Sinh hóa creatinin máu là gì? Nồng độ creatinin bao nhiêu là bình thường?

Creatinin đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng cho hoạt động cơ bắp trong cơ thể. Xét nghiệm mức độ creatinin máu đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá chức năng thận, đồng thời hỗ trợ trong quá trình chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý liên quan đến hệ thống thận.

Xét nghiệm sinh hóa Creatinin là gì?

Mục đích chính của xét nghiệm sinh hóa creatinin là để chẩn đoán và đánh giá chức năng thận. Mức độ tăng cao của creatinin trong máu thường là dấu hiệu của suy giảm chức năng thận.

Tổng quát, xét nghiệm sinh hóa creatinin thường được thực hiện trong các trường hợp sau đây:

• Creatinin máu cung cấp thông tin quan trọng về khả năng của thận trong việc loại bỏ chất cặn và chất thải từ máu.
• Những người sử dụng các loại thuốc có thể có tác động độc hại đối với thận thường được theo dõi qua xét nghiệm sinh hóa creatinin để đảm bảo chức năng thận được duy trì.
• Xét nghiệm sinh hóa creatinin được áp dụng trong các trường hợp như tăng huyết áp, đái tháo đường, thoái hóa thận dạng tinh bột, viêm cầu thận, lupus ban đỏ hệ thống, lắng đọng IgA tại cầu thận, viêm thận-bể thận cấp hoặc mạn, sỏi thận, đa u tủy xương, và tăng acid uric máu.

Nồng độ creatinin bao nhiêu là bình thường?

Thông thường, ở người trưởng thành, mức nồng độ creatinin trong máu thường dao động trong khoảng sau đây:

• Nam: Từ 0.6 đến 1.2 mg/dL (tương đương với 53-106 mmol/L).
• Nữ: Từ 0.5 đến 1.1 mg/dL (tương đương với 44-97 mmol/L).

Những giá trị này có thể thay đổi tùy theo phương pháp xét nghiệm cụ thể mà phòng thí nghiệm sử dụng. Đối với những người có suy thận ở mức độ IIIa trở đi, điều trị thay thế bằng chạy thận nhân tạo có thể trở thành một lựa chọn cần thiết để duy trì chức năng thận và ngăn chặn sự gia tăng của creatinin trong máu. Tuy nhiên, quyết định này thường đi kèm với ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Trong những trường hợp nghiêm trọng, điều trị nhân tạo chạy thận có thể trở thành một phương pháp quan trọng để duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Nguyên nhân gây thay đổi nồng độ Creatinin là gì?

Nồng độ creatinin trong máu có thể biến đổi do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng mức tăng cao thường là dấu hiệu của các vấn đề liên quan đến thận. Dưới đây là một số nguyên nhân có thể gây tăng creatinin:

• Suy thận có nguồn gốc trước thận: Suy tim có thể dẫn đến mất nước và giảm khối lượng tuần hoàn, gây xuất huyết và hẹp động mạch thận.
• Suy thận có nguồn gốc tại thận: Người có tiền sử các bệnh như lupus ban đỏ, đái tháo đường, huyết áp cao thường gây tổn thương đến cấu trúc và chức năng của cầu thận.
• Tổn thương tại ống thận: Sỏi thận, đau xương tủy, tăng canxi máu, tăng acid uric và viêm bể thận có thể gây tổn thương đến ống thận.
• Suy thận có nguồn gốc sau thận: Sỏi thận, ung thư tiền liệt tuyến, u bàng quang và tử cung là những nguyên nhân có thể gây suy thận sau thận.

Các bước xét nghiệm sinh hóa Creatinin

Để thực hiện xét nghiệm sinh hóa creatinin, thường không yêu cầu bệnh nhân kiêng ăn uống trước khi kiểm tra. Tuy nhiên, có thể cần ngưng sử dụng một số loại thuốc để tránh ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Hiện nay có 2 phương pháp xét nghiệm sinh hóa creatinin:

Xét nghiệm sinh hóa Creatinin máu

Đây là một phương pháp thường xuyên được sử dụng, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh lý cấp tính và có tổn thương thận. Nồng độ creatinin trong máu tăng cao có thể xuất phát từ chấn thương cơ hoặc sử dụng một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến huyết áp, gây độc hại cho thận. Dưới đây là mô tả về các bước lấy mẫu máu cho xét nghiệm sinh hóa creatinin:

• Sử dụng thun y tế để quấn quanh cánh tay, tìm tĩnh mạch để lấy mẫu máu.
• Xác định vị trí lấy mẫu máu và sát khuẩn vùng đó bằng cồn để đảm bảo vệ sinh.
• Nhẹ nhàng đưa kim vào trong tĩnh mạch để lấy mẫu máu cần thiết.
• Gắn ống chứa máu vào kim để lưu giữ mẫu máu lấy được.
• Tháo thun y tế sau khi đã lấy đủ lượng máu và đặt một bông lên vị trí kim. Rút kim ra và sử dụng băng gạc để băng lại vết thương.

Xét nghiệm sinh hóa Creatinin niệu

Khi chức năng thận gặp vấn đề, bác sĩ thường sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm chức năng thận trong 24 giờ. Quá trình lấy mẫu thường được bắt đầu vào buổi sáng, sau khi bệnh nhân thức dậy và cần đi tiểu để làm trống bàng quang. Thời gian khi bệnh nhân đi tiểu sẽ được ghi lại để xác định thời điểm bắt đầu quá trình thu mẫu.

Trong suốt 24 giờ tiếp theo, bệnh nhân sẽ thu lại toàn bộ lượng nước tiểu trong ngày bằng cách đi tiểu vào một vật dụng đựng nhỏ. Sau đó, nước tiểu này sẽ được đổ vào một vật dụng đựng lớn hơn, đã chứa sẵn chất bảo quản và được cất giữ trong tủ lạnh. Mẫu nước tiểu cần phải được thu được một cách sạch sẽ, không bị lẫn các tạp chất để đảm bảo tính chính xác của kết quả xét nghiệm.

Xét nghiệm sinh hóa creatinin trong máu là một quy trình phổ biến được sử dụng để chẩn đoán và theo dõi tình trạng suy thận. Đây cũng là một xét nghiệm cơ bản thường được thực hiện trong kịch bản kiểm tra sức khỏe tổng quát, nhằm đánh giá chức năng thận.

Xem thêm:

• Xét nghiệm glucagon là gì? Khi nào cần thực hiện xét nghiệm?
• Xét nghiệm ký sinh trùng đường ruột có những phương pháp nào?