Phân mỡ là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Đi ngoài phân mỡ là báo hiệu của cơ thể cảnh báo nhiều vấn đề về sức khỏe như cơ thể kém hấp thụ dinh dưỡng, không tạo ra dịch mật hỗ trợ tiêu hóa thức ăn,... Nhìn chung thời gian ngắn sẽ không gây ảnh hưởng nhiều, nhưng nếu kéo dài có thể sẽ kèm theo nhiều biến chứng nguy hiểm khác cho sức khỏe. Vì thế việc chủ động tìm hiểu bệnh để nhận biết phân mỡ và có cách phòng ngừa sớm là rất quan trọng, nếu bạn đang quan tâm về bệnh lý này hãy cùng theo dõi bài viết sau của Nhà thuốc Long Châu nhé.

Phân mỡ là gì?

Phân mỡ là chất thải ra ngoài không chỉ chứa thực phẩm thông thường, chứa lượng chất béo nhiều hơn bình thường (hơn 7g/ngày) mà còn là dấu hiệu ruột non không hấp thụ dinh dưỡng và không được các vi khuẩn có lợi ở ruột già phân hủy với đặc điểm một lớp nhầy bên ngoài phân, nhiều nhớt, chất xơ, tế bào chết, muối, đạm, các chất béo khác,... đặc biệt phân mỡ còn là dấu hiệu của người mắc hội chứng kém hấp thu.

Triệu chứng đi kèm với phân mỡ

Nếu cơ thể gặp tình trạng phân mỡ, mọi người sẽ nhận thấy kích thước phân lớn, màu nhạt và có mùi hôi khó chịu, đặc biệt phân sẽ nổi trên mặt nước vì có lớp mỡ bao phủ, thậm chí có thể nhìn thấy bằng mắt lớp váng mỡ nổi trên mặt nước, không chỉ tiêu chảy phân mỡ mà đi phân bình thường cũng có các dấu hiệu trên.

Đi kèm với các dấu hiệu phân mỡ trên cũng sẽ kèm theo nhiều triệu chứng khác bao gồm: Đầy hơi, đầy bụng khó tiêu, đau quặn bụng, tiêu chảy và giảm ký bất thường.

Nguyên nhân gây ra đi đại tiện phân mỡ

Việc phân mỡ xuất hiện khi cơ thể không có khả năng hấp thụ, phân giải và vận chuyển chất béo, làm tăng tích tụ chất béo trong cơ thể gây tiêu chảy. Ngoài ra phân mỡ cũng do nhiều nguyên nhân khác gây ra như:

Hội chứng kém hấp thu

Cũng là nguyên nhân ở hầu hết các trường hợp gặp phân mỡ, lúc này cơ thể không hấp thụ được các thành phần dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất,... đặc biệt chất béo tích tụ trong ruột và đào thải ra ngoài, nếu kéo dài có thể dẫn đến suy dinh dưỡng.

Bệnh Celiac

Bệnh Celiac là tình trạng cơ thể nhạy cảm với gluten làm tổn thương màng nhầy ruột và ngăn hấp thụ sản phẩm của sự phân hủy lipid, dẫn đến chất béo bị tích tụ trong ruột và đào thải qua phân.

Tắc mạch bạch huyết

Hệ bạch huyết bị chặn do nhiều lý do như tổn thương bẩm sinh hoặc sau chấn thương, lúc này tập hợp các chất béo bị chặn nên tích tụ lại trong lòng ruột và đào thải qua phân.

Xơ gan và tắc mật

Khi mắc bệnh xơ gan, axit mật không tiết đủ để phân giải chất béo nên mật không tiết được vào ruột, làm chất béo không chuyển hóa được và phân mỡ xuất hiện.

Thiếu dịch tụy

Thiếu dịch tụy là tình trạng mất hơn 90% làm suy giảm khả năng sản xuất các enzyme phân giải chất béo trong lòng ruột, làm cho các phân tử chất béo không được phân giải và được hấp thụ vào cơ thể.

Bên cạnh đó, có thêm nhiều bệnh lý khác cũng dẫn đến tình trạng phân mỡ như hội chứng ruột kích thích, nhiễm ký sinh trùng Giardia, viêm da dạng herpes,...

Theo chia sẻ từ bác sĩ chuyên khoa, nếu tình trạng phân mỡ không được điều trị dứt điểm kịp thời sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương do giảm hấp thụ canxi, tăng khả năng mắc các bệnh ác tính khác như u lympho, ung thư biểu mô thực quản và ruột non,...

Các phương pháp điều trị đi ngoài phân mỡ

Bạn nên đi gặp bác sĩ ngay khi xuất hiện các dấu hiệu ban đầu của bệnh, thực hiện xét nghiệm máu và sinh thiết để chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe.

Thực tế để điều trị bệnh lý này, nguyên nhân cơ bản gây ra các triệu chứng phân mỡ cần được giải quyết dứt điểm, như cơ thể kém hấp thu do nhiều lý do nên việc chẩn đoán đúng nguyên nhân sẽ giúp ích nhiều trong việc điều trị.

Đối với việc gặp phân mỡ do chế độ ăn uống, trong quá trình điều trị cần tránh các thực phẩm gây bệnh như tránh tiêu thụ các thực phẩm từ sữa, người bệnh Celiac cần tránh tiêu thụ các sản phẩm từ lúa mì và các thực phẩm chứa gluten.

Đối với các nguyên nhân khác như viêm tụy mãn tính, u xơ nang cần điều trị chủ yếu dùng thuốc hoặc thay đổi lối sống. Các loại thuốc thường dùng điều trị phân mỡ có thể kể như: Thuốc điều trị tiêu chảy, thuốc ức chế bơm proton PPI, liệu pháp thay thế men tụy PERT,...

Cách chẩn đoán phân mỡ trong quá trình khám

Sau khi đi ngoài, nếu nghi ngờ bản thân bị phân mỡ với lớp váng màu nhạt, mùi hôi bất thường hãy đến bệnh viện kiểm tra và điều trị sớm. Bên cạnh xem các tiền sử bệnh, bác sĩ thường chỉ định thực hiện xét nghiệm để chẩn đoán phân mỡ, bao gồm:

Thử nghiệm định tính

Thực hiện đo lường chất béo trong mẫu phân dưới kính hiển vi với mức độ bình thường có ít hơn 50 giọt trung tính và ít hơn 100 giọt axit béo

Thử nghiệm định lượng

Trong vòng 4 ngày sẽ được mang đi xác định tổng lượng chất béo có trong mẫu phân, kết quả bình thường cho thấy chất béo có trong phân gồm:

• Từ 2 - 7g/ngày ở người trưởng thành, tỷ lệ chất béo ít hơn 20% khối lượng mẫu phân rắn;
• Ít hơn 1g/ngày đối với trẻ sơ sinh;
• Chiếm từ 30 - 50% khối lượng phân đối với trẻ bú bình;
• Nằm trong khoảng 10 - 40% khối lượng phân đối với trẻ bú mẹ.

Xét nghiệm D-xylose

Xét nghiệm kiểm tra sự hấp thụ D-xylose sẽ được chỉ định khi bạn bị nghi ngờ là kém hấp thụ, sẽ giúp đo nồng độ D-xylose có trong máu hoặc nước tiểu.

Xét nghiệm khác

Có thể bạn sẽ được chỉ định thực hiện thêm xét nghiệm máu để xác định các kháng thể mô học hoặc kháng thể transglutaminase mô, cuối cùng người bệnh sẽ được chỉ định thực hiện thêm các phương pháp chẩn đoán hình ảnh hoặc sinh thiết để tìm thêm các vấn đề bất thường khác.

Cách phòng ngừa gặp tình trạng phân mỡ?

Bên cạnh phương pháp điều trị, nhiều người lựa chọn kết hợp phòng ngừa và cải thiện phân mỡ, bao gồm:

• Giảm lượng chất béo và chất xơ tiêu thụ.
• Bổ sung đầy đủ nước và các loại vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E và K cho cơ thể, hạn chế rượu bia.
• Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu vitamin B12, axit folic, magie, sắt và canxi; hạn chế tiêu thụ kali oxalate.
• Sử dụng các thuốc kháng axit, điều trị khó tiêu và đầy hơi hoặc dùng thuốc điều trị tiêu chảy không kê đơn, gồm loperamid, bismuth subsalicylate (chỉ khi có chỉ định của bác sĩ).

Hy vọng qua thông tin được cung cấp trong bài viết, mọi người sẽ hiểu được những nguyên nhân gây ra hiện tượng phân mỡ là gì, cũng như biết thêm về những cách chẩn đoán, điều trị và cách phòng ngừa tốt nhất để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình.