Tìm hiểu những cách chữa bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế phổ biến

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là một bệnh tâm lý phức tạp, gây ra những suy nghĩ ám ảnh và hành vi cưỡng bức lặp đi lặp lại khó kiểm soát. Đây là căn bệnh tâm lý rất khó chẩn đoán vì các triệu chứng thường khá giống nhau hoặc kèm rối loạn sức khỏe tâm thần khác. Để biết bản thân mình có thực sự bị rối loạn ám ảnh cưỡng hay không, bạn nên đến bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán, từ đó sẽ giúp bác sĩ có cách chữa bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế tốt nhất cho bạn.

Tầm quan trọng của chữa bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế có nguy hiểm không? Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) không chỉ là những hành vi lặp đi lặp lại đơn thuần, mà còn là một "gánh nặng" tâm lý đè lên cuộc sống của người bệnh.

Các ám ảnh và cưỡng bức dai dẳng có thể "xâm chiếm" tâm trí người bệnh, khiến họ khó tập trung, giảm hiệu suất làm việc và học tập, thậm chí gây ra những rắc rối trong các mối quan hệ xã hội. Theo Hiệp hội Lo âu và Trầm cảm Hoa Kỳ (ADAA), khoảng 50% người mắc OCD gặp khó khăn trong công việc hoặc học tập do các triệu chứng của bệnh.

OCD còn làm tăng nguy cơ mắc các rối loạn tâm thần khác như trầm cảm và lo âu. Nghiên cứu cho thấy có tới 76% người mắc OCD cũng đồng thời mắc một hoặc nhiều rối loạn lo âu khác. Trong những trường hợp nặng, người bệnh có thể rơi vào trạng thái tuyệt vọng, mất hy vọng, thậm chí có ý định tự tử. Chính vì vậy, việc điều trị sớm OCD là vô cùng quan trọng. Can thiệp sớm không chỉ giúp kiểm soát các triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng mà còn cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Liệu pháp tâm lý là cách chữa bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế hiệu quả

Liệu pháp tâm lý đóng vai trò then chốt trong việc điều trị rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), giúp người bệnh đối diện và vượt qua những suy nghĩ ám ảnh và hành vi cưỡng bức gây cản trở cuộc sống. Trong đó, liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) và liệu pháp chấp nhận và cam kết (ACT) là hai phương pháp được áp dụng phổ biến và mang lại hiệu quả cao. Theo một nghiên cứu năm 2017, liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) kết hợp với thuốc điều trị có thể giúp giảm tới 60% triệu chứng OCD.

Liệu pháp nhận thức hành vi

Cách chữa bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế bằng liệu pháp nhận thức hành vi giúp người bệnh nhận diện và “phản kháng” lại những suy nghĩ tiêu cực, phi lý trí - gốc rễ của ám ảnh và cưỡng bức. Bằng cách thay đổi cách nhìn nhận vấn đề, người bệnh dần dần giảm bớt sự lo lắng và sợ hãi, từ đó kiểm soát tốt hơn các hành vi cưỡng bức. 

Một kỹ thuật quan trọng trong CBT là phơi nhiễm và ngăn ngừa phản ứng (ERP), trong đó người bệnh sẽ đối mặt trực tiếp với tình huống gây ám ảnh, đồng thời học cách kiềm nhận ra rằng những nỗi sợ hãi của mình là không có cơ sở và có thể kiểm soát được. Theo một nghiên cứu năm 2018, khoảng 70% người bệnh OCD đáp ứng tốt với liệu pháp CBT.

Liệu pháp chấp nhận và cam kết

Liệu pháp ATC là liệu pháp chấp nhận và cam kết (Acceptance And Commitment Therapy) khuyến khích người bệnh chấp nhận những suy nghĩ và cảm xúc khó chịu thay vì cố gắng chống lại chúng. Liệu pháp ACT giúp người bệnh tập trung vào việc sống một cuộc sống có ý nghĩa, phù hợp với giá trị cá nhân, bất chấp sự hiện diện của OCD.

Cả CBT và ACT đều là cách chữa bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế đòi hỏi sự tham gia tích cực và nỗ lực của người bệnh. Tuy nhiên, với sự hướng dẫn của các chuyên gia tâm lý, những liệu pháp này đã chứng minh hiệu quả trong việc giúp người bệnh giảm bớt các triệu chứng OCD và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Cách chữa bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế bằng thuốc

Bên cạnh liệu pháp tâm lý, thuốc điều trị cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng của OCD. Các loại thuốc giúp người bệnh tìm lại sự cân bằng và ổn định trong cuộc sống.

Thuốc trầm cảm, đặc biệt là nhóm thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs) thường là lựa chọn đầu tiên trong điều trị OCD. Các loại thuốc như Fluoxetine, Sertraline, Paroxetine, Citalopram và Escitalopram hoạt động bằng cách tăng cường nồng độ serotonin trong não, một chất dẫn truyền thần kinh có liên quan đến tâm trạng, cảm xúc và hành vi. Theo một nghiên cứu năm 2018, SSRIs có hiệu quả trong việc giảm triệu chứng OCD ở khoảng 40 - 60% bệnh nhân.

Trong trường hợp OCD nặng hoặc không đáp ứng với điều trị bằng SSRIs đơn thuần, bác sĩ có thể cân nhắc sử dụng thêm thuốc chống loạn thần. Các loại thuốc này có thể giúp giảm bớt các triệu chứng ám ảnh và cưỡng bức nghiêm trọng, cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng cách chữa bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế bằng thuốc chỉ có tác dụng khi thuốc được sử dụng đúng cách và theo chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý sử dụng hoặc thay đổi liều lượng thuốc có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn và ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.

Phương pháp hỗ trợ khác cho bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế

Bên cạnh liệu pháp tâm lý và thuốc điều trị, việc thay đổi lối sống và xây dựng mạng lưới hỗ trợ vững chắc cũng đóng vai trò then chốt trong quá trình điều trị rối loạn ám ảnh cưỡng chế, giúp người bệnh nâng cao chất lượng cuộc sống và duy trì sự ổn định lâu dài.

Ngủ đủ giấc, ăn uống cân đối, tập thể dục thường xuyên không chỉ cải thiện sức khỏe thể chất mà còn giúp giảm căng thẳng, lo âu và ổn định tâm trạng, từ đó giảm bớt các triệu chứng OCD. Theo một nghiên cứu trên tạp chí Journal of Anxiety Disorders, tập thể dục có thể làm giảm triệu chứng OCD lên đến 20%. Đồng thời, việc tránh các chất kích thích như caffeine và rượu cũng giúp kiểm soát tốt hơn các triệu chứng của bệnh.

Bên cạnh đó, sự thấu hiểu và động viên từ gia đình và bạn bè là nguồn động lực to lớn cho người bệnh OCD. Chia sẻ với người thân về những khó khăn và thử thách mình đang đối mặt có thể giúp giảm bớt cảm giác cô lập và tăng cường sự tự tin trong quá trình điều trị.

Tham gia các nhóm hỗ trợ OCD cũng là một cách hiệu quả để người bệnh kết nối với những người có cùng hoàn cảnh, chia sẻ kinh nghiệm và nhận được sự đồng cảm. Theo một nghiên cứu năm 2015, tham gia nhóm hỗ trợ có thể giúp giảm triệu chứng OCD và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) không phải là một căn bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn. Nhưng với sự kết hợp giữa liệu pháp tâm lý, thuốc điều trị, các phương pháp hỗ trợ cùng sự kiên trì và nỗ lực của người bệnh, việc kiểm soát các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống là hoàn toàn có thể đạt được. 

Cách chữa bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế cần có thời gian dài và hợp tác tích cực của người bệnh. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Xem thêm: Rối loạn ám ảnh cưỡng chế có nguy hiểm không?