Vi khuẩn Salmonella: Thủ phạm gây ngộ độc nguy hiểm như thế nào?

Ngộ độc thực phẩm có thể xảy ra từ những bữa ăn quen thuộc, và vi khuẩn Salmonella chính là “thủ phạm” thường gặp nhất. Loại vi khuẩn này có thể tồn tại trong thịt, trứng, rau sống hay sữa chưa tiệt trùng, gây ra nhiều vụ ngộ độc nguy hiểm nếu không được nhận biết và phòng ngừa đúng cách.

Salmonella: Tác nhân nhiều vụ ngộ độc tập thể

Vi khuẩn Salmonella là một nhóm vi sinh vật tồn tại tự nhiên trong đường ruột người và động vật. Khi xâm nhập vào cơ thể qua thực phẩm hoặc nước uống bị nhiễm bẩn, chúng có thể gây bệnh đường tiêu hóa cấp tính.

Hàng năm, hàng triệu ca ngộ độc thực phẩm trên thế giới được ghi nhận có nguyên nhân từ vi khuẩn này. Chỉ cần một mẻ thịt gà, trứng hay rau mầm bị nhiễm khuẩn, hàng chục người có thể cùng mắc bệnh sau bữa ăn. Các triệu chứng thường gặp bao gồm tiêu chảy, đau bụng, sốt, buồn nôn, nôn mửa và mệt mỏi toàn thân.

Những vụ ngộ độc tập thể do vi khuẩn Salmonella thường xuất phát từ thói quen chế biến thiếu an toàn, bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ phòng quá lâu hoặc ăn các món chưa được nấu chín kỹ. Đây chính là lý do Salmonella được ví như “thủ phạm quen mặt” trong nhiều vụ ngộ độc thực phẩm lớn nhỏ.

Vi khuẩn Salmonella có gây tử vong không?

Phần lớn các trường hợp nhiễm vi khuẩn Salmonella chỉ gây bệnh nhẹ và người bệnh có thể tự hồi phục sau vài ngày nếu được nghỉ ngơi và bù nước đúng cách. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc có thể chủ quan.

Khi hệ miễn dịch bị suy yếu hoặc vi khuẩn xâm nhập sâu vào máu và các cơ quan nội tạng, tình trạng nhiễm khuẩn có thể trở nên nghiêm trọng hơn. Trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người mắc bệnh mạn tính là nhóm có nguy cơ cao gặp biến chứng.

Một số trường hợp nặng có thể gây viêm màng não, nhiễm trùng huyết hoặc thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Mức độ nghiêm trọng của bệnh phụ thuộc vào chủng vi khuẩn gây bệnh và sức đề kháng của người nhiễm.

Nếu bạn hoặc người thân có biểu hiện tiêu chảy kéo dài, sốt cao, phân lẫn máu hoặc dấu hiệu mất nước nghiêm trọng, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và xử trí kịp thời. Việc tự ý dùng thuốc khi chưa xác định nguyên nhân có thể khiến tình trạng nặng thêm.

Những thực phẩm có thể nhiễm vi khuẩn Salmonella

Vi khuẩn Salmonella có thể hiện diện trong nhiều loại thực phẩm quen thuộc, đặc biệt là những sản phẩm từ động vật hoặc được chế biến thủ công. Dưới đây là các nhóm nguy cơ cao:

• Thịt gia cầm, thịt gà, thịt vịt chưa được nấu chín kỹ.
• Trứng sống hoặc món ăn chứa trứng sống như mayonnaise, tiramisu, trứng lòng đào.
• Sữa và chế phẩm từ sữa chưa tiệt trùng, đặc biệt là phô mai thủ công.
• Rau sống, rau mầm, salad rửa không kỹ hoặc bảo quản sai cách.
• Thực phẩm đông lạnh, đồ chế biến sẵn như xúc xích, gà chiên, thịt nguội có thể bị tái nhiễm khuẩn nếu bảo quản ở nhiệt độ không phù hợp.

Thực tế, vi khuẩn Salmonella có thể tồn tại trên bề mặt thực phẩm, trong nước rửa, dao thớt, hoặc tay người chế biến. Điều đó có nghĩa là “một mối nguy nhỏ” trong khâu sơ chế cũng có thể trở thành “vụ lớn” khi vi khuẩn lan sang các món ăn khác.

Do đó, chuỗi từ “trang trại đến bàn ăn” đều cần được kiểm soát chặt chẽ. Mỗi bước nhỏ như chọn nguyên liệu, sơ chế, nấu chín và bảo quản đều góp phần bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.

Làm thế nào để ngăn ngừa nhiễm vi khuẩn Salmonella?

Phòng ngừa vi khuẩn Salmonella bắt đầu từ những thói quen vệ sinh và chế biến thực phẩm an toàn trong chính căn bếp của bạn. Việc tuân thủ các nguyên tắc cơ bản dưới đây sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ ngộ độc thực phẩm và bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình:

• Rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng và nước ấm trước, trong và sau khi chế biến thức ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc chạm vào vật nuôi, gia súc, chim, bò sát, lưỡng cư.
• Chọn thực phẩm tươi sống, có nguồn gốc rõ ràng. Rau quả ăn sống cần được ngâm rửa kỹ bằng nước sạch, gọt vỏ trước khi ăn.
• Nấu chín kỹ thực phẩm, đặc biệt là thịt, trứng và hải sản. Nhiệt độ cao sẽ tiêu diệt vi khuẩn có hại, trong đó có Salmonella.
• Ăn ngay sau khi nấu xong, tốt nhất trong vòng 2 giờ. Nếu để lâu, thức ăn nên được bảo quản lạnh và hâm nóng lại kỹ trước khi dùng.
• Không dùng thực phẩm ôi thiu, quá hạn, hoặc có mùi vị lạ dù còn trong hạn sử dụng.
• Giữ sạch bề mặt chế biến, bao gồm dao, thớt, khăn lau, bàn bếp. Khăn lau bát đĩa nên được giặt và luộc nước sôi thường xuyên.
• Tách riêng thực phẩm sống và chín để tránh lây nhiễm chéo.
• Sử dụng nguồn nước sạch cho nấu ăn, rửa thực phẩm và làm đá uống. Nước nên được đun sôi trước khi dùng.
• Khi đi dã ngoại hoặc nấu ăn ngoài trời, hãy giữ thức ăn nóng luôn nóng và thức ăn lạnh luôn lạnh để hạn chế vi khuẩn phát triển.

Việc duy trì thói quen “Làm sạch - Tách riêng - Nấu chín - Giữ lạnh” là quy tắc vàng giúp kiểm soát vi khuẩn Salmonella hiệu quả trong sinh hoạt hàng ngày.

Hãy kiểm tra lại tủ lạnh, dụng cụ bếp và thói quen chế biến của bạn hôm nay. Đôi khi chỉ một thay đổi nhỏ cũng đủ giúp ngăn ngừa rủi ro lớn cho sức khỏe gia đình.

Vi khuẩn Salmonella là mối nguy tiềm ẩn nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được bằng kiến thức và hành động đúng đắn. Việc nắm rõ nguồn lây, hiểu các thực phẩm dễ nhiễm, và tuân thủ nguyên tắc an toàn thực phẩm sẽ giúp bạn giảm thiểu đáng kể nguy cơ ngộ độc.

Giữ bếp sạch, ăn chín, uống sôi, đó không chỉ là lời dặn quen thuộc mà còn là “lá chắn” hiệu quả trước loại vi khuẩn phổ biến này. Hãy chia sẻ bài viết để mọi người cùng hiểu và bảo vệ sức khỏe của chính mình.