Trẻ bị viêm thận do lupus nên ăn và nên kiêng ăn gì?

Câu hỏi: Thưa bác sĩ, trẻ bị viêm thận do lupus nên ăn và nên kiêng ăn gì?

Trả lời:

Giải đáp bởi Bác sĩ Nguyễn Văn My, chuyên ngành Truyền Nhiễm, Nhiệt đới.

Chế độ ăn của trẻ mắc viêm thận lupus nhìn chung không khác biệt quá lớn so với trẻ bình thường. Trẻ vẫn cần được cung cấp đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng gồm chất đạm, chất béo, tinh bột, vitamin và khoáng chất để đảm bảo sự phát triển về thể chất và tăng cường sức đề kháng.

Tuy nhiên, tùy thuộc vào mức độ viêm thận và các triệu chứng đi kèm như cao huyết áp, phù, hay suy thận, cần có một số điều chỉnh trong chế độ ăn uống của trẻ nhằm hạn chế tác động xấu đến sức khỏe.

Thực phẩm nên bổ sung

Một số loại thực phẩm giúp hỗ trợ tốt cho trẻ bị viêm thận lupus, đặc biệt là những thực phẩm giàu canxi, vitamin D và omega-3, bao gồm:

Thực phẩm giàu canxi và vitamin D:

• Các loại thịt nạc: Thịt lợn nạc, ức gà.
• Hải sản: Cá hồi, cá thu, tôm.
• Các sản phẩm từ sữa ít béo: Sữa chua, phô mai.
• Rau xanh: Cải bó xôi, cải xoăn, bông cải xanh.

Những thực phẩm này giúp tăng cường xương chắc khỏe, đặc biệt cần thiết vì trẻ sử dụng corticoid (như prednisolon) có thể làm giảm mật độ xương.

Thực phẩm giàu omega-3:

• Các loại cá béo: Cá hồi, cá ngừ, cá thu.
• Hạt chia, hạt lanh, quả óc chó.

Omega-3 có đặc tính chống viêm, giúp giảm tình trạng viêm nhiễm ở thận và cải thiện sức khỏe tổng thể của trẻ.

Ngũ cốc và hoa quả:

• Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, gạo lứt, bánh mì nguyên cám.
• Hoa quả ít đường: Táo, lê, cam, dâu tây.

Những loại thực phẩm này cung cấp năng lượng và chất xơ, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt và giảm nguy cơ rối loạn đường huyết do tác dụng phụ của thuốc.

Thực phẩm cần hạn chế

Việc tránh các loại thực phẩm không phù hợp là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Một số loại thực phẩm cần hạn chế bao gồm:

Thực phẩm giàu muối:

• Thức ăn chế biến sẵn: Xúc xích, thịt xông khói, đồ hộp.
• Đồ ăn nhiều gia vị: Dưa muối, kim chi, mì ăn liền.

Trẻ mắc viêm thận lupus thường có nguy cơ cao huyết áp hoặc phù, do đó cần giảm lượng muối trong khẩu phần ăn để giảm gánh nặng cho thận.

Thực phẩm chứa nhiều mỡ động vật:

• Mỡ động vật và các tạng: Gan, lòng, dạ dày.
• Da gia cầm: Da gà, da vịt.

Những thực phẩm này làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa lipid, đặc biệt nguy hiểm với trẻ đang điều trị bằng corticoid.

Đồ ngọt và đồ uống có đường:

• Nước ngọt, nước ép đóng chai.
• Bánh kẹo và các loại đồ ngọt.

Corticoid có thể gây rối loạn chuyển hóa đường, do đó trẻ cần tránh thực phẩm chứa nhiều đường để phòng ngừa nguy cơ tiểu đường và béo phì.

Lưu ý khi xây dựng chế độ ăn cho trẻ

• Tham khảo ý kiến bác sĩ dinh dưỡng: Mỗi trẻ mắc viêm thận lupus có tình trạng sức khỏe khác nhau, vì vậy cần có chế độ ăn uống được thiết kế riêng phù hợp với mức độ bệnh.
• Giữ vệ sinh thực phẩm: Hệ miễn dịch của trẻ có thể bị suy giảm do bệnh và thuốc điều trị, vì vậy cần đảm bảo thực phẩm được chế biến sạch sẽ và an toàn.
• Khuyến khích trẻ ăn đủ bữa: Duy trì thói quen ăn uống khoa học giúp trẻ phát triển toàn diện và duy trì sức khỏe tốt.

Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và quản lý bệnh viêm thận lupus ở trẻ em. Một chế độ ăn cân bằng, giàu dinh dưỡng, và được điều chỉnh phù hợp với tình trạng bệnh sẽ giúp trẻ kiểm soát bệnh tốt hơn và phát triển khỏe mạnh. Việc tuân thủ các nguyên tắc ăn uống, kết hợp với phác đồ điều trị chuẩn, có thể giúp trẻ sống vui khỏe và gần như bình thường.

Trẻ em mắc viêm thận lupus (hoặc bệnh lupus ban đỏ hệ thống nói chung) thường có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn, do bệnh lý tự miễn và việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch như corticoid, mycophenolate mofetil, hoặc cyclophosphamide. Vì vậy, việc tiêm phòng vắc xin là một phần quan trọng trong chăm sóc y tế cho trẻ mắc bệnh này.

Trong tình huống trẻ mắc viêm thận lupus, các loại vắc xin sau thường được khuyến nghị:

Vắc xin bất hoạt (không chứa virus sống)

Đây là nhóm vắc xin an toàn và nên được sử dụng cho trẻ mắc lupus, bao gồm:

• Vắc xin ngừa nhóm bệnh 6 trong 1: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, Hib, và viêm gan B.
• Vắc xin cúm mùa: Tiêm hằng năm, vì trẻ mắc lupus rất dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp.
• Vắc xin phế cầu khuẩn: Bảo vệ chống lại viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết và viêm màng não do phế cầu.
• Vắc xin Haemophilus influenzae type B (Hib): Giúp ngăn ngừa viêm màng não và các bệnh do Hib.
• Vắc xin ngừa bệnh do não mô cầu khuẩn: Được khuyến nghị nếu trẻ ở độ tuổi có nguy cơ hoặc sống trong khu vực có dịch.
• Vắc xin ngừa bệnh thương hàn: Phòng ngừa đặc hiệu bệnh, được chỉ định cho người từ 2 tuổi.
• Vắc xin ngừa HPV: Có chỉ định cho người từ 9 tuổi trở lên. Tùy vào mức độ bệnh và tình trạng suy giảm miễn dịch mà chỉ định lịch, số mũi tiêm phù hợp.

Vắc xin sống giảm độc lực (cần cẩn trọng, tham khảo ý kiến của Bác sỹ chuyên khoa trước khi chỉ định)

Vắc xin sống giảm độc lực (như vắc xin thủy đậu, sởi-quai bị-rubella) có thể được sử dụng nếu trẻ không đang dùng thuốc ức chế miễn dịch hoặc có sự kiểm soát bệnh tốt.

Nếu trẻ đang dùng thuốc ức chế miễn dịch hoặc có suy giảm miễn dịch, các vắc xin này thường chống chỉ định vì nguy cơ nhiễm trùng từ chính vắc xin.