Xạ trị ung thư tuyến tiền liệt: Khi nào cần thực hiện? Có những phương pháp nào?

Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của hàng triệu người. Trong số các phương pháp điều trị hiện có, xạ trị đã trở thành một lựa chọn quan trọng và hiệu quả trong việc kiểm soát bệnh. Dưới đây là những thông tin về xạ trị ung thư tuyến tiền liệt.

Ung thư tuyến tiền liệt là gì?

Tuyến tiền liệt là một tuyến đặc trưng chỉ có ở nam giới, nằm ngay dưới đáy bàng quang, ở phần đầu của niệu đạo và đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất tinh dịch.

Ung thư tuyến tiền liệt là dạng ung thư phát triển từ chính tuyến này, khi các tế bào trong tuyến phát triển mất kiểm soát và tạo ra các khối u, dần dần lấn át không gian của các tế bào khỏe mạnh.

Ung thư tuyến tiền liệt có 4 giai đoạn tiến triển chính như sau:

• Giai đoạn 1: Mô ung thư trong giai đoạn đầu có cấu trúc tương tự như mô tuyến tiền liệt bình thường, nên rất khó phát hiện qua các xét nghiệm hình ảnh và thường chỉ được nhận biết khi tiến hành phẫu thuật để xử lý phì đại tuyến tiền liệt.
• Giai đoạn 2: Khối u ở giai đoạn này đã lớn hơn so với giai đoạn đầu. Dù tế bào ung thư vẫn chưa vượt ra ngoài tuyến tiền liệt, chúng có xu hướng phát triển nhanh hơn so với các tế bào bình thường.
• Giai đoạn 3: Khối u đã phát triển đến kích thước đáng kể, xâm lấn các mô xung quanh và có thể lan đến các túi tinh.
• Giai đoạn 4: Đây là giai đoạn nghiêm trọng và khó điều trị nhất, khi tế bào ung thư đã di căn rộng, lan đến hạch bạch huyết, bàng quang, trực tràng và thậm chí đến các cơ quan xa như gan, xương và phổi. Việc điều trị và kiểm soát sự di căn trở nên rất khó khăn và bệnh nhân thường chỉ có thể áp dụng các phương pháp nhằm kéo dài thời gian sống.

Khi nào thực hiện phương pháp xạ trị ung thư tuyến tiền liệt?

Khi nào thực hiện phương pháp xạ trị ung thư tuyến tiền liệt được nhiều người quan tâm. Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu ngay sau đây.

Tùy theo giai đoạn của ung thư tuyến tiền liệt và các yếu tố khác, xạ trị có thể được áp dụng trong các trường hợp sau:

• Điều trị ung thư tuyến tiền liệt chưa di căn: Xạ trị có thể là phương pháp đầu tiên được sử dụng khi ung thư vẫn còn ở trong tuyến tiền liệt, đặc biệt với nhóm có nguy cơ thấp.
• Phối hợp cùng liệu pháp hormone cho ung thư nguy cơ cao hoặc phát triển xâm lấn: Đối với ung thư có nguy cơ cao hoặc đã phát triển ra ngoài tuyến tiền liệt vào các mô lân cận, xạ trị có thể được kết hợp với liệu pháp hormone như một phần của phương pháp điều trị đầu tiên.
• Sau phẫu thuật nếu ung thư không loại bỏ hoàn toàn hoặc tái phát: Xạ trị được chỉ định nếu sau phẫu thuật, ung thư vẫn còn hoặc tái phát tại khu vực tuyến tiền liệt.
• Kiểm soát ung thư tiến triển đã di căn: Khi ung thư đã di căn, chẳng hạn như đến xương, xạ trị giúp kiểm soát tiến triển của bệnh lâu nhất có thể và hỗ trợ giảm các triệu chứng như đau đớn hoặc khó chịu.

Xạ trị chùm tia ngoài (ERBT) trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt

Xạ trị ung thư tuyến tiền liệt là phương pháp sử dụng tia bức xạ chiếu từ bên ngoài vào khu vực bệnh hoặc vùng có nguy cơ mắc bệnh. Đây là phương pháp điều trị tại chỗ, có thể nhằm mục đích điều trị triệt căn hoặc giảm triệu chứng, được áp dụng tùy theo giai đoạn bệnh, nhóm nguy cơ, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, bệnh kèm theo, dự đoán thời gian sống, khả năng duy trì chức năng tình dục và mong muốn của bệnh nhân. Xạ trị có thể kết hợp với các phương pháp điều trị khác như điều trị nội tiết... Các loại xạ trị chùm tia ngoài bao gồm:

Xạ trị ba chiều (3D-CRT)

3D-CRT sử dụng máy tính chuyên dụng để xác định chính xác vị trí của tuyến tiền liệt. Sau đó, các chùm tia xạ được điều chỉnh và chiếu từ nhiều góc khác nhau vào tuyến tiền liệt, giúp giảm thiểu tổn thương đến các mô và cơ quan bình thường xung quanh.

Xạ trị proton

Liệu pháp proton giảm lượng bức xạ tới các khu vực ngoài khối u nhờ khả năng dừng chùm hạt proton ngay tại vị trí khối u. Cơ chế này giúp hạn chế tối đa nguy cơ ảnh hưởng đến các mô khỏe mạnh xung quanh.

Xạ trị truyền thống sử dụng tia X hoặc photon để chiếu vào khối u và khu vực lân cận. Điều này có nghĩa là phương pháp này có thể làm tổn thương các mô khỏe mạnh xung quanh, dẫn đến các tác dụng phụ nghiêm trọng như mệt mỏi, rụng tóc và thay đổi về tình trạng da.

Phương pháp điều trị mới này chưa phổ biến rộng rãi do yêu cầu về thiết bị hiện đại và chuyên dụng cao. Với tính phức tạp của công nghệ được sử dụng, liệu pháp chiếu chùm tia proton cũng có chi phí cao hơn so với xạ trị truyền thống.

Tuy nhiên, liệu pháp này đã được chứng minh là hiệu quả cho cả người lớn và trẻ em, ngày càng được áp dụng nhiều trong điều trị ung thư nhờ vào việc giảm thiểu tác dụng phụ và ít gây hại cho các mô khỏe mạnh cũng như các cơ quan quan trọng trong quá trình xạ trị.

Xạ trị điều biến cường độ (IMRT)

Xạ trị điều biến cường độ chùm tia (IMRT: Intensity Modulated Radiation Therapy) là một phương pháp xạ trị hiện đại sử dụng máy gia tốc tuyến tính để cung cấp liều bức xạ chính xác đến khối u hoặc vùng cần điều trị. Kỹ thuật này áp dụng phần mềm lập kế hoạch ngược (inversed planning) để chia các trường chiếu thành nhiều chùm tia nhỏ (beamlet) và điều chỉnh, kiểm soát cường độ của các chùm tia này nhằm đảm bảo phân bố liều theo đúng yêu cầu của khu vực điều trị.

Một trong những lợi thế nổi bật của xạ trị điều biến liều so với kỹ thuật xạ trị thông thường là khả năng nâng cao liều lượng tại vị trí khối u, đồng thời giảm thiểu liều chiếu vào các mô lành xung quanh. Ngoài ra, phương pháp này cũng cho phép kê liều đồng thời cho nhiều vùng điều trị khác nhau.

Xạ trị lập thể toàn thân (SBRT)

Xạ trị SBRT (Stereotactic Body Radiation Therapy) là một phương pháp xạ trị tiên tiến sử dụng nhiều chùm tia để cung cấp một liều bức xạ rất cao vào mô mục tiêu và giảm liều bức xạ ở các khu vực xung quanh một cách nhanh chóng. SBRT có thể là lựa chọn cho điều trị ung thư tuyến tiền liệt.

Ưu điểm của phương pháp xạ trị lập thể toàn thân:

• Kiểm soát chính xác sự di chuyển của khối u trong quá trình xạ trị nhờ vào kỹ thuật định vị hiện đại.
• Tỉ lệ kiểm soát tại chỗ của SBRT ngang bằng hoặc thậm chí tốt hơn so với các phương pháp điều trị khác như RFA (Radiofrequency Ablation).
• Thời gian điều trị ngắn chỉ từ 7 đến 10 ngày.
• Quá trình điều trị không gây đau đớn cho bệnh nhân.
• Có thể áp dụng cho nhiều loại ung thư khác nhau, bao gồm cả ung thư tuyến tiền liệt.

Với những lợi ích này, SBRT được xem là một trong những công cụ mới trong điều trị ung thư và đang được nhiều bác sĩ chuyên khoa ung thư áp dụng rộng rãi.

Trên đây là những thông tin về xạ trị ung thư tuyến tiền liệt mà Nhà thuốc Long Châu chia sẻ với bạn đọc. Hy vọng sẽ hữu ích, đừng quên theo dõi website Nhà thuốc Long Châu để cập nhật những thông tin sức khỏe mới nhất.