Sùi mào gà ở miệng giai đoạn đầu: Những điều cần lưu ý

Sùi mào gà ở miệng là tình trạng xuất hiện các tổn thương u nhú tại môi, lưỡi, vòm họng hoặc bên trong khoang miệng do virus HPV gây ra. Nhiều người chủ quan vì triệu chứng ban đầu của sùi mào gà ở miệng khá mờ nhạt, khiến việc phát hiện trở nên muộn màng. Việc nhận biết sớm và điều trị đúng cách là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát bệnh và hạn chế lây lan cho người khác.

Sùi mào gà ở miệng là bệnh như thế nào và có lây không?

Sùi mào gà ở miệng là một dạng nhiễm virus HPV - loại virus gây u nhú ở người, thuộc nhóm bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs). HPV có hơn 100 type khác nhau, trong đó khoảng 40 type có khả năng gây tổn thương ở miệng, họng và cơ quan sinh dục.

Bệnh chủ yếu lây truyền khi có tiếp xúc trực tiếp giữa da với da, đặc biệt là trong quá trình quan hệ tình dục. Khi thực hiện quan hệ bằng miệng với người mang virus HPV, nguy cơ lây nhiễm vào khoang miệng hoặc cổ họng sẽ gia type, dẫn đến tình trạng sùi mào gà ở miệng.

Một số con đường lây nhiễm sùi mào gà bao gồm:

• Tiếp xúc gián tiếp qua vật dụng cá nhân: Việc sử dụng chung các đồ dùng sinh hoạt với người nhiễm bệnh như bàn chải đánh răng, khăn mặt, khăn tắm,… có thể là con đường lây truyền virus HPV nếu những vật dụng này có chứa dịch tiết từ người bệnh.
• Quan hệ tình dục không an toàn: Việc có nhiều bạn tình hoặc thường xuyên quan hệ bằng miệng mà không dùng biện pháp bảo vệ làm tăng nguy cơ mắc sùi mào gà, đặc biệt là ở vùng miệng và cổ họng.
• Hôn môi sâu: Hành động hôn sâu và kéo dài khiến khoang miệng tiếp xúc trực tiếp và liên tục, làm tăng khả năng truyền virus nếu một trong hai người đã nhiễm sùi mào gà ở miệng.

Phân loại sùi mào gà ở miệng

Sùi mào gà ở miệng thường được phân loại thành 4 dạng như sau:

Dạng u nhú có vảy sần

Thể này có thể được phát hiện bằng mắt thường vì các tổn thương thường gồ lên, sần sùi. Chúng thường có hình dáng giống như súp lơ hoặc từng mảng dày như vảy cá, với màu sắc dao động từ hồng nhạt đến hồng đậm tùy vào giai đoạn tiến triển của bệnh.

Dạng mụn cóc (mụn cơm)

Biểu hiện là những nốt nhỏ, kích thước tầm 1 - 3mm, có thể có màu trắng đục hoặc hồng. Dạng này thường không gây đau nếu chưa phát triển lớn, nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây lan nếu không được điều trị kịp thời.

Bệnh Heck

Đây là một dạng tổn thương do virus HPV type 13 hoặc 32 gây ra. Triệu chứng đặc trưng là những mảng niêm mạc nổi gồ trên bề mặt lưỡi hoặc trong khoang miệng, thường không đều màu, có thể trắng, hồng hoặc đỏ. Mặc dù không gây đau, nhưng dạng này ảnh hưởng đến cảm giác vị giác và thẩm mỹ vùng miệng.

Dạng bướu Condyloma

Loại tổn thương này do HPV tuýp 2, 6 và 11 gây ra. Vị trí thường xuất hiện ở niêm mạc quanh lưỡi hoặc vùng bờ lưỡi, với đặc điểm giống các nốt sùi ở cơ quan sinh dục. Trong nhiều trường hợp, người bệnh có thể cảm thấy khó chịu, vướng víu khi nói chuyện hoặc ăn uống nếu tổn thương có kích thước lớn.

Cách phân biệt sùi mào gà ở miệng và nhiệt miệng

Việc nhận biết rõ ràng giữa nhiệt miệng và sùi mào gà ở môi hoặc miệng là rất quan trọng để điều trị đúng cách. Nhiệt miệng thường đặc trưng bởi các vết loét nhỏ có viền đỏ, gây đau rát khi ăn uống hoặc va chạm. Loại tổn thương này thường tự khỏi sau 7 - 10 ngày nếu người bệnh bổ sung đủ nước, tăng cường ăn rau xanh hoặc dùng thực phẩm giúp thanh nhiệt. Một số người có cơ địa nóng có thể bị tái phát, nhưng triệu chứng thường không kéo dài.

Ngược lại, sùi mào gà ở miệng có thể bị nhầm lẫn với nhiệt miệng, nhưng tính chất tổn thương lại hoàn toàn khác. Các mụn sùi do virus HPV gây ra thường có màu hồng nhạt hoặc trắng, hình dạng nhỏ li ti, có thể tiết dịch khi chạm vào và thường gây khó chịu khi nuốt hoặc nói chuyện. Việc dùng thuốc điều trị nhiệt miệng trong trường hợp này sẽ không mang lại hiệu quả.

Vì vậy, nếu xuất hiện những dấu hiệu bất thường nghi ngờ là sùi mào gà ở miệng, người bệnh cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Một số phương pháp giúp chẩn đoán bệnh sùi mào gà

Thời gian ủ bệnh của sùi mào gà khá linh hoạt, có thể chỉ kéo dài vài tuần nhưng cũng có những trường hợp kéo dài đến vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Chính vì đặc điểm này, việc xác định chính xác thời điểm nhiễm bệnh và chẩn đoán kịp thời thường gặp nhiều thách thức. Để xác định sùi mào gà, các bác sĩ thường dựa vào một số phương pháp phổ biến như sau:

Chẩn đoán dựa trên biểu hiện lâm sàng

Bác sĩ có thể xác định sùi mào gà thông qua việc thăm khám các triệu chứng bên ngoài mà người bệnh đang gặp phải. Một số dấu hiệu đặc trưng thường thấy bao gồm:

• Ở nữ giới, tổn thương do sùi mào gà thường xuất hiện ở khu vực âm hộ, thành âm đạo, vùng quanh hậu môn, ống hậu môn và thậm chí cả cổ tử cung.
• Nam giới có thể nhận thấy các nốt mụn xuất hiện ở phần đầu hoặc thân dương vật, vùng bìu hoặc quanh hậu môn.
• Các nốt mụn thường có màu xám hoặc hồng nhạt, hình dáng nhỏ li ti ban đầu và có thể phát triển thành từng cụm sát nhau trông như bông súp lơ.
• Người bệnh thường cảm thấy ngứa rát hoặc khó chịu ở khu vực tổn thương.
• Có thể xảy ra hiện tượng chảy máu nhẹ sau khi quan hệ tình dục nếu vùng bị tổn thương bị cọ xát.

Sinh thiết

Sinh thiết là một trong những phương pháp được áp dụng để chẩn đoán chính xác bệnh sùi mào gà, đặc biệt trong các trường hợp tổn thương không điển hình hoặc có dấu hiệu nghi ngờ biến chứng nghiêm trọng. Quá trình này bắt đầu bằng việc bác sĩ lấy một mẫu mô nhỏ từ nốt sùi hoặc vùng tổn thương nghi ngờ trên da hoặc niêm mạc, thường dưới gây tê tại chỗ để giảm đau.

Mẫu mô sau đó được nhuộm và quan sát dưới kính hiển vi nhằm phân tích cấu trúc tế bào, giúp phân biệt sùi mào gà với các tổn thương khác như mụn cóc thông thường hoặc ung thư biểu mô. Phương pháp này không chỉ hỗ trợ khẳng định chẩn đoán mà còn giúp đánh giá mức độ tiến triển của bệnh để có hướng điều trị phù hợp.

Xét nghiệm

Một số xét nghiệm thường được sử dụng để nhận biết bệnh sùi mào gà như:

• Xét nghiệm máu: Phương pháp này được thực hiện đối với những trường hợp nghi ngờ mắc sùi mào gà nhưng chưa có triệu chứng rõ ràng. Bác sĩ sẽ lấy mẫu máu để kiểm tra sự hiện diện của virus HPV trong cơ thể, hỗ trợ chẩn đoán sớm khi chưa có tổn thương ngoài da.
• Xét nghiệm dịch tiết: Do virus HPV có thể tồn tại trong dịch âm đạo (ở nữ) hoặc dịch niệu đạo (ở nam), nên việc lấy mẫu dịch từ các vị trí này để xét nghiệm sẽ giúp phát hiện sự hiện diện của virus, đồng thời đánh giá nguy cơ lây nhiễm và mức độ tiến triển của bệnh.
• HPV Cobas-Test: Đây là kỹ thuật xét nghiệm tiên tiến, sử dụng mẫu tế bào chết ở cổ tử cung để đồng thời tầm soát ung thư cổ tử cung và phát hiện HPV. Ưu điểm của phương pháp này là có độ nhạy cao, khả năng phát hiện virus và các bất thường lên đến 90 - 95%.
• Xét nghiệm PCR định type HPV: PCR là kỹ thuật khuếch đại gen cho phép phát hiện chính xác sự có mặt của virus HPV cũng như xác định chủng HPV gây bệnh. Mẫu bệnh phẩm thường được lấy từ cổ tử cung, âm đạo, niệu đạo hoặc từ mô sinh thiết tại vùng nghi ngờ. Phương pháp này đặc biệt hữu ích trong việc phân biệt giữa các type nguy cơ cao và thấp, từ đó hỗ trợ lên kế hoạch điều trị phù hợp.

Sùi mào gà ở miệng là một bệnh lý nguy hiểm do virus HPV gây ra, có thể lây lan nhanh chóng qua tiếp xúc trực tiếp hoặc quan hệ tình dục bằng miệng không an toàn. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể gây biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng và chất lượng cuộc sống. Do đó, việc nhận biết dấu hiệu, thăm khám sớm và tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ là cách tốt nhất để kiểm soát sùi mào gà ở miệng hiệu quả.