Vi khuẩn ăn thịt người là gì? Mức độ nguy hiểm và cách phòng tránh

Những năm gần đây, cụm từ “vi khuẩn ăn thịt người” thường khiến nhiều người hoang mang khi xuất hiện trong các bản tin y tế. Do đó, việc nắm rõ thông tin về loại vi khuẩn nguy hiểm này là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe và tính mạng.

Vi khuẩn ăn thịt người là gì?

Vi khuẩn ăn thịt người là cách gọi dân gian của bệnh viêm cân mạc hoại tử, một dạng nhiễm trùng mô mềm hiếm gặp nhưng tiến triển rất nhanh. Bệnh xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua vết thương hở, vết cắt, trầy xước hoặc thậm chí là vết tiêm nhỏ.

Sau khi xâm nhập, vi khuẩn tiết ra độc tố phá hủy mô, gây sưng đau, sốt, lan nhanh dưới da và có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

Các loại vi khuẩn gây bệnh thường gặp là:

• Liên cầu khuẩn nhóm A là tác nhân chính trong phần lớn các trường hợp.
• Vibrio vulnificus thường xuất hiện trong nước biển ấm, gây nhiễm trùng nặng khi vết thương tiếp xúc với nước.
• Tụ cầu vàng Staphylococcus aureus, kể cả chủng kháng thuốc.
• Klebsiella spp. thường gặp ở người có bệnh nền, gây hoại tử mô mềm.
• Clostridium spp. như Clostridium perfringens, C. septicum gây hoại thư sinh hơi.
• Aeromonas hydrophila thường xuất hiện trong nước ngọt bị ô nhiễm.

Các loại vi khuẩn này có thể hoạt động đơn lẻ hoặc kết hợp với nhau, khiến tình trạng bệnh diễn tiến nhanh và khó kiểm soát hơn.

Vi khuẩn ăn thịt người lây nhiễm qua đường nào?

Nhiều người lo sợ bệnh có thể lây lan dễ dàng, nhưng thực tế vi khuẩn ăn thịt người không lây truyền trực tiếp từ người sang người. Phần lớn các trường hợp nhiễm bệnh xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua da bị tổn thương. Các con đường lây nhiễm phổ biến như:

• Vết thương hở: Trầy xước, bỏng, vết cắt, vết côn trùng cắn hoặc sau phẫu thuật.
• Tiếp xúc với nước hoặc môi trường ô nhiễm: Chẳng hạn bơi ở sông, biển khi đang có vết thương.
• Tiêm chích không đảm bảo vô trùng: Đặc biệt ở người sử dụng ma túy hoặc tiêm truyền tại cơ sở không an toàn.
• Nhiễm khuẩn sau phẫu thuật hoặc chấn thương nặng: Nhất là trong điều kiện vệ sinh kém.

Một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh như tiểu đường, bệnh gan, bệnh thận, suy giảm miễn dịch, béo phì, nghiện rượu. Khi hệ miễn dịch yếu, cơ thể khó chống lại sự tấn công nhanh của vi khuẩn, khiến tổn thương lan rộng.

Vi khuẩn ăn thịt người nguy hiểm ra sao?

Viêm cân mạc hoại tử là một tình trạng cấp cứu y khoa cần được phát hiện và xử lý sớm. Nếu chậm trễ, bệnh có thể lan nhanh chỉ trong 24 - 48 giờ, dẫn đến hoại tử mô, nhiễm trùng máu và tử vong. Tỷ lệ tử vong sẽ tùy mức độ nặng và thời điểm điều trị.

Bệnh thường bắt đầu với dấu hiệu tương tự nhiễm trùng da thông thường, nhưng tiến triển rất nhanh và đau dữ dội hơn nhiều. Các triệu chứng thường gặp gồm:

• Đau dữ dội tại vùng tổn thương, cơn đau vượt quá mức nhìn thấy.
• Sưng, nóng, đỏ, lan nhanh quanh vết thương.
• Da đổi màu tím tái, có bóng nước, mùi hôi.
• Sốt cao, mệt mỏi, buồn nôn, tim đập nhanh.
• Khi bệnh nặng, vùng da bị mất cảm giác, dấu hiệu cho thấy mô đã hoại tử.

Điều trị càng sớm, tỷ lệ sống càng cao. Nhiều bệnh nhân phục hồi phải trải qua nhiều lần phẫu thuật tái tạo và phục hồi chức năng. Nếu không điều trị kịp thời, vi khuẩn có thể xâm nhập vào máu, gây sốc nhiễm khuẩn, suy đa cơ quan và tử vong.

Những lưu ý để phòng tránh bệnh hiệu quả

Mặc dù vi khuẩn ăn thịt người là bệnh hiếm, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu giữ gìn vệ sinh và chăm sóc vết thương đúng cách. Dưới đây là những lưu ý quan trọng giúp bảo vệ bản thân và gia đình:

Giữ vệ sinh cá nhân và xử lý vết thương đúng cách:

• Rửa tay sạch bằng xà phòng trước và sau khi chạm vào vết thương.
• Làm sạch và sát trùng ngay khi bị trầy xước, bỏng hoặc cắt da.
• Che kín vết thương bằng băng vô trùng cho đến khi lành.
• Không tự ý bôi thuốc hoặc đắp lá khi chưa có hướng dẫn từ nhân viên y tế.

Tránh tiếp xúc với môi trường có nguy cơ cao:

• Không bơi hoặc ngâm mình ở sông, hồ, biển khi đang có vết thương hở.
• Khi làm việc trong môi trường ẩm ướt, hãy mang găng tay, ủng và đồ bảo hộ.
• Không ăn hải sản sống hoặc chưa chín kỹ, đặc biệt là hàu, để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn.

Tăng cường sức đề kháng và kiểm soát bệnh nền:

• Duy trì chế độ ăn uống cân đối, giàu rau xanh và vitamin.
• Tập thể dục đều đặn để nâng cao miễn dịch.
• Kiểm soát tốt đường huyết ở người bị tiểu đường.
• Hạn chế rượu bia, thuốc lá, không tự ý dùng kháng sinh.

Nếu bạn thấy vết thương sưng, đỏ, đau tăng nhanh hoặc lan rộng, kèm theo sốt hay mệt mỏi, hãy đến cơ sở y tế ngay lập tức. Việc chẩn đoán và điều trị sớm giúp ngăn ngừa biến chứng nặng và cứu sống người bệnh.

Bệnh vi khuẩn ăn thịt người là gì? Đây là tên gọi phổ biến của bệnh viêm cân mạc hoại tử, một dạng nhiễm trùng mô mềm hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm. Bệnh có thể tiến triển nhanh, gây hoại tử mô và đe dọa tính mạng nếu chậm trễ điều trị. Điều quan trọng là hiểu đúng, giữ vệ sinh, chăm sóc vết thương cẩn thận và đi khám sớm khi có dấu hiệu bất thường.