Những loại thuốc tâm thần phổ biến nhất và lưu ý khi sử dụng thuốc tâm thần

Rối loạn tâm thần là một vấn đề phổ biến trong cộng đồng, gây ra nguy cơ tử vong sớm cao gấp đôi hoặc gấp ba lần cho người bệnh. Chính vì thế, thuốc tâm thần là điều được nhiều người quan tâm. Vậy, có những loại thuốc tâm thần nào và cần lưu ý gì khi sử dụng thuốc?

Có nên sử dụng thuốc tâm thần hay không?

Mặc dù không phải tất cả các loại thuốc tâm thần đều mang lại kết quả tích cực ở mọi trường hợp nhưng chúng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và giảm nhẹ các triệu chứng bệnh tâm thần, giúp bệnh nhân duy trì một chất lượng cuộc sống tốt hơn.

Khi bắt đầu điều trị rối loạn tâm thần, bác sĩ sẽ xem xét kỹ lưỡng và đưa ra quyết định về loại thuốc tâm thần và liều lượng phù hợp dựa trên tình trạng sức khỏe và triệu chứng cụ thể của từng bệnh nhân. Có một loạt các loại thuốc tâm thần, mỗi loại có cơ chế hoạt động và tác động khác nhau đối với hệ thần kinh.

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc tâm thần không phải lúc nào cũng đảm bảo là an toàn. Hơn nữa, mỗi người cũng có thể phản ứng khác nhau với các loại thuốc, do đó việc theo dõi và báo cáo bất kỳ biểu hiện không bình thường nào cho bác sĩ trong quá trình dùng thuốc là rất quan trọng.

Tóm lại, việc sử dụng thuốc tâm thần trong điều trị các rối loạn tâm thần có thể mang lại lợi ích đáng kể cho bệnh nhân nhưng cần phải được thực hiện dưới sự giám sát và hướng dẫn của các chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Các loại thuốc tâm thần phổ biến nhất

Dưới đây là một số loại thuốc tâm thần đang được sử dụng phổ biến nhất, bao gồm:

Thuốc chống trầm cảm

Trầm cảm là một vấn đề tâm lý phổ biến, thường do áp lực và căng thẳng trong cuộc sống hiện đại. Các triệu chứng của trầm cảm thường bao gồm cảm giác buồn chán, mất hứng thú và tuyệt vọng.

• Thuốc chống trầm cảm ba vòng: Bao gồm các loại thuốc như SNRIs (Serotonin and Norepinephrine Reuptake Inhibitors), SSRIs (Selective Serotonin Reuptake Inhibitors) và các loại khác như trazodone và mirtazapine. Chúng thường được sử dụng làm thuốc chính trong điều trị trầm cảm.
• Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc: Có tác dụng tăng cường hàm lượng serotonin trong não, giúp cải thiện tâm trạng và giảm các triệu chứng của trầm cảm.
• Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrine: Cũng có tác dụng tương tự như SSRIs nhưng cũng ảnh hưởng đến hàm lượng norepinephrine, một chất dẫn truyền thần kinh khác.

Thường mất khoảng 4 đến 6 tuần cho các loại thuốc chống trầm cảm này để phát huy hiệu quả. Bác sĩ thường kết hợp nhiều loại thuốc để tối ưu hóa điều trị. Nếu không có sự cải thiện sau một thời gian dài, bác sĩ có thể xem xét điều chỉnh hoặc thay đổi loại thuốc.

Thuốc điều trị rối loạn lo âu

Rối loạn lo âu là một vấn đề khác trong tâm lý học, khi người bệnh trải qua cảm giác lo lắng và căng thẳng không cần thiết về những tình huống đơn giản hàng ngày.

• Nhóm thuốc chống trầm cảm: Bao gồm các thuốc như benzodiazepines, làm giảm cảm giác lo lắng và căng thẳng. Tuy nhiên, chúng thường chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn vì nguy cơ nghiện.
• Buspirone: Thuốc này có tác dụng chống lo âu nhưng không gây nên hiện tượng nghiện. Thường cần mất vài tuần để thấy hiệu quả.

Thuốc chống rối loạn tâm thần

Rối loạn tâm thần là một tình trạng tâm thần phức tạp, thường xuất hiện với suy nghĩ phi lý, ảo tưởng và ảo giác. Thuốc chống rối loạn tâm thần có thể giúp khắc phục hoặc giảm nhẹ các triệu chứng này.

Trên thị trường có sẵn các loại thuốc chống rối loạn tâm thần thế hệ cũ và mới. Các loại thuốc này có cơ chế hoạt động khác nhau, bao gồm các chất ức chế tái hấp thu serotonin, chất ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrine và các thuốc khác như antipsychotics.

Bác sĩ sẽ đưa ra quyết định về loại thuốc và liều lượng phù hợp dựa trên triệu chứng cụ thể và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Quan trọng là bệnh nhân phải tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả và hạn chế nguy cơ tác dụng phụ.

Thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD)

Rối loạn tăng động giảm chú ý thường phát hiện ở trẻ nhỏ và là một vấn đề phát triển thần kinh. Nó thường được xác định bởi sự khó khăn trong việc tập trung, kiểm soát hành vi và sự hoạt động tăng lên.

Để điều trị ADHD, bác sĩ thường chỉ định thuốc kích thích tâm thần như methylphenidate hoặc các nhóm thuốc không kích thích thần kinh như atomoxetine.

Việc tuân thủ đúng liều lượng và theo dõi sát sao từ bác sĩ là rất quan trọng trong việc điều trị ADHD.

Thuốc điều trị bệnh tâm thần ở trẻ

Mặc dù một số loại thuốc tâm thần có thể được sử dụng cho cả người lớn và trẻ em, nhưng liều lượng và loại thuốc thường cần phải được điều chỉnh cho phù hợp với trẻ em.

Các bậc cha mẹ cần lưu ý rằng một số loại thuốc chống trầm cảm có thể tăng nguy cơ suy nghĩ tự tử hoặc hành vi tự hại ở trẻ em, do đó, việc thảo luận và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là cực kỳ quan trọng.

Những lưu ý khi sử dụng thuốc tâm thần

Khi sử dụng thuốc tâm thần, có một số lưu ý quan trọng mà người dùng cần nhớ để đảm bảo an toàn và hiệu quả như sau:

• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ: Luôn luôn uống thuốc tâm thần theo đúng liều lượng và thời gian được chỉ định bởi bác sĩ. Không nên tự điều chỉnh liều lượng hoặc ngừng sử dụng thuốc mà không thảo luận với bác sĩ trước.
• Thông báo cho bác sĩ về mọi tác dụng phụ: Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào từ việc sử dụng thuốc, hãy thông báo cho bác sĩ ngay lập tức. Điều này giúp bác sĩ có thể đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời hoặc điều chỉnh liệu pháp cho phù hợp.
• Tránh sử dụng thuốc cùng với rượu hoặc chất kích thích: Thuốc tâm thần thường không được phép sử dụng cùng với rượu hoặc các chất kích thích khác như ma túy. Sự kết hợp này có thể gây ra tác dụng phụ nguy hiểm và tăng nguy cơ gây hại cho sức khỏe.
• Tuân thủ lịch trình kiểm tra sức khỏe định kỳ: Điều này bao gồm việc thực hiện các cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi tiến triển của bệnh lý và đánh giá tác động của thuốc đến sức khỏe tổng thể.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ những thông tin quan trọng khi sử dụng thuốc tâm thần. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về cách sử dụng thuốc sao cho an toàn và hiệu quả, từ đó mang lại lợi ích tốt nhất cho sức khỏe của mình.

Xem thêm:

• Tìm hiểu về rối loạn tâm thần mang tên hoang tưởng tự cao
• Kinh nghiệm đi khám tại Bệnh viện Tâm thần TPHCM chi tiết