Tăng lipid máu trong hội chứng thận hư​: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Hội chứng thận hư là một bệnh lý phức tạp, liên quan đến tổn thương cầu thận và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho cơ thể. Một trong những vấn đề thường gặp ở bệnh nhân mắc hội chứng thận hư là sự gia tăng lipid máu bao gồm cả cholesterol và triglyceride. Việc hiểu rõ cơ chế và cách điều trị tăng lipid máu trong hội chứng thận hư là rất quan trọng để giúp người bệnh kiểm soát tình trạng của mình và giảm thiểu các nguy cơ sức khỏe.

Hội chứng thận hư và sự ảnh hưởng đến lipid máu

Hội chứng thận hư là một tình trạng bệnh lý liên quan đến các tổn thương tại cầu thận dẫn đến sự rối loạn trong chức năng lọc của thận. Khi thận không thể lọc hiệu quả, cơ thể mất đi nhiều protein quan trọng gây giảm albumin trong máu và tăng mức protein trong nước tiểu. Điều này dẫn đến một loạt các triệu chứng, bao gồm:

• Phù nề: Phù ở các vùng như chân, mặt, bụng.
• Giảm albumin máu: Mức albumin giảm xuống dưới 20 g/l.
• Tăng protein trong nước tiểu: Protein xuất hiện trong nước tiểu với mức độ cao.
• Tăng lipid máu: Mức cholesterol và triglyceride trong máu tăng đáng kể.
• Ngoài các triệu chứng chính, bệnh nhân có thể cảm thấy mệt mỏi, tăng cân và nước tiểu có bọt. Hội chứng thận hư có thể là biến chứng của các bệnh lý khác như đái tháo đường, lupus hoặc viêm cầu thận.

Trong hội chứng thận hư, lipid máu có sự thay đổi. Các chuyên gia cho biết, lipid máu (bao gồm cholesterol và triglyceride) là một yếu tố quan trọng cần theo dõi trong hội chứng thận hư. Khi mắc bệnh, bệnh nhân thường có mức cholesterol cao, đặc biệt là các loại lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) và rất thấp (VLDL). Các loại lipid này có thể dẫn đến tình trạng xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch. Khi mức albumin trong máu giảm xuống dưới ngưỡng 20 g/l, tình trạng tăng lipid máu có xu hướng trở nên nghiêm trọng hơn.

Nguyên nhân gây tăng lipid máu trong hội chứng thận hư

Tại sao hội chứng thận hư gây tăng lipid máu? Một số nguyên nhân gây tăng lipid máu trong hội chứng thận hư có thể kể đến như:

Tăng tổng hợp VLDL tại gan

Một trong những cơ chế chính gây tăng lipid máu trong hội chứng thận hư là sự gia tăng tổng hợp VLDL tại gan. Khi mức albumin trong máu giảm, cơ thể phản ứng bằng cách tăng sản xuất apoLipoprotein B - một thành phần quan trọng trong cấu trúc của VLDL. Sự thiếu hụt albumin cũng làm giảm áp lực keo trong huyết tương dẫn đến việc kích thích gan sản xuất thêm VLDL. Đây là một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến lipid máu tăng cao ở bệnh nhân hội chứng thận hư.

Sự thiếu hụt men Lipoprotein Lipase (LPL)

Men Lipoprotein Lipase (LPL) có vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa các lipoprotein như VLDL, giúp giảm nồng độ của chúng trong máu. Tuy nhiên, trong hội chứng thận hư, các thành phần như apo C II và heparan sulfate bị mất qua nước tiểu dẫn đến sự thiếu hụt men LPL. Khi LPL không hoạt động hiệu quả, các lipoprotein như VLDL không được chuyển hóa đúng cách và điều này làm tăng mức độ của chúng trong máu.

Suy giảm men Lecithin cholesterol acyltransferase (LCAT)

LCAT là một men quan trọng trong quá trình tổng hợp HDL (cholesterol tốt). Tuy nhiên, hội chứng thận hư có thể gây suy giảm hoạt động của LCAT dẫn đến việc giảm tổng hợp HDL từ VLDL. Mức HDL thấp làm giảm khả năng vận chuyển cholesterol từ động mạch về gan từ đó gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch.

Mất HDL và apoA1 qua nước tiểu

Ngoài việc suy giảm hoạt động của các men chuyển hóa lipid, hội chứng thận hư còn gây mất mát HDL và apoA1 qua nước tiểu. Mặc dù nồng độ HDL huyết tương vẫn có thể giữ ở mức bình thường hoặc giảm nhẹ, sự mất mát này vẫn góp phần vào việc tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và các bệnh lý tim mạch khác.

Các biến chứng và nguy cơ khi lipid máu tăng cao

Các biến chứng và nguy cơ tiềm ẩn khi lipid máu tăng cao có thể kể đến như:

Nguy cơ hình thành huyết khối

Tăng lipid máu, đặc biệt là sự gia tăng VLDL có thể làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối trong cơ thể. Các vấn đề về lipid có thể dẫn đến sự kết tập tiểu cầu và sự hình thành cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu và làm giảm lưu thông máu đến các cơ quan quan trọng như tim và não. Điều này có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Tăng nguy cơ xơ vữa động mạch

Khi nồng độ cholesterol LDL (cholesterol xấu) tăng cao, cholesterol LDL có thể tích tụ trong thành mạch dẫn đến xơ vữa động mạch. Điều này làm cho các mạch máu trở nên cứng và hẹp lại, làm giảm lưu lượng máu và gây nguy hiểm cho các cơ quan như tim và não. Xơ vữa động mạch là nguyên nhân chính gây ra các bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Cách điều trị tăng lipid máu trong hội chứng thận hư

Khi xác định chính xác người bệnh bị tăng lipid máu trong hội chứng thận hư, bác sĩ sẽ cân nhắc và đưa ra hướng điều trị phù hợp. Phương pháp điều trị tăng lipid máu trong hội chứng thận hư có thể kể đến như:

Điều trị bằng thuốc

Điều trị tăng lipid máu trong hội chứng thận hư chủ yếu bao gồm việc sử dụng các thuốc giảm cholesterol như Statin, Fibrate hoặc Niacin. Những loại thuốc này giúp giảm mức LDL và VLDL trong máu đồng thời có thể làm tăng mức HDL, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và các biến chứng liên quan.

Kiểm soát protein niệu và albumin máu

Một phần quan trọng trong điều trị hội chứng thận hư là kiểm soát tình trạng protein niệu và tăng albumin máu. Các thuốc ức chế men chuyển (ACE inhibitors) và thuốc ức chế thụ thể angiotensin (ARBs) có thể giúp cải thiện tình trạng này, giảm protein niệu và kiểm soát lipid máu. Những phương pháp này giúp làm giảm áp lực lên thận và cải thiện chức năng thận.

Chế độ ăn uống hợp lý

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị và kiểm soát lipid máu. Người bệnh nên hạn chế lượng mỡ bão hòa, đường và muối trong khẩu phần ăn đồng thời bổ sung thực phẩm giàu chất xơ và omega-3 như cá hồi, hạt chia, dầu oliu. Điều này sẽ giúp giảm mức cholesterol và triglyceride, đồng thời bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Tăng lipid máu trong hội chứng thận hư là một vấn đề nghiêm trọng cần được kiểm soát để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như huyết khối, xơ vữa động mạch và các bệnh lý tim mạch. Việc hiểu rõ nguyên nhân và cơ chế gây tăng cholesterol trong máu cùng với các phương pháp điều trị hiệu quả sẽ giúp bệnh nhân kiểm soát tình trạng của mình. Cảm ơn quý độc giả đã dành thời gian dõi các bài viết sức khỏe của Nhà thuốc Long Châu.