Viêm thực quản trào ngược và những dấu hiệu nhận biết không thể làm ngơ

Gần như tất cả mọi người đều sẽ mắc viêm thực quản trào ngược ít nhất một lần trong đời. Tuy nhiên, nếu chủ quan không phát hiện và điều trị bệnh sớm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Viêm thực quản trào ngược là gì? Nguyên nhân của bệnh

Viêm thực quản trào ngược hay còn được biết đến là trào ngược dạ dày thực quản (viết tắt là GERD) là hiện tượng các chất từ trong dạ dày và axit di chuyển ngược lên trên thực quản, có thể là hiện tượng bình thường, xảy ra sau bữa ăn hoặc về đêm. Tình trạng này được xem là bệnh nếu có sự tăng dần về tần suất trào ngược dịch dạ dày lên thực quản (từ 2 lần/tuần) và sự trào ngược này gây ra những triệu chứng khó chịu hay những biến chứng cho người bệnh.

Trên thực tế, bệnh trào ngược dạ dày thực quản được chia thành 2 loại là: Bệnh trào ngược có viêm thực quản (ERD), chiếm 30-40% số ca GERD và bệnh trào ngược không gây viêm thực quản (NERD).

Nguyên nhân của bệnh viêm thực quản trào ngược là do cơ vòng thực quản dưới (dải cơ tròn ở cuối thực quản) không được thắt chặt hoặc đóng lại không đúng cách làm cho dịch tiêu hóa và các chất khác từ dạ dày trào lên thực quản lâu ngày gây viêm. Ngoài ra, một số yếu tố sau đây cũng có thể gây nên tình trạng này như:

• Mắc các bệnh lý liên quan đến thực quản như nhiễm trùng thực quản, tổn thương hệ thần kinh phó giao cảm chi phối thực quản,…
• Mắc các bệnh lý dạ dày như viêm loét dạ dày, hẹp hang môn vị dạ dày hay ung thư dạ dày…
• Thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều thực phẩm dầu mỡ, cay nóng.
• Sử dụng các sản phẩm chứa chất kích thích như trà, cà phê, thức uống có gas, hút thuốc lá,…
• Tác dụng phụ của thuốc aspirin, cholecystokinine, glucagon,…
• Các vấn đề về sức khỏe khác như thừa cân, béo phì, mang thai,…

Người bệnh viêm thực quản trào ngược sẽ có những triệu chứng nào?

Viêm thực quản trào ngược có triệu chứng rất đa dạng, bao gồm triệu chứng điển hình và không điển hình.

Triệu chứng điển hình:

• Ợ nóng là cảm giác nóng rát khó chịu ở ngực, vùng thượng vị, cảm giác này lan lên cổ và tăng khi cúi người hoặc nằm.
• Ợ trớ là cảm giác có vị chua ở miệng hoặc có dịch di chuyển lên xuống ở vùng sau xương ức, hay còn gọi là ợ chua.
• Tiết nhiều nước bọt là phản xạ của cơ thể để trung hòa bớt axit từ dạ dày.

Triệu chứng không điển hình:

• Đau tức ngực không phải nguyên nhân do tim.
• Ợ hơi khi đói hay xa bữa ăn, buồn nôn sau ăn.
• Cảm giác vướng họng: Có cảm giác cục vướng ở họng, cảm giác này xuất hiện bất kể là khi có nuốt hay không.
• Đau thượng vị, đầy bụng, ăn không tiêu, no sớm: Những triệu chứng này thường rất dễ nhầm lẫn với bệnh viêm loét dạ dày tá tràng.

Nếu bạn có những triệu chứng trên và nghi ngờ mình mắc bệnh viêm thực quản trào ngược, bạn có thể đến bệnh viện thăm khám và sẽ được tiến hành thực hiện một số xét nghiệm để chẩn đoán và kiểm tra các biến chứng của bệnh như:

• Nội soi tiêu hóa trên: Thực hiện bằng cách đưa một ống mềm có gắn kèm camera vào thực quản nhằm quan sát, kiểm tra các tổn thương ở thực quản và sinh thiết sang thương khi cần.
• Chụp X quang thực quản có cản quang: Người bệnh được cho uống thuốc cản quang, hình ảnh X-quang ghi nhận được nhằm kiểm tra các bất thường đường tiêu hóa trên.
• Theo dõi pH thực quản 24 giờ hoặc đo trở kháng lực thực quản.

Viêm thực quản trào ngược có nguy hiểm không?

Nếu bệnh nhân mắc viêm thực quản trào ngược không được phát hiện và điều trị sớm có thể gây ra các biến chứng ở đường tiêu hóa và các hệ cơ quan khác gồm:

• Thực quản Barrett: Khi tiếp xúc với dịch axit trong dạ dày lâu ngày, thực quản sẽ bị biến đổi dần, có thể gây hẹp thực quản và dễ chuyển sang ung thư thực quản.
• Viêm loét thực quản: Sẽ các triệu chứng như nuốt khó, nuốt đau, có thể gây xuất huyết tiêu hóa, ói máu hay thiếu máu mạn. Cần sinh thiết qua nội soi để loại trừ ung thư thực quản thể loét.
• Các bệnh về hô hấp: nếu dịch axit trào ngược lên đường hô hấp sẽ gây ra viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi với các dấu hiệu như ho, khò khè, khàn giọng,...

Ngoài điều trị bệnh bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, việc thay đổi chế độ ăn uống và lối sống sẽ góp phần cải thiện tình trạng của bệnh. Triệu chứng ợ chua có thể được kích hoạt bởi một số các loại thực phẩm như rượu, các sản phẩm có chứa caffeine (trà, cà phê), socola, trái cây họ cam quýt, hành tỏi, đồ ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn cay nóng,... Việc hạn chế các thực phẩm này sẽ giúp bạn giảm các triệu chứng khó chịu vì axit trong dạ dày ít trào ngược lên thực quản hơn. Ngoài ra người bệnh nên ăn trước khi ngủ trên 3 giờ và kê cao đầu giường để tăng cường đào thải axit vào ban đêm.

Tóm lại, viêm thực quản trào ngược là một bệnh lý phổ biến, không nguy hiểm nếu được điều trị kịp thời nhưng có tỷ lệ tái phát cao. Vì vậy người bệnh cần tuân thủ điều trị và tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi ngưng thuốc hoặc sử dụng bất kỳ loại thuốc nào kết hợp. 

Xem thêm:

• Nguyên nhân dẫn đến cảm giác nghẹn ở thực quản
• Các loại u thực quản lành tính mà bạn cần biết
• Rò thực quản và khí quản: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị