Trẻ đau bụng từng cơn: Nguyên nhân và cách xử lý

Vậy trẻ đau bụng từng cơn có những nguyên nhân nào và cách xử lý ra sao? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các nguyên nhân phổ biến và những biện pháp xử lý hỗ trợ phụ huynh trong việc chăm sóc trẻ hiệu quả hơn.

Nguyên nhân trẻ đau bụng từng cơn

Dù cơn đau bụng ở trẻ em có mức độ nghiêm trọng khác nhau, cha mẹ cần xác định rõ nguyên nhân để có thể áp dụng biện pháp điều trị thích hợp và hiệu quả nhất. Dưới đây là một số dấu hiệu của các loại bệnh khi trẻ bị đau bụng từng cơn.

Lồng ruột

Lồng ruột là một tình trạng cấp cứu ngoại khoa nghiêm trọng và là nguyên nhân chính gây tắc ruột ở trẻ em. Bệnh này hầu như chỉ xảy ra ở trẻ, đặc biệt là trẻ nhỏ độ tuổi từ 6 tháng đến 3 tuổi.

Triệu chứng ban đầu của lồng ruột bao gồm sự khởi phát đột ngột của những cơn đau bụng dữ dội, tái phát mỗi 15 - 20 phút, thường đi kèm với nôn mửa sau đó là đi ngoài phân nhày máu.

Viêm ruột thừa

Viêm ruột thừa thường khiến trẻ bị đau bụng từng cơn, khóc lớn, mặt tái xanh và đổ mồ hôi nhiều. Ở trẻ em trên 2 tuổi, các triệu chứng viêm ruột thừa thường giống với người lớn: Bắt đầu với đau bụng nhẹ, sau đó đau tăng dần và trở thành đau liên tục, đau ở hố chậu phải, sốt nhẹ kèm theo buồn nôn.

Đối với trẻ dưới 2 tuổi, triệu chứng thường không rõ ràng, khiến việc chẩn đoán khó khăn và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như thủng ruột thừa hoặc viêm phúc mạc, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Một số triệu chứng của viêm phúc mạc bao gồm: Sốt, quấy khóc, nôn trớ, mặt tái xanh, chướng bụng và trẻ khóc lớn khi bị chạm vào bụng.

Đau bụng do giun

Giun sán là một nguyên nhân phổ biến gây ra đau bụng từng cơn ở trẻ em. Khi xét nghiệm phân, có thể phát hiện trứng giun. Siêu âm cho thấy sự hiện diện của nhiều giun đũa có thể chỉ ra trẻ đang nhiễm giun đũa.

Trường hợp trẻ đau bụng quanh rốn từng cơn do giun chui ống mật thường có các biểu hiện như: Lăn lộn, khóc lớn, chổng mông và đổ nhiều mồ hôi.

Ngộ độc thực phẩm

Một nguyên nhân phổ biến khác gây ra trẻ đau bụng từng cơn là ngộ độc thực phẩm. Tình trạng này xảy ra khi trẻ ăn phải thức ăn nhiễm khuẩn, không được nấu chín kỹ hoặc thực phẩm bị ôi thiu,…

Trẻ bị ngộ độc thực phẩm thường cảm thấy buồn nôn và nôn ngay, có thể nôn ra máu, đau bụng, tiêu chảy nhiều lần (phân, nước tiểu có thể có máu), có thể bị sốt hoặc không với nhiệt độ vượt quá 38°C.

Táo bón

Một số nguyên nhân gây táo bón ở trẻ em bao gồm: Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, không uống đủ nước, chế độ ăn thiếu chất xơ, nhịn đi đại tiện, các vấn đề tâm lý và yếu tố môi trường.

Khi trẻ em bị táo bón thường có biểu hiện đầy bụng, chướng bụng, đau bụng từng cơn, chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn, khó chịu, số lần đi cầu giảm, hoặc mỗi lần đi cầu rất khó khăn. Với những trường hợp táo bón nặng, trẻ có thể đi tiêu ra máu hoặc bị nứt kẽ hậu môn.

Viêm loét dạ dày

Viêm loét dạ dày hoặc viêm niêm mạc dạ dày có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm vi khuẩn H. pylori, thuốc giảm đau chống viêm không steroid, stress do bị ép ăn, áp lực học tập, ăn nhiều đồ cay nóng,...

Viêm loét dạ dày thường gây ra các cơn co thắt dạ dày, khiến trẻ đau bụng từng cơn kèm theo các biểu hiện khác như đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn.

Nhiễm khuẩn đường ruột

Nguyên nhân chính gây nhiễm khuẩn đường ruột bao gồm vi khuẩn tụ cầu, Shigella, E.coli, Salmonella,... Chúng xâm nhập vào hệ tiêu hóa qua việc ăn uống hoặc tiếp xúc với người nhiễm bệnh.

Khi trẻ bị nhiễm trùng đường ruột thường gặp các triệu chứng như đau bụng từng cơn, co thắt kéo dài, chướng bụng,... kèm theo đó có thể là sốt, chán ăn, biếng ăn, buồn nôn, sụt cân và chậm lớn.

Hội chứng ruột kích thích

Đây là bệnh rối loạn chức năng đại tràng, gây ra cơn đau bụng ở trẻ. Các triệu chứng khác có thể bao gồm đầy hơi, chướng bụng, táo bón, tiêu chảy ở trẻ em hoặc nhạy cảm với thức ăn mà không gây tổn thương thực thể ở hệ tiêu hóa.

Nhiễm trùng đường tiểu

Nhiễm trùng đường tiểu thường phổ biến ở bé gái hơn so với bé trai. Khi bị bệnh này, trẻ thường cảm thấy đau bụng ở khu vực trên xương mu, cảm giác đau khi đi tiểu, tiểu liên tục và lượng nước tiểu mỗi lần ít hoặc đau ở vùng hông khi đi tiểu.

Rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa có thể bị gây ra bởi nhiều nguyên nhân như sử dụng thuốc kháng sinh làm mất cân bằng vi khuẩn, sử dụng thuốc liên tục và không kiểm soát trong thời gian dài, từ đó làm tăng cường tình trạng tiêu chảy.

Bên cạnh đó, bệnh có thể xuất phát từ chế độ ăn uống không đảm bảo vệ sinh hoặc sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc, cả hai điều này có thể dẫn đến cơn đau bụng, tiêu chảy hoặc nhiễm khuẩn đường ruột ở trẻ em.

Cách xử trí khi trẻ bị đau bụng từng cơn

Khi trẻ gặp phải tình trạng đau bụng từng cơn, điều quan trọng là bố mẹ cần biết cách xử lý hiệu quả và kịp thời. Dưới đây là một số bước hữu ích để bạn có thể chăm sóc con mình:

• Quan sát triệu chứng: Hãy chú ý các dấu hiệu khác đi kèm như nôn, sốt, tiêu chảy hoặc táo bón. Ghi lại thời gian và tần suất các cơn đau để cung cấp thông tin chi tiết cho bác sĩ nếu cần.
• Nghỉ ngơi: Cho trẻ nghỉ ngơi trong một không gian yên tĩnh và thoải mái. Đôi khi, việc nghỉ ngơi có thể giúp giảm bớt cơn đau.
• Chế độ ăn uống: Hạn chế cho trẻ ăn những thực phẩm khó tiêu hoặc có nhiều dầu mỡ. Nên cho trẻ ăn thức ăn nhẹ, dễ tiêu như cháo, súp.
• Sử dụng nước ấm: Một cách hỗ trợ đơn giản mà hiệu quả là chườm bụng bằng nước ấm. Điều này có thể giúp giảm co thắt và làm dịu cơn đau.
• Massage nhẹ nhàng: Massage nhẹ nhàng vùng bụng theo chiều kim đồng hồ có thể giúp giảm đau và làm dịu cơn co thắt.
• Sử dụng thuốc: Trong một số trường hợp, bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau hoặc thuốc chống co thắt theo chỉ dẫn của bác sĩ. Không nên tự ý cho trẻ dùng thuốc mà không có sự hướng dẫn của chuyên gia y tế.

Khi nào nên đưa trẻ đến bác sĩ?

Để tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra khi trẻ đau bụng từng cơn, cha mẹ cần theo dõi thường xuyên và đưa trẻ đến bác sĩ đúng lúc. Dưới đây là một số dấu hiệu cần chú ý:

• Trẻ đau bụng dữ dội hoặc đau tại một vị trí nhất định.
• Cơn đau ngày càng tăng và kéo dài hơn 24 tiếng.
• Trẻ đau bụng từng cơn ở bụng dưới bên phải, đây có thể là dấu hiệu của viêm ruột thừa.
• Bụng cứng hoặc sưng lên khi chạm vào.
• Trẻ cảm thấy đau khi ấn vào.
• Trẻ đau bụng kèm sốt không rõ nguyên nhân.
• Trẻ nôn liên tục kèm tiêu chảy.

Trên đây là các triệu chứng và cách xử trí cho trẻ đau bụng từng cơn. Việc hiểu rõ, nhận diện sớm các dấu hiệu kèm theo là vô cùng quan trọng để kịp thời xử lý, điều trị hiệu quả. Cha mẹ cần chú ý quan sát biểu hiện của trẻ, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và đưa trẻ đi khám bác sĩ khi cần thiết. Sự quan tâm chăm sóc đúng cách sẽ giúp trẻ mau chóng phục hồi và phát triển khỏe mạnh.