ScvO2 là gì? Hiểu rõ khái niệm và ý nghĩa trong việc đánh giá tình trạng sức khỏe

ScvO2 là gì? Chỉ số này cung cấp những thông tin quan trọng nào về sức khỏe? Trong bài viết hôm nay Nhà thuốc Long Châu sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về ScvO2 và những câu hỏi liên quan đến chỉ số này, cùng theo dõi nhé!

ScvO2 là gì? Thông tin quan trọng giúp hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe

ScvO2 (Central Venous Oxygen Saturation) là một thông số quan trọng trong lĩnh vực y học, giúp cung cấp thông tin quan trọng về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Đây là chỉ số đo lường tỷ lệ oxy đã hòa tan trong máu tĩnh mạch trung tâm so với tổng lượng oxy có thể hòa tan. Thông tin từ ScvO2 cung cấp cái nhìn sâu hơn về tình trạng cung cấp oxy cho cơ thể và hiệu suất nhịp tim ở người mắc bệnh tim mạch. Những điều quan trọng mà người bệnh cũng như bác sĩ khi theo dõi chỉ số ScvO2 là gì?

• Chẩn đoán về hiệu suất tim mạch: ScvO2 giúp xác định khả năng của tim mạch cung cấp oxy cho cơ thể. Khi ScvO2 thấp, có thể chỉ ra tình trạng suy tim hoặc các vấn đề về hiệu suất tim mạch.
• Đánh giá tình trạng cung cấp oxy: ScvO2 cho thấy tỷ lệ oxy đã hòa tan trong máu, giúp đánh giá xem cơ thể có đủ oxy cần thiết hay không. Điều này quan trọng trong việc đảm bảo các cơ quan và mô trong cơ thể được cung cấp đủ lượng oxy để hoạt động.
• Điều trị và quyết định can thiệp: Kết quả ScvO2 có thể ảnh hưởng đến quyết định điều trị, chẳng hạn như điều chỉnh dòng chảy máu hoặc cung cấp oxy, đặc biệt trong các trường hợp nguy kịch.
• Theo dõi tình trạng nguy kịch: Đối với bệnh nhân đang trong tình trạng nguy kịch hoặc sau các phẫu thuật lớn, ScvO2 giúp theo dõi sự cung cấp oxy và hiệu suất tim mạch.
• Dự báo tử vong và triển vọng hồi phục: ScvO2 thấp có thể dự báo về tình trạng nguy kịch và tử vong. Tuy nhiên, việc theo dõi ScvO2 cùng với các chỉ số khác giúp đưa ra dự đoán chính xác hơn về triển vọng hồi phục của bệnh nhân.

Tổng quan, ScvO2 cung cấp thông tin quý báu để đánh giá tình trạng cung cấp oxy và hiệu suất tim mạch trong cơ thể. Việc hiểu rõ về thông tin này giúp chuyên gia y tế có khả năng lựa chọn phương pháp điều trị và can thiệp phù hợp nhất để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho bệnh nhân.

Chẩn đoán các bệnh lý của bệnh tim mạch dựa trên chỉ số ScvO2

ScvO2 trong khởi truyền máu sinh lý

ScvO2 được coi như một thước đo khởi đầu cho việc theo dõi trạng thái cân bằng oxy trong cơ thể, như một loại "truyền máu sinh lý". Trong quá trình truyền máu sinh lý, vai trò của ScvO2 là gì? Chỉ số này cho phép các chuyên gia y tế theo dõi mức oxy hòa tan trong máu tĩnh mạch, từ đó cung cấp thông tin quý báu về khả năng cung cấp oxy và tuần hoàn máu.

Khi ScvO2 thấp, điều này có thể báo hiệu về vấn đề trong việc cung cấp và sử dụng oxy hoặc tình trạng khẩn cấp về cơ thể không có đủ oxy để duy trì các hoạt động cơ bản. Tương tự, khi ScvO2 tăng cao, có thể đồng nghĩa với việc cơ thể không sử dụng oxy một cách hiệu quả, có thể liên quan đến các tình trạng đáng chú ý như suy tim.

Vì vậy, có thể hiểu ScvO2 là một loại "truyền máu sinh lý" với vai trò khởi đầu quan trọng trong việc đánh giá tình trạng cung cấp oxy và hiệu suất tim mạch. Chỉ số này hỗ trợ quyết định điều trị và giúp hiểu rõ hơn về sự cân bằng oxy trong cơ thể, từ đó giúp duy trì sức khỏe và khả năng hoạt động hiệu quả.

Suy tim

Khi người mắc ở giai đoạn suy tim, tim không hoạt động đủ mạnh để đẩy máu và cung cấp oxy đến các cơ quan trong cơ thể một cách hiệu quả. ScvO2 có thể cung cấp thông tin quan trọng về tình trạng oxy hòa tan trong máu tĩnh mạch gần tim, cho thấy khả năng cung cấp oxy và hiệu suất tim, chỉ số Scvo2 thấp gây mất cân bằng VO2/DO2

Hiệu quả của quá trình điều trị suy tim cũng có thể được biểu hiện bởi sự gia tăng của chỉ số ScvO2, từ đó giúp bác sĩ điều chỉnh phương pháp điều trị bệnh phù hợp. Việc này có tác dụng ngay cả với những người mắc bệnh suy tim mãn tính vì chỉ số này thấp mãn tính hơn người bình thường khá nhiều. Các biến cố tim mạch lớn đã được quan sát thấy ở 81% bệnh nhân mắc ScvO2 ≤ 60% sau 24 giờ, trong khi đó chỉ có 13% ở bệnh nhân có ScvO2 cao hơn.

Đại phẫu

Theo dõi ScvO2 trong phẫu thuật có nguy cơ cao đã được chứng minh là có lợi cho việc phát hiện sớm tình trạng suy giảm huyết động. Điều này cho thấy tim không có khả năng tăng CO2 trong bối cảnh mất máu tiềm ẩn hoặc thiếu máu ở bệnh nhân rối loạn chức năng tim. Giống như chấn thương, ScvO2 thấp cho thấy sự gia tăng tỷ lệ mắc bệnh và tử vong sau phẫu thuật. ScvO2 giảm khi cai máy thở cho bệnh nhân cho thấy việc rút ống nội khí quản thất bại. Giai đoạn thay đổi ScvO2 trong phẫu thuật là yếu tố dự báo các biến chứng sau phẫu thuật.

Gây mê, giảm đau, an thần, thở máy, truyền máu và truyền dịch tĩnh mạch đều là những biện pháp can thiệp chu phẫu được sử dụng thường xuyên có ảnh hưởng đến độ bão hòa oxy tĩnh mạch. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng phương pháp tiếp cận theo mục tiêu trong phẫu thuật giúp giảm các biến chứng, thời gian nằm viện và tỷ lệ tử vong sau phẫu thuật. 

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các mục tiêu huyết động được xác định trước (chỉ số tim, ScvO2, tỷ lệ trích xuất oxy, lượng nước tiểu) đã chứng minh ít xảy ra rối loạn chức năng cơ quan hơn và kết quả được cải thiện tổng thể. Tuy nhiên, do những rủi ro liên quan khi thực hiện các biện pháp can thiệp lặp đi lặp lại để đạt được mục tiêu điều trị, chiến lược này không được áp dụng cho tất cả bệnh nhân.

Nhiễm trùng huyết và sốc nhiễm trùng

Nhiễm trùng huyết được đặc trưng bởi ức chế cơ tim, giảm thể tích máu, hạ huyết áp và rối loạn chức năng cơ quan. Sốc nhiễm trùng được định nghĩa là nhiễm trùng huyết với tình trạng thiếu oxy mô toàn bộ và hạ huyết áp không được điều chỉnh bằng phương pháp hồi sức truyền dịch. 'Liệu pháp hướng đến mục tiêu sớm' (EGDT) là một cách tiếp cận được chấp nhận là giải pháp quản lý nhiễm trùng huyết và sốc nhiễm trùng. Vậy trong liệu pháp EGDT, vai trò của ScvO2 là gì? 

Chỉ số này liên quan đến việc nhận biết sớm nhiễm trùng huyết và xử trí tích cực trong phòng cấp cứu. Các thành phần của EGDT bao gồm hồi sức truyền dịch và theo dõi áp lực tĩnh mạch trung tâm, thuốc vận mạch và huyết áp trung bình, truyền máu và theo dõi ScvO2. Mục tiêu cho ScvO2 là >70% hoặc SmvO2 >65%.

Trong khi nhiều nghiên cứu đã chứng minh rõ ràng lợi ích của việc theo dõi ScvO2 đối với EDGT, một số thử nghiệm ngẫu nhiên gần đây đã không cho thấy bất kỳ sự cải thiện nào về khả năng sống sót. Những khác biệt này đang được nghiên cứu rộng rãi và độ tin cậy của SvO2 vẫn là nguồn tranh luận tiếp tục.

ScvO2 trong tiên lượng rút ống nội khí quản

Theo dõi ScvO2 là phương pháp giúp cho các bác sĩ cho phép người bệnh có thể cai máy thở. Sự gia tăng của VO2 cho thấy tín hiệu tích cực của hoạt động hô hấp cũng như sự tỉnh táo của nhận thức. Nếu DO2 tăng không kịp so với VO2 dẫn đến sự mất cân bằng của chỉ số DO2/VO2. ScvO2 giảm > 4% sau thử nghiệm thở tự nhiên 30 phút cho thấy thất bại rút ống nội khí quản với độ nhạy và độ đặc hiệu cao.

Những lưu ý khi sử dụng chỉ số ScvO2

Theo dõi chỉ số hòa tan của oxy trong tĩnh mạch có vai trò rất quan trọng đối với bệnh nhân mắc bệnh tim mạch. Ngoài những chỉ dẫn của bác sĩ, những lưu ý mà người bệnh cần chú ý khi theo dõi chỉ số ScvO2 là gì?

• Đánh giá toàn diện: ScvO2 thường được sử dụng cùng với các chỉ số khác như lactate, pH và SpO2 để đánh giá tổng quan về tình trạng tuần hoàn máu và sự cung cấp oxy đối với các cơ quan và mô.
• Đánh giá chẩn đoán và theo dõi: ScvO2 thường được theo dõi để đánh giá tình trạng của bệnh nhân trong thời gian thực và hỗ trợ trong việc chẩn đoán và điều trị các tình trạng nguy kịch như suy tim, sốc nhiễm trùng, suy hô hấp cấp tính hoặc mạn tính và các tình trạng khác.
• Chú ý đến giá trị chuẩn: Mức giá trị bình thường của ScvO2 thường dao động từ 70 - 75% hoặc cao hơn. Sự giảm đi của chỉ số này có thể biểu thị rủi ro về cung cấp oxy không đủ cho các cơ quan quan trọng.
• Sự biến đổi: ScvO2 có thể thay đổi do nhiều yếu tố như nồng độ oxy trong không khí, cường độ hoạt động cơ thể, tỷ lệ tiêu thụ oxy và tình trạng cơ thể. Do đó, nó nên được đánh giá trong bối cảnh toàn diện của tình trạng bệnh nhân.
• Đánh giá hiệu quả điều trị: ScvO2 có thể được theo dõi để đánh giá hiệu quả của việc điều trị như cung cấp oxy qua ống thở, dung dịch hay thuốc lợi tiểu để tăng lưu lượng tim và các biện pháp khác nhau.
• Khả năng sai lệch: ScvO2 có thể bị ảnh hưởng bởi nhiễu loạn ngoại vi như bệnh tăng áp lực động mạch phổi (PAH) hoặc những vấn đề về tình trạng tĩnh mạch.
• Kết hợp với các chỉ số khác: Để có cái nhìn rõ ràng hơn về tình trạng tuần hoàn máu và cung cấp oxy, ScvO2 thường được kết hợp với các chỉ số khác như SVO2 (Mixed Venous Oxygen Saturation), SpO2 (Oxygen Saturation), lactate và CO2 tĩnh mạch.
• Chỉ định cẩn trọng: Việc sử dụng ScvO2 cần có sự hiểu biết sâu rộng về tình trạng bệnh nhân và tình hình lâm sàng. Nó không nên được sử dụng một cách cơ động mà cần phải xem xét tỷ lệ cụ thể.

Việc đánh giá và sử dụng chỉ số ScvO2 cần phải dựa trên hiểu biết chuyên môn và tình hình lâm sàng của bệnh nhân cụ thể. Bên cạnh đó nên nhận sự tư vấn từ các chuyên gia y tế khi cần.

Việc theo dõi chỉ ở ScvO2 ở người mắc bệnh tim mạch hay những bệnh lý là vô cùng quan trọng. Nhờ vậy mà các bác sĩ chuyên khoa có thể theo dõi và đưa ra phương pháp điều trị chính xác cho người bệnh trong từng giai đoạn của bệnh. Hi vọng rằng bài viết này có thể giúp bạn hiểu được ScvO2 là gì và tầm quan trọng của chỉ số oxy hòa tan trong tĩnh mạch này.

Xem thêm:

• Cung lượng tim là gì? Các yếu tố ảnh hưởng đến cung lượng tim
• Các loại thuốc tăng co bóp cơ tim phổ biến và hiệu quả tác động