Sút cân sau sinh: Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

Sút cân sau sinh là một trong những vấn đề mà nhiều bà mẹ quan tâm. Việc sút cân quá nhanh sau khi sinh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm giảm thẩm mỹ và tự tin của người mẹ. Vậy nguyên nhân gây ra sút cân sau sinh là gì? Có cách nào để khắc phục tình trạng này một cách hiệu quả? Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu chi tiết hơn trong bài viết sau!

Nguyên nhân gây ra sút cân sau sinh

Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra sút cân sau sinh, nhưng chủ yếu là do hai yếu tố sau:

Cho con bú: Đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra sút cân sau sinh. Khi cho con bú, mẹ sẽ tiêu thụ nhiều năng lượng hơn bình thường, khoảng 500 - 700 kcal mỗi ngày. Nếu mẹ không bổ sung đủ dinh dưỡng, cơ thể sẽ phải dùng đến lượng mỡ tích trữ để tạo ra sữa cho con. Do đó, cân nặng của mẹ sẽ giảm dần theo thời gian. Tuy nhiên, đây là một cách giảm cân lành mạnh an toàn và tự nhiên, không ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và con.

Thiếu ngủ và căng thẳng: Sau khi sinh, mẹ sẽ phải chăm sóc con liên tục, thường xuyên thức dậy vào ban đêm để cho con bú hoặc thay tã. Việc thiếu ngủ sẽ làm giảm hoạt động của nội tiết tố, ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và chuyển hóa mỡ trong cơ thể. Ngoài ra, mẹ cũng có thể bị căng thẳng, lo lắng về việc nuôi con, chăm sóc gia đình, hay áp lực từ công việc. Căng thẳng sẽ làm tăng nồng độ cortisol trong máu, gây ra sự mất cân bằng nội tiết tố và làm giảm khả năng giữ nước của cơ thể. Điều này cũng sẽ làm mẹ sút cân nhanh chóng.

Ngoài hai nguyên nhân trên, còn một số nguyên nhân khác có thể gây ra sút cân sau sinh, như:

• Bị trễ sữa: Một số mẹ có thể bị trễ sữa do sót nhau thai, tâm lý căng thẳng, khó sinh, hay mắc bệnh tuyến giáp, buồng trứng đa nang. Khi đó, lượng sữa tiết ra sẽ không đủ cho nhu cầu của con, làm cho cân nặng của mẹ giảm.
• Trẻ không biết ngậm vú: Một số trẻ sơ sinh có thể không biết ngậm vú mẹ một cách đúng cách, từ đó không lấy được lượng sữa cần thiết. Điều này sẽ làm giảm kích thích vú tạo ra sữa và ảnh hưởng đến cân nặng của mẹ.
• Bị bệnh lý: Ngoài những nguyên nhân bình thường, sút cân sau sinh cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý như tiểu đường, ung thư, viêm tuyến giáp hoặc nhiễm trùng. Những bệnh lý này làm giảm khả năng hấp thu và sử dụng năng lượng của cơ thể, gây ra sút cân nghiêm trọng và nhanh chóng.

Khi nào sút cân sau sinh cần đi khám bác sĩ?

Sút cân sau sinh là một hiện tượng bình thường và không đáng lo ngại, nếu mẹ vẫn cảm thấy khỏe mạnh và có chế độ ăn uống, vận động và nghỉ ngơi hợp lý. Tuy nhiên, nếu mẹ có những dấu hiệu sau đây, mẹ nên đi khám bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời:

• Sút cân quá nhanh hoặc quá nhiều, vượt quá 10% trọng lượng cơ thể trước khi mang thai.
• Sút cân kèm theo những triệu chứng bất thường khác như sốt, đau bụng, khó thở, ho, tiêu chảy, nôn mửa hay mệt mỏi.
• Sút cân không phục hồi sau 6 tháng sau sinh hoặc tiếp tục giảm dần sau đó.
• Sút cân ảnh hưởng đến sức khỏe, sắc đẹp và tâm lý của mẹ như da xấu, tóc rụng, móng gãy, răng ố hay trầm cảm.

Những dấu hiệu trên có thể là biểu hiện của một số bệnh lý nghiêm trọng như tiểu đường, ung thư, viêm tuyến giáp hoặc nhiễm trùng. Chỉ có bác sĩ mới có thể chẩn đoán chính xác và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp cho mẹ. Do đó, mẹ không nên chủ quan hay tự ý sử dụng thuốc hay thực phẩm chức năng. Mẹ hãy luôn quan tâm đến sức khỏe của mình và đến bệnh viện khi cần thiết.

Cách khắc phục hiệu quả tình trạng sút cân sau sinh

Để khắc phục tình trạng sút cân sau sinh, mẹ cần chú ý đến những điều sau:

• Bổ sung đủ dinh dưỡng: Đây là yếu tố quan trọng nhất để mẹ có thể giữ được cân nặng và sức khỏe sau khi sinh. Mẹ nên ăn đủ 3 bữa chính và 2 - 3 bữa phụ, chọn những thực phẩm giàu chất đạm, chất béo, vitamin, khoáng chất và chất xơ. Mẹ cũng nên uống đủ nước, khoảng 2 - 3 lít mỗi ngày để duy trì độ ẩm của cơ thể và tăng lượng sữa. Một số thực phẩm tốt cho mẹ sau sinh là: Thịt, cá, trứng, sữa, đậu, hạt, rau xanh, hoa quả, nước ép, nước dừa, nước lọc, canh, cháo...
• Tập thể dục nhẹ nhàng: Tập thể dục là một cách hiệu quả để cải thiện sức khỏe, tăng cường trao đổi chất và giúp mẹ có được vóc dáng cân đối. Tuy nhiên, mẹ không nên vội vàng tập thể dục ngay sau khi sinh, mà cần chờ ít nhất 6 tuần để cơ thể hồi phục. Sau đó, mẹ có thể bắt đầu với những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, yoga, hoặc thể dục nâng cơ. Mẹ nên tập thể dục khoảng 30 phút mỗi ngày, 3 - 5 lần mỗi tuần và tăng dần mức độ khó theo thời gian.
• Ngủ nghỉ đủ giấc: Ngủ nghỉ đủ giấc là một trong những cách giúp mẹ giữ được cân nặng và sức khỏe sau khi sinh. Khi ngủ, cơ thể sẽ tiết ra nhiều nội tiết tố có lợi cho quá trình trao đổi chất và chuyển hóa mỡ. Ngoài ra, ngủ nghỉ cũng giúp mẹ giảm căng thẳng, mệt mỏi và tăng cường hệ miễn dịch. Mẹ nên ngủ ít nhất 7 - 8 tiếng mỗi ngày và cố gắng ngủ cùng giờ với con để hợp lý hóa thời gian. Nếu có thể, mẹ nên nhờ người thân hoặc giúp việc chăm sóc con vào ban đêm để mẹ có thể ngủ ngon hơn.
• Giảm căng thẳng và tìm niềm vui: Căng thẳng là một trong những nguyên nhân gây ra sút cân sau sinh. Căng thẳng sẽ làm giảm nhu cầu ăn uống, làm mất cân bằng nội tiết tố và làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng của cơ thể. Do đó, mẹ cần tìm cách giảm căng thẳng và tìm niềm vui trong cuộc sống. Mẹ có thể làm những điều mình thích như nghe nhạc, xem phim, đọc sách, hay làm đẹp. Mẹ cũng nên tìm kiếm sự hỗ trợ và động viên từ gia đình, bạn bè, hoặc các nhóm cộng đồng mẹ bỉm sữa. Nếu mẹ cảm thấy trầm cảm, buồn bã, hay có ý định tự tử, mẹ nên đi khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Sút cân sau sinh là một hiện tượng bình thường, nhưng cũng cần được quan tâm và điều trị nếu quá nghiêm trọng. Bà mẹ cần tìm hiểu nguyên nhân của việc sút cân, có một chế độ ăn uống và tập thể dục hợp lý để phòng ngừa và hồi phục cân nặng. Bà mẹ cũng nên giữ tinh thần lạc quan, yêu thương bản thân và con cái. Nếu bà mẹ có bất kỳ thắc mắc hoặc lo lắng nào về sút cân sau sinh, bà mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Xem thêm: Thức khuya có sụt cân không? Tác hại của việc thức khuya?