Trẻ 9 tháng tuổi vàng da tay chân và mặt có sao không?
Ngày 24/11/2024
Kích thước chữ
Mặc định
Lớn hơn
Tình trạng trẻ 9 tháng tuổi vàng da tay chân và mặt khiến nhiều phụ huynh lo lắng. Có nhiều nguyên nhân gây ra vàng da, tùy theo nguyên nhân mà vàng da được đánh giá là lành tính hay do bệnh lý.
Giải đáp bởi Bác sĩ Nguyễn Văn My, chuyên ngành Truyền Nhiễm, Nhiệt đới.
Vàng da tay chân và mặt ở trẻ 9 tháng tuổi là dấu hiệu cần được phụ huynh chú ý. Tình trạng này có thể liên quan đến nhiều nguyên nhân khác nhau, từ sinh lý lành tính đến bệnh lý nghiêm trọng. Dưới đây là các nguyên nhân chính và biện pháp xử lý khi trẻ gặp phải tình trạng này.
Nguyên nhân
Tăng sắc tố mật trong máu
Vàng da thường xảy ra khi lượng sắc tố mật (bilirubin) trong máu tăng cao. Bilirubin là sản phẩm của quá trình phân hủy hồng cầu. Khi gan hoặc đường mật không hoạt động bình thường, lượng sắc tố này sẽ tích tụ trong máu, gây vàng da ở nhiều vị trí như lòng bàn tay, bàn chân, mắt, và niêm mạc miệng.
Ăn nhiều thực phẩm giàu caroten
Một số trẻ ăn quá nhiều thực phẩm giàu caroten như cà rốt, bí đỏ, xoài, hoặc rau xanh… Dư thừa caroten trong máu có thể gây vàng da, nhưng đây là tình trạng vàng da không nguy hiểm và sẽ cải thiện khi ngừng bổ sung các thực phẩm này.
Thừa beta-caroten
Một nguyên nhân tương tự là việc tiêu thụ quá mức thực phẩm chứa beta-caroten, dẫn đến tích tụ sắc tố trong gan và gây vàng da.
Thiếu sắt
Thiếu máu do thiếu sắt có thể khiến trẻ xuất hiện các triệu chứng như vàng da, mệt mỏi, và kém tập trung. Sắt đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hồng cầu và duy trì sức khỏe tổng thể.
Bệnh lý về gan, mật, tụy
Một số bệnh lý nghiêm trọng hơn có thể gây vàng da, bao gồm:
Viêm gan, xơ gan: Làm suy giảm khả năng chuyển hóa bilirubin của gan.
Bệnh lý về đường mật: Tắc nghẽn hoặc viêm đường mật có thể khiến bilirubin tích tụ trong máu.
Bệnh về máu: Các bệnh tan máu bẩm sinh hoặc hồng cầu hình liềm làm tăng sản xuất bilirubin.
Một số nguyên nhân khác
Thiếu men G6PD: Đây là nguyên nhân phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt khi trẻ tiếp xúc với thuốc hoặc thực phẩm gây tan máu.
Tan máu do bệnh lý di truyền: Bệnh lý như thalassemia hoặc hồng cầu hình liềm cần được nhắc đến.
Nhiễm trùng: Các bệnh nhiễm trùng nặng như nhiễm trùng huyết hoặc nhiễm virus Epstein-Barr, sốt rét, Leptospira… có thể gây vàng da ở trẻ.
Trẻ 9 tháng tuổi vàng da tay chân và mặt có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau
Chẩn đoán và kiểm tra
Để xác định nguyên nhân gây vàng da, bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp chẩn đoán như:
Siêu âm ổ bụng: Kiểm tra tình trạng gan, mật, và các cơ quan lân cận để phát hiện các bất thường.
Xét nghiệm tìm nguyên nhân khác như thiếu máu, viêm gan siêu vi, hoặc bệnh lý liên quan đến mật.
Chụp CT hoặc MRI (nếu cần): Giúp kiểm tra chuyên sâu về gan, tụy và đường mật.
Điều trị
Đối với trường hợp nhẹ
Nếu do ăn quá nhiều thực phẩm chứa caroten: Giảm, hoặc ngưng ăn các loại thực phẩm này, vàng da sẽ cải thiện theo thời gian.
Nếu do thiếu sắt: Bổ sung sắt qua chế độ ăn hoặc thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Đối với bệnh lý nghiêm trọng
Tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể, bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp điều trị, có thể bao gồm:
Phẫu thuật loại bỏ sỏi mật.
Điều trị nội khoa để giảm viêm hoặc cải thiện chức năng gan.
Vàng da tay chân và mặt ở trẻ 9 tháng tuổi không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng cũng không nên chủ quan. Phụ huynh cần quan sát kỹ các biểu hiện đi kèm và đưa trẻ đi khám khi nghi ngờ có bất thường. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp trẻ phục hồi sức khỏe nhanh chóng và tránh các biến chứng nghiêm trọng.
Phòng ngừa
Với trẻ 9 tháng tuổi bị vàng da tay, chân và mặt, việc sử dụng vắc xin không trực tiếp điều trị tình trạng vàng da mà chủ yếu để phòng ngừa các bệnh có thể ảnh hưởng đến gan hoặc làm tăng nguy cơ biến chứng liên quan đến bệnh lý nền. Dưới đây là các vắc xin được khuyến nghị cho trẻ trong trường hợp này:
Viêm gan B: Phòng viêm gan do virus, nguyên nhân phổ biến gây vàng da.
Phế cầu khuẩn (PCV): Ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng nặng như viêm phổi, viêm màng não, có thể ảnh hưởng đến gan.
Trước khi tiêm, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo tình trạng sức khỏe của trẻ phù hợp.
Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm
Bác sĩ đã có trên 20 năm kinh nghiệm làm việc với vai trò là Bác sĩ điều trị, đặc biệt là các bệnh liên quan đến chuyên ngành Truyền Nhiễm, Nhiệt đới. Nhiều năm trực tiếp thực hiện nghiên cứu về bệnh Sốt xuất huyết tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, với đối tác là Đơn vị nghiên cứu Lâm sàng của Đại học Oxford tại Hà Nội và hơn 6 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Tiêm chủng Vắc xin: Nghiên cứu, đào tạo, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn,... Đặc biệt là lĩnh vực xử trí các phản ứng sau tiêm.