Tâm bệnh là gì? Có những loại tâm bệnh nào và có chữa được không?

Tâm bệnh - một khái niệm không còn xa lạ trong xã hội hiện đại đang ngày càng trở nên phổ biến và ảnh hưởng đến cuộc sống của nhiều người. Tuy nhiên, tâm bệnh không chỉ đơn giản là cảm xúc buồn bã hay lo lắng thông thường mà là những rối loạn nghiêm trọng cần được quan tâm và điều trị. Vậy tâm bệnh là gì? Có những loại tâm bệnh nào và liệu chúng có thể chữa khỏi được không?

Tâm bệnh là gì? Có những loại tâm bệnh nào?

Theo Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia Hoa Kỳ (NIMH), ước tính có khoảng 19.1% người trưởng thành Mỹ trải qua ít nhất một dạng rối loạn tâm thần trong năm 2020. Con số này cho thấy tầm quan trọng của việc nhận biết và điều trị tâm bệnh kịp thời.

Tâm bệnh là gì?

Tâm bệnh là một thuật ngữ y khoa bao gồm nhiều rối loạn tâm lý khác nhau và đây cũng là một vấn đề sức khỏe đáng quan tâm trong xã hội hiện đại. Không chỉ đơn thuần là những cảm xúc buồn vui thông thường, tâm bệnh là những rối loạn nghiêm trọng ảnh hưởng đến suy nghĩ, cảm xúc và hành vi của người bệnh, gây ra những khó khăn trong cuộc sống hàng ngày và làm suy giảm chất lượng cuộc sống.

Có những loại tâm bệnh nào?

Tâm bệnh được phân thành nhiều dạng khác nhau, mỗi loại có những đặc điểm và biểu hiện riêng biệt. Cụ thể là:

• Rối loạn lo âu: Người mắc rối loạn lo âu thường xuyên trải qua cảm giác lo lắng, sợ hãi quá mức, thậm chí khi không có mối đe dọa rõ ràng.
• Rối loạn trầm cảm: Đây là một rối loạn tâm trạng nghiêm trọng gây ra cảm giác buồn bã kéo dài, mất hứng thú với các hoạt động thường ngày, mệt mỏi. Trong trường hợp nặng, trầm cảm có thể dẫn đến ý nghĩ và hành vi tự tử.
• Rối loạn lưỡng cực: Người mắc rối loạn lưỡng cực trải qua những giai đoạn thay đổi tâm trạng thất thường giữa hưng cảm và trầm cảm.
• Rối loạn tâm thần phân liệt: Đây là một rối loạn tâm thần nghiêm trọng khiến người bệnh mất liên lạc với thực tế. Các triệu chứng bao gồm ảo giác, hoang tưởng và suy nghĩ rối loạn.
• Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD): Người mắc OCD bị ám ảnh bởi những suy nghĩ, hình ảnh hoặc thôi thúc không mong muốn, lặp đi lặp lại. Họ thường thực hiện các hành vi lặp đi lặp lại (cưỡng chế) để giảm bớt sự lo lắng gây ra bởi những suy nghĩ ám ảnh này.
• Rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD): PTSD phát triển sau khi một người trải qua hoặc chứng kiến một sự kiện đau thương. Các triệu chứng bao gồm hồi tưởng lại sự kiện, ác mộng, tránh né những điều gợi nhớ đến sự kiện và tăng kích động.

Nguyên nhân gây ra tâm bệnh

Vậy nguyên nhân gây ra tâm bệnh là gì? Tâm bệnh không phải hậu quả của một nguyên nhân đơn lẻ mà thường do nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ kết hợp với nhau. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng tâm bệnh có thể bắt nguồn từ ba nhóm nguyên nhân chính: Sinh học, tâm lý và môi trường.

Nguyên nhân sinh học

Về mặt sinh học, sự mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh trong não như hormone serotonin và dopamine, có thể góp phần gây ra rối loạn tâm trạng và lo âu. Nghiên cứu di truyền cũng cho thấy rằng tiền sử gia đình mắc bệnh tâm thần có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở các thế hệ sau. 

Bên cạnh đó, các bệnh lý về não bộ hoặc chấn thương sọ não cũng có thể gây ra những thay đổi trong cấu trúc và chức năng của não, dẫn đến các rối loạn tâm lý.

Nguyên nhân tâm lý

Yếu tố tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của tâm bệnh. Những sang chấn tâm lý trong quá khứ như bạo hành, mất mát người thân… có thể để lại những “vết sẹo” tâm lý sâu sắc và làm tăng nguy cơ mắc các rối loạn như rối loạn căng thẳng sau sang chấn. 

Stress kéo dài và áp lực cuộc sống cũng có thể làm suy yếu sức khỏe tinh thần và dẫn đến trầm cảm, lo âu. Ngoài ra, những người có tính cách nhạy cảm, dễ tổn thương cũng có thể dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố gây stress và phát triển tâm bệnh.

Nguyên nhân liên quan đến môi trường sống

Cuối cùng, môi trường sống cũng có thể tác động đến sức khỏe tâm thần. Môi trường sống độc hại, thiếu sự hỗ trợ từ gia đình và xã hội có thể làm tăng nguy cơ mắc các rối loạn tâm lý. Nghiện chất kích thích như rượu và ma túy cũng là một yếu tố nguy cơ cao. Các vấn đề về mối quan hệ, công việc và tài chính cũng có thể gây ra stress và làm trầm trọng thêm các vấn đề tâm lý hiện có.

Tâm bệnh có chữa được không? Cách điều trị thế nào?

Tâm bệnh là gì? Nguyên nhân gây tâm bệnh là gì bạn đã biết. Vậy tâm bệnh có chữa được không? Với sự phát triển của y học hiện đại, chúng ta có nhiều phương pháp điều trị tâm bệnh hiệu quả đó là sử dụng thuốc kết hợp với liệu pháp tâm lý.

Trong điều trị tâm bệnh, trị liệu tâm lý đóng vai trò quan trọng. Các liệu pháp như liệu pháp nhận thức hành vi (CBT), liệu pháp tâm động (PDT) và liệu pháp nhóm giúp người bệnh hiểu rõ về bệnh, thay đổi suy nghĩ và hành vi tiêu cực, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống.

Bên cạnh đó, việc sử dụng thuốc cũng là một phần quan trọng trong điều trị nhiều loại tâm bệnh. Các loại thuốc như: Thuốc chống trầm cảm, thuốc chống lo âu và thuốc ổn định tâm trạng giúp cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh trong não, giảm triệu chứng và ngăn ngừa tái phát. 

Tuy nhiên, hiệu quả điều trị tốt nhất thường đạt được khi kết hợp cả tâm lý trị liệu và dùng thuốc. Theo một nghiên cứu năm 2021 trên tạp chí y khoa The Lancet, việc kết hợp hai phương pháp này có thể giảm nguy cơ tái phát trầm cảm lên đến 70%.

Xã hội phát triển như hiện nay làm gia tăng áp lực công việc, học tập... khiến con người dễ rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài, dẫn đến dễ mắc bệnh lý tâm thần. Vì vậy, bạn cần cần phải cân bằng lại cuộc sống, học cách quản lý căng thẳng để có thể hòa nhịp với cuộc sống hiện đại, bảo vệ sức khỏe tinh thần cho chính mình. Xây dựng lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục đều đặn và ngủ đủ giấc là những yếu tố quan trọng.

Tóm lại, tâm bệnh là gì? Đây là các rối loạn về chức năng của não bộ gây ra sự thay đổi nghiêm trọng trong tâm trạng, suy nghĩ hoặc hành vi của người bệnh. Một số loại tâm bệnh bao gồm: Rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu, tâm thần phân liệt, rối loạn ăn uống và hành vi gây nghiện...

Nếu có bất cứ vấn đề tâm lý hay sức khỏe nào, bạn đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và chuyên gia khi cần thiết. Điều trị tâm bệnh là một quá trình trình dài nhưng với sự kiên trì và điều trị đúng cách, người bệnh hoàn toàn có thể vượt qua tâm bệnh để sống vui, sống khỏe.