Phác đồ điều trị sốt xuất huyết mới nhất theo hướng dẫn của Bộ Y tế

Sốt xuất huyết là có thể gây tử vong cho người bệnh nếu không được điều trị kịp thời. Vậy, điều trị sốt xuất huyết như thế nào cho hiệu quả? Phác đồ điều trị sốt xuất huyết theo hướng dẫn từ Bộ Y tế chính là câu trả lời cho vấn đề này. Chúng ta sẽ tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé!

Sốt xuất huyết là gì?

Sốt xuất huyết Dengue là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus Dengue gây ra. Virus được truyền sang người chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti.

Sốt xuất huyết thường xảy ra vào các thời điểm sau:

• Mùa mưa: Từ tháng 6 đến tháng 10 hàng năm, đây là thời điểm muỗi vằn sinh sản nhiều nhất.
• Thời điểm sau lũ lụt: Môi trường nước đọng sau lũ lụt tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi vằn sinh sản.
• Thời điểm giao mùa: Khi thời tiết thay đổi thất thường, muỗi vằn dễ phát triển và lây lan bệnh.

Ngoài ra, sốt xuất huyết cũng có thể xảy ra quanh năm ở những khu vực có nhiều muỗi vằn sinh sản, như:

• Khu vực dân cư đông đúc: Muỗi vằn dễ dàng tìm kiếm nguồn thức ăn (máu người) ở những khu vực này.
• Khu vực có nhiều nhà ổ chuột: Môi trường sống bẩn thỉu tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi vằn sinh sản.
• Khu vực có nhiều cây xanh: Cây xanh là nơi muỗi vằn ưa thích để sinh sản.

Sốt xuất huyết là một bệnh nguy hiểm cần được phòng ngừa và điều trị kịp thời tránh tình trạng biến chứng nặng và dẫn đến tử vong.

Diễn biến của bệnh sốt xuất huyết

Diễn biến lâm sàng của bệnh sốt xuất huyết Dengue đa dạng, có thể khác nhau ở mỗi người. Diễn biến nhanh chóng, có một số trường hợp có thể diễn biến nặng và nguy hiểm đến tính mạng. Cần theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe và đến gặp bác sĩ ngay khi có các dấu hiệu bất thường để kịp thời phát hiện và có phác đồ điều trị sốt xuất huyết phù hợp với mình. 

Bệnh sốt xuất huyết thường diễn biến qua 3 giai đoạn:

Giai đoạn sốt

Kéo dài từ 2 - 7 ngày. Có biểu hiện:

• Sốt cao đột ngột, có thể lên đến 39 - 40 độ C.
• Đau đầu, nhức mắt, mỏi cơ, đau khớp.
• Buồn nôn, nôn, chán ăn.
• Một số trường hợp có thể xuất hiện phát ban.

Giai đoạn nguy kịch

Thường xảy ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh. Có biểu hiện:

• Sốt có thể giảm hoặc vẫn còn sốt.
• Xuất huyết nhẹ (chảy máu cam, chảy máu nướu răng...).
• Dấu hiệu thoát huyết tương: Hạ huyết áp, phù nề, tràn dịch màng phổi, gan to...
• Biến chứng nặng: Sốc, suy hô hấp, tổn thương nội tạng...

Giai đoạn hồi phục

Bắt đầu từ ngày thứ 7 - 8 của bệnh. Có biểu hiện:

• Sốt giảm dần.
• Các triệu chứng khác dần dần thuyên giảm.
• Sức khỏe bệnh nhân dần hồi phục.

Dấu hiệu sốt xuất huyết diễn biến nặng hơn

Bệnh sốt xuất huyết sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh nếu không phát hiện được những dấu hiệu khi bệnh trở nặng. Dưới đây là các dấu hiệu bạn cần biết của sốt xuất huyết trở nặng:

Dấu hiệu thoát huyết tương:

• Bồn chồn, lờ đờ, li bì: Mệt mỏi, mất tỉnh táo, giảm khả năng phản ứng.
• Da nhợt nhạt, vã mồ hôi: Da xanh xao, đổ mồ hôi nhiều.
• Tiểu ít: Lượng nước tiểu giảm, có thể dưới 400ml/24 giờ ở người lớn.
• Hematocrit tăng: Tỷ lệ hồng cầu trong máu tăng cao.

Dấu hiệu xuất huyết:

• Chảy máu cam, chảy máu chân răng: Chảy máu tự phát từ mũi hoặc nướu răng.
• Nôn ra máu, ói mửa có màu đen: Nôn ra máu tươi hoặc chất nôn có màu đen như bã cà phê.
• Đi ngoài phân đen: Phân có màu đen do lẫn máu tiêu hóa.
• Chảy máu âm đạo bất thường: Chảy máu ngoài chu kỳ kinh nguyệt.
• Xuất huyết dưới da: Xuất hiện các chấm xuất huyết, nốt ban đỏ trên da.

Dấu hiệu suy hô hấp:

• Khó thở: Thở nhanh, khó khăn, cảm giác nghẹn thở.
• Tím tái: Da và môi tím tái do thiếu oxy.

Dấu hiệu sốc:

• Mạch nhanh, yếu: Nhịp tim tăng cao, mạch đập yếu.
• Huyết áp tụt: Huyết áp giảm thấp, có thể dưới 90/60 mmHg.
• Lạnh đầu chi: Tay chân lạnh toát.

Ngoài ra, cần lưu ý các dấu hiệu khác:

• Đau bụng dữ dội: Đau nhức dữ dội ở vùng bụng.
• Nôn mửa liên tục: Nôn mửa nhiều hơn 3 lần trong vòng 1 giờ.
• Co giật: Mất kiểm soát cử động cơ thể.

Phác đồ điều trị sốt xuất huyết mới nhất theo hướng dẫn từ Bộ Y tế

Thông tin về phác đồ điều trị sốt xuất huyết dưới đây tham khảo từ "Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị sốt xuất huyết Dengue" ban hành kèm theo Quyết định số 2760/QĐ-BYT, ngày 04 tháng 7 năm 2023 của Bộ trưởng Bộ Y tế.

Đa phần các trường hợp bệnh sốt xuất huyết sẽ được chỉ định điều trị tại các cơ sở y tế. Bệnh cần phải chẩn đoán sớm, điều trị càng sớm càng tốt, điều trị những triệu chứng và phải được theo dõi chặt chẽ để phát hiện kịp thời những biến chứng nặng để kịp thời xử lý. Những trường hợp dưới đây cần được xem xét chỉ định nhập viện:

• Bệnh nhân có bệnh mạn tính (thận, tim, gan, hen, COPD kém kiểm soát, đái tháo đường, thiếu máu tan máu...).
• Nơi ở xa cơ sở y tế, không kịp đến bệnh viện nếu bệnh diễn biến nặng.
• Phụ nữ đang mang thai
• Gia đình không đủ điều kiện theo dõi quan sát thường xuyên, bệnh nhân sống một mình.
• Trẻ nhỏ hoặc người già trên 60 tuổi.

Hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc hiệu cho bệnh sốt xuất huyết, phác đồ điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng. Ở một số trường hợp bệnh diễn biến nặng hoặc bệnh nhân có những bệnh mạn tính kèm theo, bác sĩ sẽ đưa ra những phác đồ điều trị sốt xuất huyết phù hợp với tình trạng bệnh. Dưới đây là phác đồ điều trị triệu chứng mà bạn có thể tham khảo.

Hạ sốt

Trường hợp bệnh nhân sốt cao trên 38.5°C, dùng thuốc hạ nhiệt, lau mát bằng nước ấm.

Sử dụng thuốc hạ sốt paracetamol liều 10 - 15mg/kg/lần, cách nhau 4 - 6 giờ. Tổng số liều không được quá 60mg/kg/24 giờ

Không sử dụng aspirin hoặc ibuprofen vì có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết.

Bù nước và điện giải

Uống nhiều nước lọc, oresol hoặc nước trái cây.

Truyền dịch nếu bệnh nhân có dấu hiệu mất nước hoặc thoát huyết tương.

Những thực phẩm có màu nâu hoặc đỏ như sô cô la hay xá xị không được cho người bệnh sử dụng.

Theo dõi các dấu hiệu bất thường

Theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, đặc biệt là các dấu hiệu cảnh báo sốc sốt xuất huyết:

• Sốt cao liên tục;
• Bồn chồn, lờ đờ, li bì;
• Da nhợt nhạt, vã mồ hôi;
• Tiểu ít;
• Nôn mửa nhiều;
• Đau bụng dữ dội.

Hãy đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất nếu phát hiện những dấu hiệu bất thường kể trên.

Phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết

Phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết là trách nhiệm chung của cộng đồng. Bệnh có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, nhu cầu về phòng chống sốt xuất huyết, đặc biệt là chống lại 4 chủng vi rút cùng lúc, ngày càng tăng.

Sự ra đời của vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết Qdenga của công ty Takeda (Nhật Bản) đã đáp ứng nhu cầu này. Vắc xin sốt xuất huyết Qdenga là vắc xin sống, giảm độc lực chứa 4 chủng vi rút DEN1, DEN2, DEN3 và DEN4. Sau khi hoàn thành 2 mũi tiêm Qdenga có hiệu lực bảo vệ phòng bệnh sốt xuất huyết được xác nhận do vi rút với tỷ lệ 80,2% sau 12 tháng và ngăn ngừa nhập viện với hiệu quả 90,4% sau 18 tháng. Vắc xin Qdenga đã được cấp phép sử dụng tại 40 quốc gia, là một giải pháp đáng tin cậy để bảo vệ người dân khỏi nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết.

Bên cạnh việc tiêm vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết thì cần duy trì khác như:

• Diệt muỗi bằng cách loại bỏ các vật dụng chứa nước đọng, nơi muỗi sinh sản. Vệ sinh môi trường sống xung quanh nhà, khơi thống các cống rãnh. Phun thuốc diệt muỗi định kỳ.
• Tránh muỗi đốt bằng cách mặc đồ dài tay, ngủ trong mùng ngay cả ban ngày. Sử dụng lưới chống muỗi ở cửa, sử dụng kem chống muỗi.
• Tiêm vắc xin phòng ngừa sốt xuất huyết: Đây là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Vắc xin phòng ngừa sốt xuất huyết an toàn và hiệu quả cho trẻ em từ 9 tháng đến 45 tuổi.

Trên đây là một số thông tin về phác đồ điều trị sốt xuất huyết theo hướng dẫn mới nhất của Bộ Y tế. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu mắc sốt xuất huyết nào hãy đến các cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời. Thông tin về phác đồ điều trị nêu trên chỉ mang tính chất tham khảo. Người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Vắc xin Qdenga do hãng dược Takeda sản xuất hiện đang được triển khai tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu trên toàn quốc. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các gói vắc xin đa dạng theo nhu cầu và từng lứa tuổi của khách hàng với giá thành hợp lý, đội ngũ y tế giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản nhằm mang đến trải nghiệm tốt nhất cho quý khách hàng. Tìm hiểu thông tin và đặt lịch tiêm phòng vắc xin sốt xuất huyết ngay tại đây.

Xem thêm: Dengue virus là gì? Dengue virus gây ra bệnh sốt xuất huyết có mấy loại?