Viêm màng não mủ ở người lớn là gì? Nguyên nhân và cách phòng bệnh

Viêm màng não mủ ở người lớn là một bệnh nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, rất nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về bệnh này và cách phòng tránh. Vậy viêm màng não mủ là gì? Nguy hiểm như thế nào? Cách phòng bệnh ra sao? Cùng tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé!

Nguyên nhân viêm màng não mủ ở người lớn

Bệnh viêm màng não mủ xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào dịch não tủy, gây nhiễm trùng và viêm. Nguyên nhân thường gặp gồm:

• Vi khuẩn Neisseria meningitidis (não mô cầu khuẩn): Là tác nhân hàng đầu gây viêm màng não mủ.
• Vi khuẩn Streptococcus pneumoniae: Gây viêm phổi, nhiễm trùng huyết và có thể lan lên não.
• Vi khuẩn Haemophilus influenzae loại B (Hib): Hay gặp ở trẻ em, nhưng người lớn không tiêm phòng vẫn có nguy cơ.
• Vi khuẩn Listeria monocytogenes: Thường gặp ở người cao tuổi hoặc người có hệ miễn dịch yếu.

Ngoài ra, viêm màng não mủ đôi khi là biến chứng của viêm xoang, viêm tai giữa, hay sau chấn thương sọ não. Một số yếu tố nguy cơ như hệ miễn dịch suy yếu, mắc bệnh mãn tính (tiểu đường, HIV/AIDS), hoặc sử dụng rượu bia quá mức cũng làm tăng khả năng mắc bệnh.

Viêm màng não mủ thường khởi phát đột ngột với các triệu chứng điển hình như sốt cao, đau đầu dữ dội, cổ cứng và buồn nôn. Người bệnh có thể gặp tình trạng rối loạn ý thức, lú lẫn, co giật hoặc hôn mê nếu bệnh tiến triển nặng. Một số trường hợp có dấu hiệu thần kinh khu trú như liệt nửa người, mất khả năng nói hoặc rối loạn thị giác. Ngoài ra, người bệnh có thể nhạy cảm với ánh sáng, rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp hoặc xuất huyết dưới da.

Bệnh viêm màng não mủ nguy hiểm thế nào?

Viêm màng não mủ ở người lớn thực sự là căn bệnh đáng ngại. Bệnh tiến triển rất nhanh, chỉ trong vài giờ đến vài ngày và có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng:

• Sốc nhiễm trùng: Vi khuẩn tiếp tục lây lan trong máu, gây suy đa tạng.
• Triệu chứng nguy hiểm: Đau đầu dữ dội, sốt cao, buồn nôn, táo bón, cứng cổ.
• Rối loạn thần kinh: Gây co giật, mất trí nhớ, hay thậm chí đột quỵ.
• Tử vong: Tỷ lệ tử vong do viêm màng não mủ có thể lên đến 50% nếu không điều trị kịp thời.
• Di chứng lâu dài: Những bệnh nhân may mắn sống sót vẫn có thể bị mất thính giác, giảm trí nhớ, động kinh hoặc tổn thương thần kinh vĩnh viễn.

Khả năng phục hồi của người mắc viêm màng não mủ khi được điều trị sớm rất khả quan, giúp giảm đáng kể nguy cơ biến chứng và tử vong. Nếu bệnh được phát hiện trong giai đoạn đầu và điều trị bằng kháng sinh phù hợp, phần lớn bệnh nhân có thể hồi phục hoàn toàn mà không để lại di chứng nghiêm trọng.

Sau điều trị, người bệnh cần được theo dõi sức khỏe thần kinh, phục hồi chức năng nếu có ảnh hưởng đến vận động hoặc trí nhớ. Chế độ dinh dưỡng hợp lý, nghỉ ngơi đầy đủ và tái khám định kỳ cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục.

Phòng và điều trị bệnh viêm màng não mủ ở người lớn ra sao?

Tuy là bệnh nguy hiểm, viêm màng não mủ hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng các biện pháp sau:

• Tiêm vắc xin: Tiêm vắc xin phòng Hib, phòng não mô cầu, phòng phế cầu. Tiêm vắc xin cúm hằng năm để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn dẫn đến viêm màng não.
• Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường: Rửa tay thường xuyên, tránh dùng chung đồ dùng cá nhân. Hạn chế đến nơi đông người trong mùa dịch.
• Nâng cao sức đề kháng: Chăm sóc sức khỏe, ăn uống lành mạnh. Tập luyện thể dục, ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng.
• Nhận biết dấu hiệu sớm: Nếu bạn hoặc ai đó xung quanh có triệu chứng nghi ngờ viêm màng não, hãy đến bệnh viện ngay!

Khi đã mắc bệnh, việc điều trị cần tiến hành ngay lập tức. Bệnh nhân thường phải nhập viện và sử dụng kháng sinh liều cao theo chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, có thể cần dùng thuốc giảm đau, hạ sốt, hoặc các biện pháp hỗ trợ hô hấp trong trường hợp nặng. 

Phác đồ điều trị chủ yếu dựa trên việc sử dụng kháng sinh đường tĩnh mạch có phổ rộng, sau đó điều chỉnh theo kết quả kháng sinh đồ. Các loại kháng sinh thường dùng bao gồm ceftriaxone, cefotaxime kết hợp với vancomycin hoặc ampicillin trong trường hợp nghi ngờ tác nhân là Listeria monocytogenes. Ngoài ra, bệnh nhân có thể được chỉ định corticosteroid như dexamethasone nhằm giảm viêm và nguy cơ tổn thương thần kinh.

Bên cạnh điều trị bằng thuốc, việc chăm sóc hỗ trợ cũng rất quan trọng, bao gồm kiểm soát sốt, truyền dịch, theo dõi hô hấp và huyết áp. Nếu bệnh diễn tiến nặng, bệnh nhân có thể cần thở máy hoặc can thiệp hồi sức tích cực. Sau khi xuất viện, người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị, tái khám định kỳ và tiêm phòng để ngăn ngừa nguy cơ tái phát. Thời gian điều trị thường kéo dài từ 10 - 14 ngày hoặc hơn, tùy thuộc vào tình trạng bệnh.

Một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị viêm màng não mủ bao gồm:

• Người có hệ miễn dịch yếu, như bệnh nhân HIV/AIDS, người ghép tạng.
• Người mắc bệnh mãn tính như tiểu đường, ung thư, suy gan, suy thận.
• Người già và trẻ nhỏ, do hệ miễn dịch suy giảm.
• Người thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, đông người.
• Người hút thuốc lá, uống rượu bia nhiều, dinh dưỡng kém.

Viêm màng não mủ là một căn bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa được nếu chúng ta biết cách bảo vệ bản thân. Tiêm vắc xin, giữ gìn vệ sinh cá nhân, nâng cao sức đề kháng và nhận diện sớm các dấu hiệu bệnh là những điều quan trọng để tránh nguy cơ mắc bệnh.

Hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về viêm màng não mủ ở người lớn, từ đó có biện pháp phòng ngừa hiệu quả cho bản thân và gia đình. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào, hãy đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời!