Phụ nữ béo phì là do đâu? Dấu hiệu và biện pháp phòng ngừa béo phì

Béo phì ở nữ giới đang ngày càng phổ biến và là một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng lo ngại. Không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống, béo phì còn liên quan đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Nắm rõ các yếu tố liên quan sẽ giúp chị em chủ động kiểm soát cân nặng và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Khái niệm béo phì ở phụ nữ

Béo phì là một bệnh lý mạn tính phức tạp, đặc trưng bởi sự tích tụ mỡ thừa quá mức, gây hại cho sức khỏe. Béo phì làm tăng nguy cơ đái tháo đường tuýp 2, bệnh tim mạch, rối loạn xương khớp, giảm khả năng sinh sản và liên quan đến một số bệnh ung thư. Ngoài ra, béo phì còn ảnh hưởng chất lượng cuộc sống, gây rối loạn giấc ngủ và hạn chế vận động.

Để đánh giá tình trạng béo phì, công cụ thường được sử dụng nhất là chỉ số khối cơ thể (BMI - Body Mass Index). BMI phản ánh mối quan hệ giữa cân nặng và chiều cao, giúp phân loại mức độ gầy, bình thường, thừa cân và béo phì.

Dưới đây là bảng phân loại BMI theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và khu vực Châu Á (IDI và WPRO):

Nguyên nhân phụ nữ béo phì

Béo phì ở phụ nữ đang trở thành một vấn đề sức khỏe đáng lo ngại trên toàn cầu, không chỉ ảnh hưởng đến vóc dáng mà còn làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính. Việc tìm hiểu nguyên nhân gây béo phì ở nữ giới là bước quan trọng để phòng ngừa và cải thiện sức khỏe:

Thói quen ăn uống thiếu lành mạnh

Việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu calo như đồ chiên rán, thức ăn nhanh, nước ngọt, đồ ăn vặt chứa đường... dễ khiến năng lượng nạp vào vượt quá nhu cầu của cơ thể.

Lười vận động

Nhiều phụ nữ, nhất là nhân viên văn phòng hoặc người nội trợ, có xu hướng ít vận động, ngồi lâu và không duy trì thói quen tập luyện. Đây là nguyên nhân phổ biến dẫn đến thừa cân.

Thay đổi nội tiết tố

Phụ nữ trải qua nhiều giai đoạn biến động hormone như mang thai, sau sinh và mãn kinh. Những thay đổi này ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa và tích mỡ, làm tăng nguy cơ tăng cân.

Căng thẳng kéo dài

Áp lực công việc, gia đình hay mất ngủ kéo dài khiến nhiều người có xu hướng ăn nhiều hơn, nhất là đồ ngọt, dễ gây tăng cân. Cortisol, một loại hormone căng thẳng cũng liên quan đến tích trữ mỡ bụng.

Ngủ không đủ giấc

Ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi đêm có thể làm rối loạn hormone điều chỉnh cảm giác đói và no, khiến bạn dễ ăn quá mức vào hôm sau.

Dấu hiệu béo phì ở nữ

Không chỉ dựa vào số cân nặng, phụ nữ nên chú ý đến các dấu hiệu sau để nhận biết tình trạng béo phì:

• Vòng eo tăng nhanh.
• Quần áo trở nên chật hơn dù không thay đổi thói quen ăn uống.
• Cảm thấy mệt mỏi, hụt hơi khi hoạt động nhẹ.
• Ngáy to hoặc khó thở khi ngủ.
• Tăng cảm giác thèm ăn, đặc biệt là đồ ngọt, tinh bột.

Nếu nghi ngờ mình đang bị thừa cân hoặc béo phì, bạn nên tính chỉ số BMI và tham khảo ý kiến chuyên gia để có đánh giá chính xác.

Béo phì gây ra tác hại gì?

Béo phì ở phụ nữ không chỉ gây ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh lý nguy hiểm:

• Tiểu đường tuýp 2: Do tình trạng kháng insulin tăng khi mỡ thừa tích tụ.
• Cao huyết áp và bệnh tim mạch: Mỡ máu cao làm xơ vữa động mạch, tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
• Rối loạn nội tiết: Dẫn đến rối loạn kinh nguyệt, khó có thai hoặc vô sinh.
• Ngưng thở khi ngủ: Do mô mỡ vùng cổ chèn ép đường thở.
• Ung thư: Béo phì làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư như ung thư vú, tử cung, buồng trứng.

Ngoài ra, béo phì còn ảnh hưởng đến tâm lý như giảm tự tin, trầm cảm, lo âu, đặc biệt trong môi trường áp lực về ngoại hình.

Biện pháp phòng ngừa béo phì ở phụ nữ

Phòng ngừa béo phì không cần đến những thay đổi đột ngột hay khắt khe. Khi duy trì lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân bằng, vận động hợp lý và chăm sóc sức khỏe tinh thần, nguy cơ thừa cân sẽ giảm rõ rệt.

Ăn uống lành mạnh

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát cân nặng. Phụ nữ nên duy trì thói quen ăn uống khoa học để hạn chế tích mỡ và bảo vệ sức khỏe lâu dài:

• Tăng cường rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên cám;
• Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, đường và tinh bột tinh luyện;
• Ăn chậm, nhai kỹ và theo khẩu phần hợp lý;
• Uống đủ nước, tránh thức uống có đường.

Tập luyện thường xuyên

Hoạt động thể chất đều đặn giúp tiêu hao năng lượng, giảm mỡ thừa và duy trì vóc dáng. Bạn có thể lựa chọn hình thức vận động phù hợp với sở thích:

• Duy trì ít nhất 150 phút hoạt động thể chất mỗi tuần;
• Kết hợp giữa đi bộ, yoga, aerobic hoặc thể dục nhẹ nhàng tại nhà;
• Tránh ngồi lâu, nên đứng dậy vận động sau mỗi 1 - 2 giờ.

Ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng

Giấc ngủ và trạng thái tinh thần ảnh hưởng lớn đến việc điều hòa hormone đói - no. Khi ngủ đủ và giảm stress, cơ thể sẽ ít thèm ăn và giảm tích trữ mỡ hơn:

• Cố gắng ngủ đủ 7 - 8 giờ mỗi đêm;
• Hạn chế thiết bị điện tử trước khi ngủ;
• Tập thiền, hít thở sâu hoặc hoạt động yêu thích để giảm stress.

Theo dõi cân nặng định kỳ

Việc kiểm soát cân nặng giúp bạn nhận ra những thay đổi bất thường để điều chỉnh kịp thời:

• Cân mỗi tuần một lần vào buổi sáng;
• Ghi chép để theo dõi xu hướng tăng - giảm;
• Điều chỉnh chế độ sinh hoạt nếu có dấu hiệu tăng cân.

Phụ nữ béo phì không chỉ là vấn đề về hình thể mà còn là dấu hiệu cảnh báo những rối loạn sức khỏe nghiêm trọng. Việc nhận diện sớm nguyên nhân, dấu hiệu và chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa là chìa khóa giúp bạn duy trì vóc dáng cân đối, thể trạng khỏe mạnh và sự tự tin mỗi ngày.

Chăm sóc sức khỏe phụ nữ, đặc biệt trong việc phòng ngừa và kiểm soát béo phì, cần sự kết hợp giữa kiến thức y khoa và những giải pháp hỗ trợ phù hợp. Gần đây, hệ thống Nhà thuốc Long Châu đã ký kết chiến lược hợp tác toàn diện với tập đoàn dược phẩm toàn cầu Novo Nordisk nhằm nâng cao hiệu quả chăm sóc cho bệnh nhân đái tháo đường và béo phì tại Việt Nam. Dự kiến, sản phẩm hỗ trợ kiểm soát cân nặng sẽ chính thức ra mắt vào tháng 10 tới, mở ra thêm một lựa chọn đáng tin cậy, an toàn cho người bệnh.