Vaccine có an toàn không? Tìm hiểu sự thật và những điều bạn cần biết

Vaccine có an toàn không là một câu hỏi mà nhiều người đặt ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều loại vaccine được phát triển và sử dụng. Việc hiểu rõ về cơ chế hoạt động, quy trình nghiên cứu và phát triển vaccine sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện và chính xác hơn về độ an toàn của chúng. Bài viết này của Long Châu sẽ cung cấp những thông tin cần thiết để bạn có thể yên tâm hơn về việc tiêm vaccine.

Vaccine là gì và cơ chế hoạt động của chúng

Vaccine là một chế phẩm sinh học được thiết kế để kích thích hệ miễn dịch của cơ thể tạo ra khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn và virus. Cơ chế hoạt động của vaccine dựa trên việc đưa vào cơ thể một phần của tác nhân gây bệnh hoặc một phiên bản đã được làm yếu hoặc vô hiệu hóa của nó. 

Khi vaccine được tiêm vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ nhận diện và tấn công các thành phần này như là một mối đe dọa. Quá trình này giúp cơ thể ghi nhớ và tạo ra các kháng thể đặc hiệu, giúp bảo vệ chống lại các bệnh thật sự trong tương lai. Nhờ vào vaccine, hệ miễn dịch của chúng ta có thể phản ứng nhanh chóng và hiệu quả hơn khi gặp lại các tác nhân gây bệnh, giảm nguy cơ mắc bệnh và ngăn chặn sự lây lan trong cộng đồng.

Tiêm vaccine có an toàn không?

Vaccine có an toàn không là câu hỏi được nhiều người quan tâm, đặc biệt trong bối cảnh các bệnh truyền nhiễm khác ngày càng gia tăng. Vaccine được phát triển và kiểm nghiệm qua nhiều giai đoạn nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Quy trình phát triển vaccine bắt đầu từ nghiên cứu tiền lâm sàng trên động vật, sau đó chuyển sang các thử nghiệm lâm sàng trên người qua ba giai đoạn chính. Trong mỗi giai đoạn, vaccine phải chứng minh tính an toàn và khả năng kích thích hệ miễn dịch một cách hiệu quả. Các cơ quan y tế như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) và Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đều có những tiêu chuẩn khắt khe để đảm bảo rằng chỉ những vaccine đạt chuẩn mới được cấp phép sử dụng.

Ngoài ra, sau khi được phê duyệt, vaccine vẫn tiếp tục được theo dõi và kiểm tra thông qua hệ thống giám sát an toàn vaccine để phát hiện và xử lý kịp thời các phản ứng phụ hiếm gặp. Mặc dù có thể xuất hiện một số phản ứng phụ nhẹ như đau tại chỗ tiêm, sốt nhẹ hoặc mệt mỏi, nhưng những triệu chứng này thường tự biến mất sau vài ngày. Các phản ứng nghiêm trọng hơn là rất hiếm và thường liên quan đến tiền sử dị ứng nghiêm trọng của người tiêm. 

Tuy nhiên, khi so sánh giữa lợi ích của việc tiêm vaccine và những rủi ro tiềm ẩn, lợi ích vẫn vượt trội hơn rất nhiều. Vaccine không chỉ bảo vệ cá nhân khỏi bệnh tật mà còn góp phần tạo miễn dịch cộng đồng, giúp ngăn chặn sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm, bảo vệ những người không thể tiêm chủng do các lý do y tế. Vì vậy, tiêm vaccine là một biện pháp an toàn và cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Lợi ích của việc tiêm vaccine

Tiêm vaccine mang lại nhiều lợi ích vượt trội, góp phần bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng. Dưới đây là những lợi ích chính của việc tiêm vaccine:

• Phòng ngừa bệnh tật: Vaccine giúp ngăn chặn sự phát triển và lây lan của các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như cúm, sởi, bạch hầu và COVID-19. Nhờ có vaccine, tỷ lệ mắc các bệnh này đã giảm đáng kể trên toàn cầu.
• Tạo miễn dịch cộng đồng: Khi một tỷ lệ lớn dân số được tiêm vaccine, khả năng lây lan của bệnh tật bị hạn chế. Điều này bảo vệ những người chưa hoặc không thể tiêm vaccine do các lý do y tế như trẻ sơ sinh, người già hoặc những người có hệ miễn dịch yếu.
• Giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng: Tiêm vaccine không chỉ giúp ngăn ngừa mắc bệnh mà còn giảm thiểu nguy cơ gặp các biến chứng nghiêm trọng nếu bệnh xảy ra. Chẳng hạn, tiêm vaccine cúm có thể giảm nguy cơ nhập viện và tử vong liên quan đến cúm.
• Tiết kiệm chi phí y tế: Vaccine giúp giảm chi phí liên quan đến điều trị bệnh tật, từ đó giảm gánh nặng kinh tế cho cá nhân và xã hội. Việc phòng ngừa bệnh thông qua tiêm chủng là một trong những biện pháp y tế hiệu quả về chi phí nhất.
• Duy trì sức khỏe học đường và lao động: Tiêm vaccine giúp duy trì sức khỏe và năng suất của học sinh và người lao động, giảm thiểu thời gian nghỉ học và nghỉ làm do bệnh tật. Điều này góp phần tăng cường sự phát triển kinh tế và giáo dục của xã hội.
• Ngăn chặn các đợt bùng phát dịch bệnh: Tiêm vaccine có thể ngăn chặn các đợt bùng phát dịch bệnh và các đại dịch như đã thấy trong cuộc chiến chống lại bệnh đậu mùa và hiện tại là COVID-19. Điều này giúp ổn định xã hội và bảo vệ hệ thống y tế khỏi bị quá tải.
• Đóng góp vào sự phát triển bền vững: Bằng cách giảm thiểu gánh nặng bệnh tật, vaccine đóng góp vào sự phát triển bền vững của cộng đồng và quốc gia. Một cộng đồng khỏe mạnh có khả năng đóng góp nhiều hơn vào sự phát triển kinh tế, giáo dục và xã hội.

Các nguy cơ tiềm ẩn khi tiêm vaccine

Vaccine có an toàn không? Mặc dù vaccine đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả, nhưng vẫn có những nguy cơ tiềm ẩn khi tiêm vaccine mà bạn cần biết. Dưới đây là các nguy cơ và rủi ro khi tiêm vaccine:

• Phản ứng phụ thông thường: Các phản ứng phụ phổ biến nhất khi tiêm vaccine bao gồm đau tại chỗ tiêm, sưng, đỏ, sốt nhẹ, mệt mỏi và đau đầu. Những triệu chứng này thường nhẹ và tự hết sau vài ngày.
• Phản ứng dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với thành phần của vaccine, dẫn đến các triệu chứng như phát ban, ngứa, sưng tấy và trong trường hợp hiếm gặp, phản ứng phản vệ - một phản ứng dị ứng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.
• Phản ứng phụ nghiêm trọng: Dù rất hiếm, nhưng cũng có những trường hợp phản ứng phụ nghiêm trọng như co giật, viêm não hoặc viêm cơ tim. Những phản ứng này thường xuất hiện trong vòng vài giờ đến vài ngày sau khi tiêm và cần được giám sát y tế chặt chẽ.
• Tác động tâm lý: Một số người có thể trải qua lo lắng và căng thẳng trước hoặc sau khi tiêm vaccine, dẫn đến các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn và trong trường hợp hiếm gặp, ngất xỉu.
• Tác động lên hệ miễn dịch: Đối với những người có hệ miễn dịch suy yếu hoặc mắc các bệnh tự miễn, vaccine có thể không hoạt động hiệu quả như mong đợi hoặc gây ra các phản ứng không mong muốn. Do đó, những người này cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm vaccine.
• Hiệu quả không đồng đều: Một số người có thể không phát triển được miễn dịch đầy đủ sau khi tiêm vaccine, dẫn đến khả năng mắc bệnh dù đã tiêm chủng. Hiệu quả của vaccine cũng có thể giảm dần theo thời gian, yêu cầu các liều tiêm nhắc lại để duy trì miễn dịch.
• Ảnh hưởng tạm thời đến hoạt động hàng ngày: Sau khi tiêm vaccine, một số người có thể gặp mệt mỏi hoặc các triệu chứng khác gây ảnh hưởng đến công việc và hoạt động hàng ngày trong thời gian ngắn.

Vaccine có an toàn không là một câu hỏi quan trọng mà mỗi người cần tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi quyết định tiêm phòng. Qua việc nghiên cứu và kiểm chứng, vaccine đã chứng minh được hiệu quả trong việc phòng ngừa bệnh tật và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên việc tiêm vaccine luôn phải được giám sát và tư vấn từ các bác sĩ chuyên môn. Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết này của Tiêm chủng Long Châu đã giúp bạn hiểu rõ hơn về độ an toàn của vaccine và những lợi ích mà chúng mang lại.

Xem thêm:

• Lịch trình tiêm phòng cho bà bầu và loại vắc-xin nên tiêm
• Trẻ sốt mọc răng có tiêm phòng được không?