Xạ trị ung thư thực quản và những thông tin quan trọng cần biết

Hiện nay, với sự tiến bộ của y học, có nhiều phương pháp điều trị ung thư thực quản nhằm tiêu diệt tế bào ung thư, trong đó có việc áp dụng xạ trị ung thư thực quản. Các phương pháp này không chỉ đa dạng mà còn được cải tiến để tăng cường hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác dụng phụ cho bệnh nhân.

Tìm hiểu chung về điều trị ung thư thực quản

Thực quản là một ống dài nằm ở phía sau khí quản, kéo dài xuống dưới và đi qua lỗ mở của cơ hoành, đóng vai trò là cầu nối giữa miệng, cổ họng và dạ dày. Tại dạ dày, có một van giúp ngăn chặn thức ăn trào ngược lên thực quản.

Ung thư thực quản là loại ung thư mà khối u ác tính xuất phát từ các tế bào biểu mô của thực quản. Đây là một trong những bệnh lý ung thư phổ biến thứ tư tại Việt Nam, chỉ sau ung thư dạ dày, đại trực tràng và gan. Ung thư thực quản được phân loại dựa trên loại tế bào liên quan, bao gồm:

• Ung thư biểu mô tuyến, bắt nguồn từ tế bào của các tuyến tiết chất nhầy trong thực quản, thường xuất hiện ở phần dưới của thực quản.
• Ung thư biểu mô vảy, thường xảy ra ở phần 1/3 trên và 1/3 giữa của thực quản. Loại ung thư này là phổ biến nhất trên toàn cầu.

Theo thống kê, ung thư thực quản chủ yếu xảy ra ở những người cao tuổi, đặc biệt là trên 50 tuổi. Triệu chứng lâm sàng đầu tiên mà bệnh nhân dễ nhận thấy nhất thường là cảm giác nuốt nghẹn ngày càng gia tăng, có thể đi kèm với hiện tượng trớ, nôn ngay sau khi ăn. Khi khối u phát triển đến kích thước lớn, nó có thể chèn ép các cơ quan xung quanh, gây ra cơn đau sau xương ức, khó thở, khàn tiếng và thậm chí ho ra máu. Khi bệnh được phát hiện ở giai đoạn muộn, bệnh nhân thường có dấu hiệu sụt cân, da khô, sạm màu và biểu hiện suy kiệt.

Chẩn đoán cận lâm sàng ung thư thực quản

Chẩn đoán cận lâm sàng ung thư thực quản bao gồm:

• Chụp X-quang thực quản.
• Chụp cắt lớp vi tính ngực - bụng: giúp đánh giá mức độ xâm lấn của khối u, cũng như tình trạng di căn hạch và di căn xa.
• Siêu âm nội soi thực quản được chỉ định để phân biệt các tổn thương ở giai đoạn sớm và sinh thiết hạch trung thất hoặc ổ bụng.
• Nội soi khí quản cũng được chỉ định để đánh giá sự xâm lấn của tế bào ung thư vào khí - phế quản.
• Chụp PET/CT với F18 -FDG được thực hiện nhằm hỗ trợ đánh giá giai đoạn bệnh, theo dõi đáp ứng sau điều trị và phát hiện tái phát.

Phân loại các giai đoạn ung thư thực quản

Phân loại các giai đoạn ung thư thực quản:

• Giai đoạn 0: Ung thư được xác định ở vị trí ban đầu, tức là chỉ giới hạn tại chỗ.
• Giai đoạn I: Tế bào ung thư chưa xâm lấn đến lớp cơ của thực quản.
• Giai đoạn II: Tế bào ung thư đã xâm lấn vào lớp cơ hoặc các mô liên kết bên ngoài thực quản.
• Giai đoạn III: Tế bào ung thư đã xâm lấn vào các cơ quan lân cận của thực quản hoặc có sự di căn đến các hạch lympho.
• Giai đoạn IV: Xuất hiện di căn xa, nghĩa là ung thư đã lan đến các cơ quan khác trong cơ thể.

Phương pháp xạ trị ung thư thực quản

Xạ trị ung thư thực quản là phương pháp sử dụng các tia có năng lượng cao nhằm tiêu diệt tế bào ung thư, chỉ ảnh hưởng đến các tế bào trong khu vực điều trị.

Xạ trị có thể được thực hiện trước phẫu thuật để làm nhỏ kích thước khối u hoặc tiêu diệt tế bào ung thư, hoặc cũng có thể được tiến hành sau phẫu thuật nhằm loại bỏ triệt để các tế bào ác tính còn lại.

Trong những trường hợp khối u có kích thước và vị trí gây khó khăn cho phẫu thuật hoặc khi tình trạng sức khỏe của bệnh nhân không cho phép thực hiện phẫu thuật, xạ trị sẽ được áp dụng.

Hiện nay, có hai loại xạ trị thường được sử dụng trong điều trị ung thư thực quản: Liệu pháp xạ trị ngoài và liệu pháp xạ trị bên trong.

Liệu pháp xạ trị chùm tia ngoài

Liệu pháp xạ trị chùm tia ngoài được thực hiện tương tự như quy trình chụp X-quang và được sử dụng rộng rãi cho bệnh nhân mắc ung thư thực quản. Thông thường, quá trình xạ trị sẽ kéo dài từ vài ngày cho đến vài tuần.

Liệu pháp xạ trị bên trong

Trong liệu pháp xạ trị bên trong, bác sĩ sẽ đưa một ống nội soi dài xuống cổ họng gần vị trí của tế bào ung thư. Nhờ khoảng cách di chuyển ngắn hơn, bức xạ sẽ ít ảnh hưởng đến các mô bình thường xung quanh. Liệu pháp xạ trị ung thư bên trong được chia thành hai loại:

• Liệu pháp xạ trị ung thư liều cao (HDR): Phương pháp này sử dụng chất phóng xạ với liều cao được đưa gần khối u trong thời gian ngắn, thường chỉ kéo dài vài phút mỗi lần.
• Liệu pháp xạ trị ung thư liều thấp (LDR): Sử dụng phóng xạ với nồng độ thấp hơn, phương pháp này đặt gần khối u trong thời gian dài hơn, thường từ một đến hai ngày cho mỗi lần điều trị.

Xạ trị ung thư có thể được áp dụng độc lập hoặc kết hợp với hóa trị để làm phương pháp điều trị ban đầu thay thế cho phẫu thuật, đặc biệt đối với bệnh nhân có kích thước hoặc vị trí khối u làm cho việc phẫu thuật trở nên khó khăn. Bác sĩ có thể xây dựng phác đồ điều trị kết hợp giữa xạ trị và hóa trị nhằm làm co khối u trước khi tiến hành phẫu thuật.

Xạ trị cũng là phương pháp được ưa chuộng để giúp bệnh nhân giảm đau và cải thiện khả năng nuốt, đặc biệt trong các trường hợp khối u ung thư thực quản không thể được loại bỏ hoàn toàn thông qua phẫu thuật.

Khi nào chỉ định xạ trị ung thư thực quản?

So với các phương pháp điều trị ung thư thực quản khác, xạ trị có ưu điểm là khả năng tiêu diệt tế bào ung thư. Tuy nhiên, phương pháp này cũng không thể tránh khỏi tác động lên các tế bào lành tính. Do đó, không phải tất cả bệnh nhân mắc ung thư thực quản đều được chỉ định xạ trị. Thông thường, bác sĩ sẽ quyết định sử dụng phương pháp này trong các trường hợp sau:

• Bệnh nhân mắc ung thư thực quản có sức khỏe yếu, khả năng chịu đựng kém hoặc không muốn thực hiện phẫu thuật.
• Khối u của bệnh nhân đã phát triển quá lớn, gây khó khăn cho quá trình phẫu thuật. Trong trường hợp này, xạ trị sẽ được chỉ định để làm cho ca phẫu thuật trở nên dễ dàng hơn, nhanh chóng và ít gây đau đớn.
• Ngoài ra, xạ trị ung thư thực quản còn được sử dụng để hỗ trợ trước phẫu thuật nhằm thu nhỏ kích thước khối u, hoặc sau phẫu thuật để loại bỏ những tế bào ung thư còn sót lại.

Như vậy, bài viết về chủ đề xạ trị ung thư thực quản đã khép lại. Phương pháp xạ trị ung thư thực quản đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị bệnh, đặc biệt là ở những trường hợp phẫu thuật gặp khó khăn. Phương pháp này không chỉ giúp làm giảm kích thước khối u mà còn hỗ trợ loại bỏ các tế bào ung thư còn sót lại. Với sự tiến bộ của công nghệ y học, xạ trị hứa hẹn sẽ tiếp tục nâng cao hiệu quả điều trị và mang lại hy vọng cho bệnh nhân trong cuộc chiến chống lại ung thư thực quản.