Sai lầm khi đo đường huyết tại nhà không phải ai cũng biết

Đo đường huyết tại nhà là một phần không thể thiếu trong hành trình kiểm soát bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết thực hiện đúng cách, dẫn đến kết quả sai lệch, gây hiểu nhầm về tình trạng bệnh. Điều này dễ khiến người bệnh tự điều chỉnh liều insulin, ăn uống hoặc dùng thuốc sai cách. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra những sai lầm khi đo đường huyết tại nhà thường gặp nhất mà bệnh nhân tiểu đường cần tránh.

Sai lầm khi đo đường huyết tại nhà không phải ai cũng biết

Dù việc tự đo đường huyết tại nhà đã trở thành thói quen của nhiều người bệnh tiểu đường, nhưng không phải ai cũng thực hiện đúng cách. Dưới đây là những sai lầm phổ biến có thể khiến kết quả sai lệch, ảnh hưởng đến quá trình theo dõi và điều trị bệnh.

Không rửa tay sạch trước khi đo

Một trong những lỗi thường gặp nhất là không vệ sinh tay sạch sẽ trước khi lấy máu. Chỉ cần một lượng nhỏ đường còn sót lại trên đầu ngón tay do ăn uống hoặc tiếp xúc môi trường cũng có thể khiến kết quả sai lệch. Một số người dùng cồn để sát khuẩn tay, nhưng không đợi tay khô hoàn toàn, khiến cồn pha loãng mẫu máu, làm ảnh hưởng đến độ chính xác của que thử.

Dùng que thử đã hết hạn hoặc bảo quản sai cách

Que thử đường huyết đã hết hạn sử dụng nhưng nhiều người vẫn tiếc nên tiếp tục dùng dẫn đến khả năng cho kết quả sai là rất cao. Ngoài ra, sản phẩm này rất nhạy với độ ẩm và ánh sáng, nên nếu tiếp xúc với không khí ẩm cũng làm mất hiệu lực hoạt động của hóa chất.

Lấy máu từ ngón tay không phù hợp hoặc nặn máu quá mạnh

Việc chọc kim vào cùng một ngón tay nhiều lần có thể gây tụ máu, đau nhức hoặc chai sạm vùng da. Không ít người khi khó lấy máu thường nặn ép mạnh đầu ngón tay, khiến dịch mô lẫn vào mẫu máu, làm pha loãng mẫu và cho kết quả không chính xác.

Không đúng thời điểm đo

Một trong những sai lầm khi đo đường huyết tại nhà nhiều người mắc phải là đo sai thời điểm, gây khó khăn cho việc theo dõi xu hướng đường huyết. Ví dụ, đo ngay sau khi ăn (dưới 2 tiếng) hoặc ngay sau khi tập thể dục có thể khiến kết quả dao động mạnh, không phản ánh đúng tình trạng thực tế. Không nhất quán về thời điểm đo giữa các ngày cũng khiến việc so sánh, đánh giá kết quả khó khăn, thiếu chính xác.

Không hiệu chuẩn hoặc dùng máy sai cách

Một số người quên kiểm tra pin máy đo đường huyết cá nhân, không có thói quen hiệu chuẩn lại thiết bị hoặc không điều chỉnh đúng đơn vị đo (ví dụ nhầm giữa mmol/L và mg/dL). Tất cả những việc này đều có thể dẫn đến kết quả sai lệch so với tình trạng đường huyết thực tế.

Đo đường huyết như thế nào mới đúng?

Qua những thông tin trên đây có lẽ bạn đã biết sai lầm khi đo đường huyết tại nhà. Vậy cách thử tiểu đường tại nhà như thế nào mới đúng? Dưới đây là các bước mà người bệnh nên tuân thủ trong mỗi lần đo đường huyết:

• Hãy rửa tay sạch bằng xà phòng và nước, sau đó lau khô kỹ bằng khăn sạch để tránh việc cặn đường từ thức ăn ảnh hưởng đến mẫu máu. Nếu dùng cồn hay dung dịch sát khuẩn cần đợi tay khô hẳn rồi mới lấy mẫu.
• Kiểm tra hạn sử dụng của que thử và đảm bảo chúng được bảo quản nơi khô ráo, tránh ánh sáng trực tiếp.
• Mỗi lần đo, cần sử dụng kim lấy máu mới để đảm bảo vệ sinh và bạn cần luân phiên các ngón tay, không chọc liên tục vào cùng một vị trí để tránh tụ máu.
• Khi lấy máu, bạn không nên nặn bóp mạnh đầu ngón tay để tránh dịch mô hòa lẫn vào máu. Thay vào đó, hãy để máu chảy tự nhiên hoặc xoa nhẹ đầu ngón tay trước khi chích.
• Khi đo đường huyết, bạn hãy chọn mốc thời gian cố định trong ngày, như trước ăn sáng, 2 giờ sau ăn, hoặc trước khi đi ngủ và cần duy trì nhất quán để so sánh kết quả chính xác hơn.
• Tốt nhất, bạn hãy ghi chép lại kết quả cùng hoàn cảnh đo, bao gồm thời điểm, bạn đang đói hay no, có ăn gì đặc biệt, đã uống thuốc hay chưa, tâm trạng, mức độ vận động... để giúp bác sĩ dễ dàng theo dõi và đánh giá.
• Máy đo đường huyết có que thử kèm mã code cần hiệu chuẩn mỗi lần thay hộp que thử mới. Máy sử dụng dung dịch chuẩn nên hiệu chuẩn mỗi lần mở hộp que mới, nghi ngờ kết quả sai, hoặc sau khi rửa/làm rơi máy.

Lưu ý quan trọng để kết quả đo đường huyết đáng tin cậy

Ngoài tránh những sai lầm khi đo đường huyết tại nhà và tuân thủ quy trình thao tác ở trên, có một số lưu ý quan trọng khác bạn cần biết như:

• Bạn hãy đo đường huyết nhiều lần trong tuần theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, thay vì chỉ đo khi thấy "khó chịu" hoặc đo ngẫu nhiên. Việc duy trì tần suất đo hợp lý sẽ giúp bác sĩ có thể đánh giá tổng thể về mức đường huyết của bạn chính xác nhất. Đây là căn cứ để bác sĩ phát hiện xu hướng bất thường hoặc hiệu quả điều trị theo thời gian.
• Nếu một kết quả đo cho thấy mức đường huyết bất thường, bạn không nên lo lắng. Thay vào đó, hãy nghỉ ngơi khoảng 10 - 15 phút rồi đo lại lần hai để xác nhận. Nhiều yếu tố như căng thẳng, vận động gắng sức, thiếu ngủ hoặc sai thao tác cũng có thể làm kết quả "nhảy số" tạm thời.
• Trong mỗi lần tái khám, bạn nên mang theo sổ ghi chép hoặc ứng dụng theo dõi kết quả đo đường huyết. Đây là căn cứ để bác sĩ đánh giá hiệu quả điều trị và điều chỉnh thuốc cũng như tư vấn chế độ ăn uống, tập luyện phù hợp.
• Bạn không được tự ý thay đổi thuốc hoặc chế độ ăn chỉ vì một con số bất thường. Bạn cũng không được ngừng thuốc khi thấy chỉ số đường huyết tạm thời ổn định. Việc điều chỉnh thuốc điều trị cần có sự đánh giá và chỉ định của bác sĩ.

Việc đo đường huyết tại nhà chỉ thực sự hiệu quả khi bạn hiểu rõ thiết bị và thao tác đúng kỹ thuật. Những sai lầm khi đo đường huyết tại nhà trên đây tưởng chừng như vô hại nhưng lại dễ làm kết quả sai lệch. Theo dõi chỉ số đường huyết tại nhà cần đều đặn, chính xác và chủ động. Vì vậy, bạn hãy đọc kỹ những sai lầm trên đây để không gặp phải trong quá trình theo dõi sức khỏe tại nhà.