Trẻ em ăn chay có tốt không? Lời khuyên dành cho cha mẹ khi quyết định cho trẻ ăn chay

Chế độ ăn chay có thể đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn nhiều loại bệnh như vấn đề tiêu hoá, rối loạn chuyển hóa, bệnh tim mạch và cả ung thư. Với những ưu điểm về sức khỏe nên hiện nay việc ưa chuộng chế độ ăn chay đang trở nên phổ biến ở mọi lứa tuổi, từ người già đến trẻ em. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu trẻ em ăn chay có tốt không? Bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu sẽ chia sẻ chi tiết về thắc mắc này.

Những lợi ích nhận được từ chế độ ăn chay

Trước khi đi vào phân tích trẻ em ăn chay có tốt không và có nên cho trẻ ăn chay hay không thì chúng ta cùng xem ăn chay mang lại lợi ích gì cho sức khỏe nhé. Có nhiều chứng cứ cho thấy việc thực hiện chế độ ăn chay đúng cách có thể mang lại nhiều ưu điểm. 

Chế độ này chủ yếu sử dụng thực phẩm từ nguồn gốc thực vật, hàm lượng cholesterol thấp, ít chất béo bão hòa, giàu chất béo không bão hòa, giàu chất xơ và nhiều vitamin. Nó không chỉ có tác dụng chống oxy hóa mà còn giúp giảm hàm lượng cholesterol trong máu, từ đó ngăn chặn nhiều bệnh như bệnh tim mạch (đột quỵ, tăng huyết áp, suy tim, nhồi máu cơ tim), các vấn đề về đường tiêu hóa (sỏi mật, táo bón), các bệnh chuyển hóa ( rối loạn mỡ máu, béo phì, đái tháo đường) và bệnh ung thư (ung thư đại tràng, ung thư vú).

Để đảm bảo khẩu phần ăn chay đủ chất, cần phối hợp đa dạng và cân đối thành phần từ các nhóm thực phẩm như đậu hạt (đạm thực vật), ngũ cốc nguyên hạt (tinh bột), rau củ quả (chất xơ và vitamin), sữa và chế phẩm từ sữa. Điều này đồng nghĩa với việc chế biến thức ăn phù hợp để cung cấp đầy đủ năng lượng, chất đạm và dưỡng chất.

Mặt hạn chế của chế độ ăn chay

Bên cạnh những lợi ích đã nói ở trên thì chế độ ăn chay cũng có nhiều hạn chế như nguyên liệu thực phẩm ít, không đa dạng và phong phú như chế độ ăn thông thường. Đa phần các thực phẩm từ nguồn thực vật cung cấp chất đạm với giá trị sinh học thấp, đồng thời hàm lượng sắt và kẽm cũng giảm so với thực phẩm từ nguồn động vật. Đây chính là một trong những lý do giải thích cho thắc mắc trẻ em có nên ăn chay hay không ở phía dưới.

Thức ăn thực vật giàu đạm thường thiếu một số axit amin thiết yếu như lysine (trong gạo, lúa mì, bắp), tryptophan (trong bắp), threonine (trong gạo), methionine (trong các loại đậu).

Để cải thiện hương vị và trải nghiệm ẩm thực của món chay, việc sử dụng nhiều tinh bột hoặc dầu trong quá trình chế biến có thể dẫn đến mất cân đối trong khẩu phần, gia tăng chất béo bão hòa và chuyển hóa có hại, cũng như dư thừa năng lượng gây thừa cân và béo phì, rối loạn chuyển hóa đường.

Để mô phỏng hương vị của món chay giả mặn như tôm, thịt, cá, gia cầm từ các loại đậu giả, quá trình chế biến thường đòi hỏi sự sử dụng các chất phụ gia thực phẩm không rõ nguồn gốc, chưa được kiểm định chặt chẽ, có thể đe dọa đến sức khỏe.

Do đó, nếu không biết cách thì ăn chay với thành phần nguyên liệu đơn điệu, thực đơn thiếu đa dạng và thiên lệch về các nhóm thực phẩm giàu đạm, chất béo, đường bột cùng với cách chế biến không thích hợp, không chỉ gây mất mát lợi ích sức khỏe mà còn tăng nguy cơ thiếu dưỡng chất như vitamin B12, sắt, đạm, kẽm hay tạo ra rủi ro về rối loạn chuyển hóa đường, gây thừa cân và béo phì.

Trẻ em ăn chay có tốt không?

Về vấn đề trẻ em ăn chay có tốt không thì theo đánh giá của các chuyên gia, chế độ ăn chay hoàn toàn không được xem là phù hợp với trẻ em.

Protein là chất có giá trị sinh học cao và chứa đầy đủ các axit amin và axit béo thiết yếu, đặc biệt quan trọng cho sự phát triển của não ở trẻ thường bị thiếu hụt trong chế độ ăn chay. Ngoài ra, trẻ em có thể đối mặt với rủi ro thiếu nhiều dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển của cơ thể và hệ thống miễn dịch như vitamin D, kẽm, vitamin B12, sắt, canxi và các dạng chất dinh dưỡng khác.

Trẻ em ăn chay có tốt không? Nếu chế độ ăn loại bỏ toàn bộ các sản phẩm từ nguồn gốc động vật như hải sản, thịt, cá cũng như trứng và sữa được áp dụng dài hạn cho trẻ em, điều này có thể gây ra tình trạng thiếu dinh dưỡng nghiêm trọng, dẫn đến suy dinh dưỡng, phát triển trí não kém, thiếu máu, ảnh hưởng đến sự phát triển cả về thể chất và trí óc cũng như các chức năng của cơ thể.

Lời khuyên cho cha mẹ khi quyết định cho trẻ ăn chay

Như vậy chúng ta đã nắm được vấn đề trẻ em ăn chay có tốt không? Nếu mục tiêu của việc duy trì chế độ ăn chay là để bảo vệ sức khỏe, cha mẹ nên lựa chọn một chế độ ăn chứa thành phần trứng và sữa, chỉ nên cắt giảm cá, thịt và các sản phẩm hải sản. Trứng và sữa là nguồn dưỡng chất phong phú, cung cấp chất đạm với giá trị sinh học cao, đồng thời chứa nhiều axit amin thiết yếu và đầy đủ vitamin, khoáng chất quan trọng cho hệ miễn dịch.

Cha mẹ cần thay đổi thường xuyên thực đơn, lựa chọn cân đối, kết hợp thực phẩm và bổ sung các loại khoáng chất, vitamin một cách hợp lý để tránh thiếu hụt axit amin thiết yếu, năng lượng, vitamin B12, sắt, kẽm.

Cần phối hợp đa dạng các nguồn đạm thực vật như các loại hạt, rau đậu, ngũ cốc để bù đắp những thiếu hụt của từng loại thực phẩm.

Tăng cường hấp thụ sắt bằng cách ăn nhiều rau quả giàu vitamin C như sơ ri, bưởi, cam, ổi, cà chua, ớt chuông, bông cải xanh. Đồng thời, hạn chế ảnh hưởng ức chế hấp thụ sắt từ phytate có trong gạo, đậu đỗ, các loại ngũ cốc cũng như tanin trong một số loại trà, rau và cà phê.

Quan trọng là cha mẹ cần hỏi chuyên gia dinh dưỡng về việc trẻ em ăn chay có tốt không, đồng thời cho trẻ thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để đánh giá tình trạng dinh dưỡng, sàng lọc thiếu vi chất dinh dưỡng và thiếu máu để có thể can thiệp, điều trị kịp thời bao gồm bổ sung vitamin D, kẽm, sắt, canxi.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ thông tin chi tiết giải đáp cho thắc mắc trẻ em ăn chay có tốt không? Hy vọng bài viết của chúng tôi sẽ giúp các bậc phụ huynh có thêm kiến thức để xây dựng một thực đơn ăn uống phù hợp, khoa học giúp trẻ phát triển toàn diện và duy trì sức khỏe tốt.

Xem thêm:

• Cách chăm sóc trẻ sơ sinh từ A đến Z hiệu quả
• Bạn đã biết cách bôi dầu tràm cho trẻ sơ sinh?
• Trẻ sơ sinh thở nhanh thoáng qua có nguy hiểm không?