Viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh: Nguyên nhân, phương pháp phòng ngừa

Trẻ nhỏ với sức đề kháng yếu dễ bị tác động bởi môi trường bên ngoài như môi trường ô nhiễm, thời tiết thay đổi hoặc mầm bệnh virus, vi khuẩn lây lan. Khi bị viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh thường biểu hiện triệu chứng sốt nhẹ, bỏ bú, quấy khóc hay chảy nước mũi. Khi thấy bé biểu hiện bất thường, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám để được điều trị sớm, ngăn ngừa biến chứng bệnh.

Thông tin về bệnh viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh

Bệnh viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh là một vấn đề y tế thường gặp, có thể gây ảnh hưởng tới sự phát triển cũng như sức khỏe của trẻ. Đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh bao gồm mũi, họng và thanh quản.

Đây là những cơ quan đầu tiên tiếp xúc với không khí và là nơi thường xảy ra sự tiếp cận các tác nhân gây bệnh như virus hay vi khuẩn từ môi trường bên ngoài. Đồng thời, trẻ sơ sinh thường có hệ thống miễn dịch yếu hơn so với người lớn nên dễ bị nhiễm bệnh.

Nếu không điều trị kịp thời, viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm tai giữa, viêm phổi hoặc viêm thanh quản. Việc bị bệnh cũng làm suy yếu sức khỏe tổng thể của trẻ.

Viêm đường hô hấp trên có thể xuất hiện ở mức độ nhẹ, trung bình hoặc nặng, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh kết hợp với tình trạng sức khỏe của trẻ. Thông thường ở trẻ sơ sinh có thể biểu hiện những triệu chứng dễ nhận biết như sốt, chảy nước mũi, ho hắng, quấy khóc, bỏ bú hoặc thở khò khè.

Đối với trẻ lớn hơn thường xuất hiện tình trạng nghẹt mũi, sổ mũi, ho có đờm kèm khàn tiếng, đau họng, sốt nhẹ tới vừa, mệt mỏi thường xuyên và bỏ bữa. Những triệu chứng này ban đầu có thể khiến phụ huynh chủ quan bỏ qua khiến bệnh tiến triển nặng.

Viêm đường hô hấp trên khi phát triển thành viêm phế quản, viêm phổi hoặc viêm tiểu phế quản khiến bệnh khó kiểm soát hơn. Bệnh nặng làm tăng nguy cơ gây suy hô hấp, tổn thương phổi, đe dọa tới tính mạng của trẻ nhỏ.

Nguyên nhân gây viêm đường hô hấp trên

Viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh là một vấn đề sức khỏe thường gặp, do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp, bao gồm:

• Virus: Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh là nhiễm khuẩn virus như Rhino, Corona, Adeno, virus cúm Parainfluenza hoặc RSV. Các loại virus này có thể lây từ người khác thông qua tiếp xúc hay qua không khí, từ đó lây nhiễm cho trẻ.
• Tác nhân khác: Ngoài virus, trẻ có thể bị viêm đường hô hấp do vi khuẩn như phế cầu, liên cầu tan huyết nhóm A, Hib… hoặc vi nấm trong môi trường. Cha mẹ cần chú ý rằng một số tác nhân gây bệnh tồn tại lâu dài trên bề mặt đồ vật như đồ chơi, bàn ghế, sàn nhà hoặc tay nắm cửa. Khi trẻ tiếp xúc với đồ vật trong nhà có khả năng lây nhiễm bệnh.
• Sức đề kháng chưa hoàn thiện: Trẻ sơ sinh thường có hệ miễn dịch yếu hơn so với người lớn, điều này làm trẻ dễ bị nhiễm bệnh hơn. Đặc biệt, trường hợp trẻ sơ sinh không được bú sữa mẹ sẽ không được cung cấp nguồn miễn dịch thụ động trong sữa mẹ hay kháng thể IgG cùng các loại dưỡng chất, enzyme quan trọng cho sự phát triển khỏe mạnh của trẻ.
• Không khí ô nhiễm: Môi trường ô nhiễm cùng bụi bẩn, vi khuẩn và các tác nhân khác có thể khiến cho trẻ sơ sinh dễ bị viêm đường hô hấp.
• Khói thuốc lá: Trẻ sơ sinh tiếp xúc với thuốc lá, cả trực tiếp và gián tiếp, có thể dẫn đến viêm đường hô hấp trên. Thuốc lá chứa các hạt bụi nhỏ cùng hóa chất kích thích đường hô hấp của bé.
• Thể trạng của trẻ: Trẻ sơ sinh non tháng hoặc được đẻ mổ thường có sức đề kháng yếu hơn. Bên cạnh đó, tình trạng suy dinh dưỡng, thiếu vitamin A, còi xương, mắc bệnh lây qua đường mẹ - con như HIV, giang mai hoặc lậu, điều trị corticoid trong thời gian dài đề có nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng.

Biện pháp phòng ngừa viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh

Để bảo vệ sức khỏe của trẻ cũng như đẩy nhanh quá trình phục hồi, cha mẹ cần thực hiện những biện pháp sau đây:

Tiêm phòng bệnh

Tiêm vaccine là một trong những biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất đối với viêm đường hô hấp. Trong nhiều quốc gia, có chương trình tiêm phòng để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nguy hiểm như cảm cúm hoặc viêm phổi. Bố mẹ nên đảm bảo trẻ được tiêm phòng đầy đủ theo lịch trình y tế được chuyên gia khuyến cáo.

Vệ sinh môi trường sống

Đảm bảo rằng môi trường xung quanh trẻ luôn sạch sẽ và thoáng mát. Việc thường xuyên lau sạch mũi, miệng của trẻ sơ sinh giúp loại bỏ vi khuẩn cùng các tác nhân gây bệnh khác, đồng thời loại bỏ đờm tích tụ giúp bé thoải mái hơn.

Đảm bảo vệ sinh thân thể cho trẻ

Cha mẹ cần rửa tay thường xuyên cho bé với dung dịch sát khuẩn đạt chuẩn hoặc xà phòng dưới vòi nước chảy trước và sau bữa ăn, sau khi đi vệ sinh cũng như sau khi tiếp xúc người nghi ngờ nhiễm bệnh.

Tránh tiếp xúc với người bệnh

Trong mùa cảm cúm hoặc khi có dịch bệnh lây truyền, trẻ sơ sinh nên tránh tiếp xúc với những người bệnh, đặc biệt là những người có triệu chứng của viêm đường hô hấp.

Tạo môi trường phát triển

Đặt trẻ ra ngoài trời thường xuyên để tiếp xúc với không khí trong lành cùng ánh nắng mặt trời. Điều này giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm khuẩn.

Bú sữa mẹ

Sữa mẹ cung cấp hệ miễn dịch tự nhiên và các chất dinh dưỡng quan trọng giúp trẻ chống lại các bệnh nhiễm trùng.

Tránh khói thuốc lá

Khói thuốc lá có thể gây tổn hại đến đường hô hấp của trẻ. Bố mẹ nên hạn chế hoặc tốt nhất là ngừng hút thuốc lá trong nhà hay trong xe khi có trẻ sơ sinh ở gần.

Đảm bảo chế độ dinh dưỡng cân bằng

Cung cấp cho trẻ một chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, đầy đủ vitamin và khoáng chất giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Khám sức khỏe định kỳ

Bố mẹ nên đưa trẻ sơ sinh đến khám sức khỏe định kỳ để theo dõi sức khỏe tổng thể của trẻ, đảm bảo rằng mọi vấn đề được phát hiện và điều trị kịp thời.

Thông qua bài viết, Nhà thuốc Long Châu gửi một số thông tin về bệnh lý viêm đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh bao gồm các tác nhân gây bệnh cùng biện pháp phòng ngừa cha mẹ nên biết. Mong bạn đọc đã có được góc nhìn tổng quan về bệnh lý này.

Xem thêm: Trẻ bị viêm đường hô hấp trên nên ăn gì?