Trẻ sốt 40 độ: Những điều cần biết và cách xử lý

Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, và các biện pháp xử lý khi trẻ bị sốt cao. Hãy cùng nhau tìm hiểu nhằm bảo vệ con trẻ kịp thời nhé.

Nguyên nhân trẻ sốt 40 độ

Sốt do nhiễm trùng vi khuẩn và virus

Sốt cao ở trẻ em thường do nhiễm trùng, bao gồm cả vi khuẩn và virus. Các bệnh như viêm họng, viêm phổi, cúm, sốt xuất huyết là những nguyên nhân phổ biến gây sốt cao ở trẻ. Đặc biệt, trong những mùa dịch bệnh, trẻ em rất dễ bị lây nhiễm do hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển hoàn thiện như người lớn.

Một số nguyên nhân liên quan tác nhân nhiễm trùng bao gồm:

• Viêm họng: Đây là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc họng, thường do vi khuẩn Streptococcus gây ra. Triệu chứng bao gồm đau họng, khó nuốt, sốt cao và mệt mỏi.
• Viêm phổi: Là tình trạng viêm nhiễm ở phổi, thường do vi khuẩn hoặc virus gây ra. Triệu chứng chính là trẻ sốt 40 độ, ho, khó thở và đau ngực. Viêm phổi có thể rất nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.
• Cúm: Bệnh cúm do virus influenza gây ra, thường bùng phát vào mùa đông. Trẻ bị cúm thường có các triệu chứng như sốt cao, đau đầu, mệt mỏi, đau cơ và ho.
• Sốt xuất huyết: Do virus Dengue gây ra và được truyền qua muỗi Aedes. Triệu chứng bao gồm sốt cao đột ngột, đau đầu, đau mắt, và phát ban. Sốt xuất huyết cần được theo dõi chặt chẽ vì có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

Phản ứng miễn dịch gây nên sốt cao

Trẻ em có thể sốt cao khi hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng với các tác nhân gây bệnh. Điều này thường xảy ra khi trẻ tiêm phòng hoặc sau khi tiếp xúc với một loại virus hoặc vi khuẩn mới. Hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng bằng cách tăng nhiệt độ cơ thể để tiêu diệt vi khuẩn hoặc virus.

• Tiêm phòng: Sau khi tiêm phòng, trẻ có thể sốt nhẹ đến sốt cao do cơ thể đang hình thành miễn dịch đối với bệnh. Đây là phản ứng bình thường và thường không nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu sốt kéo dài hoặc trẻ sốt 40 độ, cần đưa trẻ đến bác sĩ để kiểm tra.
• Phản ứng sau nhiễm trùng: Khi trẻ bị nhiễm trùng lần đầu tiên, cơ thể sẽ tạo ra kháng thể để chống lại vi khuẩn hoặc virus. Quá trình này có thể gây ra sốt cao như một phần của phản ứng miễn dịch tự nhiên của cơ thể.

Ngoài ra, trẻ có thể sốt cao do các nguyên nhân khác như mọc răng hoặc thậm chí do các bệnh lý nghiêm trọng như viêm màng não. Điều quan trọng là phải xác định nguyên nhân chính xác để có biện pháp xử lý kịp thời. Việc xác định nguyên nhân gây sốt cao ở trẻ là rất quan trọng để có thể áp dụng biện pháp xử lý đúng đắn. Do đó, khi trẻ sốt cao 40 độ, phụ huynh nên theo dõi kỹ các triệu chứng đi kèm, đồng thời đưa trẻ đến gặp bác sĩ nếu cần thiết để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.

Dấu hiệu cảnh báo cần chú ý khi trẻ sốt cao

Khi trẻ sốt 40 độ, phụ huynh cần đặc biệt chú ý đến các triệu chứng kèm theo để xác định mức độ nghiêm trọng và đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời. Một số dấu hiệu cảnh báo quan trọng bao gồm khó thở, co giật, phát ban. Nếu trẻ có dấu hiệu khó thở, thở gấp, hoặc lồng ngực phập phồng, đây có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng như viêm phổi hoặc hen suyễn, cần được xử lý ngay lập tức để đảm bảo trẻ nhận đủ oxy.

Bên cạnh đó, trẻ sốt cao có thể bị co giật, thường gọi là co giật do sốt. Đây là một tình trạng khá phổ biến ở trẻ em, đặc biệt trong độ tuổi từ 6 tháng đến 5 tuổi. Co giật do sốt nếu kéo dài hoặc xảy ra nhiều lần, cần đưa trẻ ngay đến bệnh viện để kiểm tra.

Đồng thới, phát ban đi kèm với sốt có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, bao gồm sốt xuất huyết, thủy đậu, hoặc các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn. Phát ban nghiêm trọng, lan nhanh, hoặc có kèm theo các triệu chứng khác như khó thở hoặc sưng phù cần phải được đưa đến kiểm tra tại cơ sở y tế ngay.

Cuối cùng, sốt cao làm tăng nguy cơ mất nước ở trẻ do đổ mồ hôi nhiều và giảm lượng nước uống vào. Dấu hiệu mất nước bao gồm môi khô, mắt trũng, ít đi tiểu, và da mất tính đàn hồi. Mất nước nghiêm trọng cần được bổ sung nước ngay lập tức, và trong một số trường hợp, trẻ cần được truyền dịch tại bệnh viện.

Cách xử lý nên áp dụng khi trẻ sốt 40 độ

Việc sử dụng thuốc hạ sốt là một trong những biện pháp phổ biến và có hiệu quả giảm nhiệt độ cơ thể cho trẻ khi bị sốt cao. Hai loại thuốc hạ sốt thường được sử dụng là paracetamol (acetaminophen) và ibuprofen.

• Paracetamol là loại thuốc hạ sốt được sử dụng rộng rãi nhất, phù hợp cho trẻ nhỏ từ 2 tháng tuổi trở lên. Liều lượng paracetamol phụ thuộc vào cân nặng của trẻ, thường là 10 - 15 mg/kg mỗi 4 - 6 giờ, không vượt quá 4 lần uống trong 24 giờ. Quan trọng là không sử dụng paracetamol cho trẻ trong thời gian dài mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Ibuprofen cũng là một lựa chọn hiệu quả cho việc hạ sốt và giảm đau, đặc biệt trong trường hợp sốt cao kéo dài. Ibuprofen thường chỉ định cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên. Liều lượng ibuprofen là 5 - 10 mg/kg mỗi 6 - 8 giờ, không vượt quá 4 lần uống trong 24 giờ. Ibuprofen không nên được sử dụng cho trẻ có tiền sử hen suyễn, viêm loét dạ dày, hoặc các vấn đề về thận.

Khi sử dụng thuốc hạ sốt, điều quan trọng là tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ không mong muốn. Không nên tự ý kết hợp nhiều loại thuốc hạ sốt hoặc sử dụng thuốc của người lớn cho trẻ em.

Ngoài việc sử dụng thuốc, các biện pháp chăm sóc tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ hạ sốt và cảm thấy thoải mái hơn. Nên cho trẻ uống nhiều nước. Nước, sữa, nước trái cây loãng, hoặc nước điện giải đều có thể giúp bù nước và các chất điện giải cho cơ thể. Mặc quần áo mỏng, thoáng mát giúp cơ thể trẻ tỏa nhiệt dễ dàng hơn. Tránh quấn trẻ quá chặt hoặc mặc nhiều lớp quần áo.

Đồng thời nên chườm ấm bằng khăn ẩm lên trán, nách và bẹn của trẻ có thể giúp hạ nhiệt độ cơ thể. Tránh chườm lạnh hoặc tắm nước lạnh vì điều này có thể gây sốc nhiệt và làm tăng nhiệt độ cơ thể. Cần sử dụng nhiệt kế để kiểm tra nhiệt độ của trẻ thường xuyên, ít nhất 4 giờ một lần, để theo dõi tình trạng sốt và hiệu quả của các biện pháp hạ sốt.

Phòng ngừa sốt cao ở trẻ

Tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa các bệnh gây sốt cao ở trẻ em. Tiêm phòng giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng như sởi, quai bị, rubella, viêm gan B, bạch hầu, ho gà, và cúm. Những bệnh này không chỉ gây sốt cao mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng.

Vaccine kích thích cơ thể tạo ra kháng thể, từ đó giúp trẻ phòng ngừa hiệu quả các bệnh này. Mỗi loại vaccine có thời gian tiêm cụ thể để đạt hiệu quả phòng bệnh tối ưu. Phụ huynh cần lưu giữ hồ sơ tiêm phòng của trẻ và đảm bảo không bỏ sót bất kỳ mũi tiêm nào. Các mũi tiêm nhắc lại cũng cần được thực hiện đúng thời gian để duy trì mức độ miễn dịch cao.

Bên cạnh đó, các biện pháp phòng ngừa như rửa tay thường xuyên, giữ vệ sinh cá nhân, tránh tiếp xúc với người bệnh, và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm rất quan trọng. Những biện pháp này giúp giảm nguy cơ lây nhiễm các bệnh truyền nhiễm có thể dẫn đến trẻ sốt 40 độ.

Có nhiều nguyên nhân gây nên trẻ sốt 40 độ, và một số trường hợp có thể để lại biến chứng nguy hiểm cho trẻ. Việc phòng ngừa sốt cao ở trẻ em đòi hỏi sự kết hợp giữa tiêm phòng đúng lịch và chăm sóc sức khỏe định kỳ. Đồng thời, việc trang bị kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe sẽ giúp phụ huynh ứng phó hiệu quả khi trẻ sốt cao.