Nhận biết dấu hiệu sốt xuất huyết trở nặng

Trong quá trình chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết, việc nhận biết các dấu hiệu sốt xuất huyết trở nặng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và quản lý căn bệnh này một cách hiệu quả.

Thế nào là sốt xuất huyết nặng?

Sốt xuất huyết nghiêm trọng là tình trạng bệnh nguy hiểm có thể gây sốc sốt xuất huyết, xuất huyết trong các cơ quan nội tạng và thậm chí tử vong. Nhiễm các biến thể virus sốt xuất huyết khác nhau làm tăng nguy cơ phát triển sốt xuất huyết nặng.

Một trong bốn người mắc virus sốt xuất huyết sẽ có các triệu chứng tương tự như bệnh virus thông thường khác. Khoảng mỗi 20 người mắc sốt xuất huyết, sẽ có một bệnh nhân báo hiệu có nguy cơ nặng. Các trường hợp mắc bệnh tiến triển thành sốt xuất huyết nặng có thể đe dọa tính mạng bệnh nhân trong vài giờ, do đó, cần được nhập viện để điều trị kịp thời.

Nguy cơ mắc sốt xuất huyết nặng của bệnh nhân phụ thuộc vào loại virus mà bệnh nhân mắc phải (trong sốt xuất huyết Dengue, nhiễm Dengue-2 có nguy cơ nặng hơn so với các loại khác). Trong đó, trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai và người lớn tuổi có bệnh lý đi kèm thường là nhóm người có nguy cơ cao tiến triển thành sốt xuất huyết nặng.

Điều trị sốt xuất huyết nặng như thế nào?

Mặc dù cho đến thời điểm hiện tại, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh sốt xuất huyết hoặc sốt xuất huyết nặng, nhưng việc phát hiện sớm và tiếp cận chăm sóc y tế đúng cách đã giảm đáng kể tỷ lệ tử vong. Các biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết bao gồm thoát huyết tương, tràn dịch đa màng, suy hô hấp cấp và xuất huyết nghiêm trọng trong cơ thể và các nội tạng khác.

Đối với trường hợp sốt xuất huyết nặng, sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp có thể ảnh hưởng đáng kể đến tình trạng bệnh và giảm tỷ lệ tử vong từ hơn 20% xuống dưới 1%. Duy trì thể tích dịch trong cơ thể người bệnh là một yếu tố quan trọng trong quá trình chăm sóc. 

Sốt xuất huyết nặng đòi hỏi sự cấp cứu và chăm sóc y tế ngay lập tức hoặc theo dõi tại bệnh viện. Mặc dù không có phương pháp điều trị đặc hiệu cho sốt xuất huyết và biến chứng của nó, điều trị hỗ trợ và giảm triệu chứng là quan trọng. Giai đoạn 24 - 48 giờ sau khi xuất hiện sốc sốt xuất huyết đặc biệt nguy hiểm và có thể gây tử vong. Vì vậy, việc chăm sóc y tế đúng cách là cực kỳ quan trọng để tránh biến chứng và giảm nguy cơ tử vong.

Dấu hiệu sốt xuất huyết trở nặng

Đột ngột sốt cao

Triệu chứng nặng của sốt xuất huyết là đột ngột sốt cao, sự mệt mỏi, nhức đầu, đau sau hốc mắt và đau cơ, thường là đau thắt lưng và đôi khi đau chân. Các triệu chứng thường đi kèm là đau họng, buồn nôn, nôn mửa, đau vùng thượng vị và tiêu chảy. 

Đối với trẻ em, đau họng và đau bụng thường là những triệu chứng sốt xuất huyết chính. Hạ sốt thường xảy ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 8 và thường đi kèm với dấu hiệu nhẹ của xuất huyết, bao gồm những chấm xuất huyết dưới da, nốt xuất huyết và chảy máu mũi. 

Sau khi sốt giảm, có thể xuất hiện phát ban đa hình thái, đôi khi gây ngứa, ban đầu xuất hiện trên thân mình và sau đó lan rộng theo hướng từ trung tâm ra các chi, mặt, lòng bàn tay và lòng bàn chân. Một số trường hợp có thể phát triển thành xuất huyết tiêu hóa và sốc.

Tái nhiễm nhiều lần

Theo Bộ Y tế, Việt Nam hiện đang chịu ảnh hưởng của 4 loại virus Dengue (D1, D2, D3 và D4) gây ra dịch sốt xuất huyết Dengue. Sau khi mắc sốt xuất huyết, người bệnh sẽ có miễn dịch với tuýp virus đã mắc nhưng không có miễn dịch với các tuýp virus Dengue còn lại. Do đó, người bệnh vẫn có thể bị tái nhiễm sốt xuất huyết.

Đặc biệt, khi tái nhiễm, diễn biến bệnh thường nặng hơn lần đầu, thậm chí có thể gây tử vong. Điều này liên quan đến sự tăng cường miễn dịch của cơ thể đối với tác nhân gây bệnh. Bởi khi đó, các kháng thể của 2 hoặc 3 tuýp virus cùng tồn tại và tác động lên cơ thể, đồng thời virus cũng được nhân lên rất mạnh, khiến các phản ứng như sốt, đau mỏi… sẽ trầm trọng hơn.

Người từng mắc sốt xuất huyết vẫn cần tiêm vắc xin để phòng tái nhiễm, giảm nguy cơ biến chứng. Hiện đã có vắc xin sốt xuất huyết phòng đầy đủ 4 tuýp virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết. 

Hiện tại, Trung tâm tiêm chủng Long Châu có cung cấp vắc xin Qdenga do Takeda sản xuất, đây là vắc xin sốt xuất huyết tứ giá (sống, giảm độc lực) đã được cấp phép sử dụng tại hơn 40 quốc gia trên thế giới và được Bộ Y tế phê duyệt vào tháng 5/2024. Vắc xin Qdenga được bào chế để phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết Dengue gây ra bởi virus Dengue gồm 4 loại huyết thanh virus là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Vắc xin Qdenga được khuyến nghị tiêm cho người từ 4 tuổi trở lên với lịch tiêm gồm 2 mũi, cách nhau 3 tháng.

Sốc hoặc suy đa tạng

Dấu hiệu sốt xuất huyết nặng khác là sốc do mất máu và thoát huyết tương. Nếu tình trạng này kéo dài, có thể gây dịch huyết tương bám vào màng não qua các mạch máu, gây phù não và các triệu chứng về hệ thần kinh, dẫn đến tình trạng hôn mê.

Thoát huyết tương có thể tràn vào hệ hô hấp, gây viêm hô hấp, tràn dịch màng phổi, gây viêm phổi hoặc phù phổi cấp. Nếu không được cấp cứu kịp thời, tình trạng sống của bệnh nhân có thể bị đe dọa.

Sốt xuất huyết có thể gây tụt huyết áp đột ngột do mất máu và thoát huyết tương. Nếu không được xử trí kịp thời, có thể dẫn đến xuất huyết trong não, có thể gây tử vong.

Ngoài ra, các biến chứng trên còn có thể dẫn đến suy tim và suy thận cấp.

Sốt xuất huyết cũng có thể gây biến chứng liên quan đến mắt, bao gồm mất thị lực do xuất huyết võng mạc đột ngột.

Khi nào cần đưa bệnh nhân sốt xuất huyết đến bệnh viện?

Khi có biểu hiện của sốt xuất huyết, người bệnh cần thực hiện xét nghiệm chẩn đoán và điều trị tại nhà dưới sự giám sát của nhân viên y tế. Với người cao tuổi,người có bệnh lý nền, phụ nữ có thai cần tới thăm khám tại cơ sở y tế để được chỉ định điều trị. Tuy nhiên, điều quan trọng phải nhận ra các dấu hiệu của bệnh trở nặng. Hiện tại, tỷ lệ bệnh nhân bị sốt xuất huyết nặng đã tăng lên gấp ba lần so với cùng kỳ năm 2021, chủ yếu do việc đến bệnh viện muộn.

Để biết khi nào cần đưa người bệnh đến bệnh viện ngay lập tức, hãy chú ý đến những triệu chứng sau:

• Giảm nhiệt đột ngột và mạnh (nhiệt độ bình thường của cơ thể là khoảng 37 độ C); Giảm nhiệt xảy ra khi nhiệt độ cơ thể xuống dưới 35 độ C;
• Đau bụng dữ dội;
• Nôn mửa;
• Chảy máu từ lợi;
• Nôn ra máu;
• Thở gấp;
• Mệt mỏi, suy giảm sức lực;
• Đau đầu và chóng mặt.

Trên đây là một số thông tin về dấu hiệu sốt xuất huyết trở nặng. Hy vọng với những thông tin hữu ích trên, bạn đã biết cách nhận biết khi bệnh trở nặng và có hướng xử lý hiệu quả, kịp thời.

Vắc xin ngừa sốt xuất huyết đang là một giải pháp hiệu quả hỗ trợ cho công tác phòng chống sốt xuất huyết. Vắc xin này sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết và nhất là giảm nguy cơ bệnh tiến triển nặng.

Xem thêm: 

Sốt xuất huyết nên ăn gì và kiêng gì để nhanh khỏi bệnh?

Người bị sốt xuất huyết có kiêng gió không?