Phác đồ điều trị tay chân miệng của Bộ Y tế mới nhất hiện nay

Để hiểu rõ về cách điều trị chân tay miệng và đảm bảo hiệu quả trong quá trình chăm sóc sức khỏe, cần phải tham khảo các thông tin liên quan đến chẩn đoán và phác đồ điều trị từ các nguồn đáng tin cậy. Bệnh chân tay miệng, một bệnh truyền nhiễm thường gặp ở trẻ nhỏ, có thể gây ra những triệu chứng không dễ chịu như phát ban, đau rát, khó chịu khi ăn uống. 

Bệnh tay chân miệng là bệnh gì?

Bệnh tay chân miệng (Hand, Foot, and Mouth Disease - HFMD) là một bệnh do virus gây ra, có khả năng lây truyền trực tiếp từ người này sang người khác, có thể bùng phát thành dịch bệnh nếu không có biện pháp phòng ngừa và kiểm soát kịp thời. Triệu chứng điển hình của bệnh tay chân miệng là việc xuất hiện các nốt mụn nước tập trung ở vùng niêm mạc miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông và gối.Bệnh có thể xảy ra ở cả người lớn và trẻ em, nhưng thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi và có nguy cơ gây ra nhiều biến chứng, thậm chí dẫn đến tử vong ở trẻ dưới 3 tuổi.

Tùy thuộc vào mức độ tổn thương, bệnh tay chân miệng được phân thành 4 cấp độ:

• Tay chân miệng độ 1: Bệnh diễn ra ở mức độ nhẹ, có thể chữa khỏi hoàn toàn thông qua chăm sóc và điều trị tại nhà.
• Tay chân miệng độ 2: Khi bệnh bắt đầu gây ra các tổn thương nặng hơn, thường có các triệu chứng liên quan đến hệ thần kinh và tim mạch.
• Tay chân miệng độ 3: Bệnh gây ra biến chứng nặng về thần kinh, tim mạch và hô hấp.
• Tay chân miệng độ 4: Bệnh nhân có triệu chứng sốc.

Hầu hết các trường hợp mắc bệnh tay chân miệng được phát hiện và điều trị kịp thời, thường từ giai đoạn nhẹ, cấp độ 1 hoặc 2. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể chuyển biến sang cấp độ 3 và gây ra nhiều tổn thương nghiêm trọng. Có thể xảy ra một số biến chứng do bệnh tay chân miệng, bao gồm viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, phù phổi, và thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Phác đồ điều trị tay chân miệng Bộ Y tế

Hiện chưa có thuốc đặc trị cho bệnh tay chân miệng do đang trong quá trình phân tích và thử nghiệm. Tùy thuộc vào tình hình cụ thể của từng trường hợp, các phác đồ điều trị hiện nay sẽ phân loại bệnh nhân và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp. 

Mục tiêu là đảm bảo hiệu quả trong điều trị, đồng thời tránh tái nhiễm và giảm thiểu ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và khả năng phục hồi của bệnh nhân.

Phác đồ điều trị tay chân miệng nội trú

• Độ 2: Ở mức nhẹ, bệnh nhân có thể sử dụng Paracetamol nếu phù hợp và không có phản ứng phụ. Sau 6 - 8 giờ, có thể cân nhắc sử dụng liều tiếp theo hoặc bổ sung điều trị bằng thuốc Phenobarbital với liều mỗi ngày tính theo tỷ lệ 5 - 7mg/kg. Đối với bệnh nhân nặng hơn, có thể cần đặt đầu nằm cao hơn 30 độ và điều trị thêm bằng oxy. Trẻ nhỏ sốt cao cần được hạ sốt liên tục để giữ thân nhiệt ổn định.
• Độ 3: Bệnh nhân ở mức độ này có thể cần đặt ống nội khí quản nếu việc sử dụng oxy không hiệu quả. Cần điều chỉnh lượng khí dung nạp liên tục để tránh sưng phù não. Phải theo dõi và điều chỉnh liệu pháp điều trị khi cần thiết để đảm bảo hiệu quả. Bệnh nhân cần được theo dõi các chỉ số như huyết áp, nhịp tim và phòng chống co giật.
• Độ 4: Bệnh nhân ở mức độ này thường rất nguy kịch và cần sự can thiệp tức thì. Đặt ống nội khí quản và thực hiện các biện pháp chống sốc để giảm tổn thương cho não. Việc theo dõi thường xuyên là cực kỳ quan trọng để có phản ứng nhanh chóng và đối phó với bất kỳ tình huống nguy kịch nào có thể xảy ra.

Phác đồ điều trị tay chân miệng ngoại trú

Bệnh nhân ở mức độ 1 của tay chân miệng thường được điều trị ngoại trú và việc cung cấp dinh dưỡng đầy đủ là rất quan trọng để tăng cường sức khỏe. Bệnh nhân thường sử dụng Paracetamol để giảm đau và hạ sốt. Đồng thời, việc vệ sinh răng miệng thường xuyên là cần thiết để loại bỏ vi khuẩn và ngăn chặn sự lây lan của bệnh trong khoang miệng. 

Bệnh nhân cần thường xuyên tiếp xúc với bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn về tình trạng sức khỏe của mình, và khi cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định tái khám hoặc nhập viện để quản lý bệnh tốt nhất.

Hướng dẫn phòng bệnh tay chân miệng

Các số liệu phân tích đã chỉ ra rằng vi-rút gây ra bệnh tay chân miệng đặc biệt ảnh hưởng nặng nề đến nhóm trẻ em dưới 3 tuổi. Thường thì, trẻ em dưới 5 tuổi là nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh tay chân miệng. Nếu không có biện pháp phòng tránh và kiểm soát kịp thời, bệnh có thể lây lan từ người này sang người khác, chủ yếu thông qua nhiễm khuẩn từ đường tiêu hóa. Môi trường mẫu giáo và những nơi trẻ em thường tham gia vui chơi là nơi dễ lây nhiễm bệnh tay chân miệng.

Hiện chưa có thuốc đặc trị hoặc vắc-xin phòng bệnh tay chân miệng, do đó, phòng ngừa bệnh chủ yếu dựa trên nguyên nhân gây bệnh. Mỗi người cần tuân thủ vệ sinh cá nhân để giảm lây nhiễm vi khuẩn qua đường tiêu hóa. Đặc biệt cần tập trung vào việc vệ sinh và sát khuẩn tại những nơi có bệnh nhân đã được xác định mắc bệnh là biện pháp quan trọng để giảm sự lây lan của bệnh tay chân miệng.

Sau khi xuất viện, bệnh nhân từng được điều trị ở mức độ 3 - 4 cần được tái khám và kiểm tra sức khỏe thường xuyên. Cần phải cẩn thận để ngăn chặn biến chứng hoặc di chứng do bệnh, vì mức độ nhiễm có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng. Đối với bệnh nhân ở mức độ 1 - 2, mức độ tổn thương có thể giảm nhưng không được chủ quan. Bệnh nhân cần phải theo dõi thân nhiệt trong 24 giờ để đảm bảo sốt đã hạ. Bệnh nhân ở mức độ 2 cần đảm bảo không sốt trong 48 giờ mới đủ điều kiện để xuất viện.

Sau khi bình phục, không nên xem nhẹ mà vẫn tiếp tục chăm sóc sức khỏe và vệ sinh cá nhân theo hướng dẫn của bác sĩ. Lịch tái khám cũng cần được tuân thủ, và báo cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu khó khăn nào khi ăn hoặc hô hấp, để có thể kiểm tra và đánh giá nguyên nhân kịp thời.

Dựa vào chẩn đoán và đánh giá của bác sĩ điều trị phác đồ điều trị tay chân miệng được quy định theo độ 1 - 4 . Khi có bất kỳ triệu chứng nào giống với người mắc bệnh tay chân miệng, cần nhanh chóng đến bệnh viện để được hướng dẫn và điều trị hỗ trợ từ bác sĩ.

Xem thêm:

Người lớn có bị tay chân miệng không?

6 cách phòng bệnh tay chân miệng hiệu quả dành cho trẻ