Đau thận là gì? Nguyên nhân gây bệnh và nguyên tắc phòng ngừa

Đau thận là gì? 

Thận của bạn nằm ở phía sau bụng dưới xương sườn dưới, mỗi bên của cột sống. Mọi người thường ngạc nhiên về mức độ đau của thận. Hầu hết các tình trạng gây đau thận chỉ ảnh hưởng đến một quả thận. Các triệu chứng sốt và tiết niệu thường đi kèm với cơn đau quặn thận.

Những dấu hiệu và triệu chứng của đau thận

Các triệu chứng liên quan đến đau thận là khó chịu (cấp tính hoặc mãn tính), đau nhức hoặc đau nhói xảy ra ở lưng giữa khoảng xương sườn thấp nhất và mông. Tùy thuộc vào nguyên nhân của cơn đau, cơn đau có thể lan xuống mạn sườn đến bẹn hoặc về phía vùng bụng. Một số bệnh nhân có thể phát triển các triệu chứng và dấu hiệu như:

• Sốt;

• Đi tiểu đau (khó tiểu);

• Có máu trong nước tiểu;

• Buồn nôn;

• Nôn mửa;

• Chóng mặt;

• Táo bón hoặc tiêu chảy;

• Phát ban;

• Mệt mỏi;

• Ớn lạnh.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến đau thận

Một số nguyên nhân gây đau thận hoặc đau hạ sườn như sau:

• Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI);

• Nhiễm trùng bàng quang (viêm bàng quang);

• Nhiễm trùng thận (viêm bể thận);

• Thận ứ nước;

• Sỏi thận (sỏi thận và/hoặc sỏi niệu quản);

• Ung thư thận;

• Bất cứ thứ gì chèn ép thận (ví dụ, một khối u lớn);

• Viêm cầu thận;

• Cục máu đông trong thận (huyết khối tĩnh mạch thận);

• Bệnh thận đa nang (bẩm sinh);

• Dị tật bẩm sinh ở hệ thống thận dẫn đến tắc nghẽn hoàn toàn hoặc một phần dòng nước tiểu;

• Thuốc hoặc chất độc gây hại cho mô thận (ví dụ: Tiếp xúc với thuốc trừ sâu hoặc sử dụng mãn tính các loại thuốc như ibuprofen;

• Đau thận khi mang thai;

• Chảy máu thận (xuất huyết) chẳng hạn như do chấn thương xuyên thấu hoặc chấn thương do va đập (vết rách thận);

• Bệnh thận giai đoạn cuối.

Những ai có nguy cơ mắc phải (bị) đau thận?

• Bệnh nhân có bệnh thận.
• Có tiền sử gia đình bị suy thận.
• Có tiền sử chấn thương thận cấp tính.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc (bị) đau thận

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc Đau thận, bao gồm:

• Bệnh thận trước đó;

• Đái tháo đường;

• Tăng huyết áp.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán đau thận

Bác sĩ thường sẽ khám bệnh sử và khám sức khỏe. 

Các xét nghiệm ban đầu thường bao gồm công thức máu đầy đủ (CBC), chức năng thận (creatinine và BUN), xét nghiệm nước tiểu và khi thích hợp, thử thai. Có thể nghi ngờ một quả thận bị tổn thương nếu người đó đã trải qua một chấn thương ở lưng dưới.

Nếu nghi ngờ có sỏi thận, khám CT (phác đồ thận hoặc CT xoắn ốc không dò) hoặc siêu âm thận.

Chụp X-quang bụng (KUB) có thể được chỉ định nhưng nói chung đã được thay thế bằng siêu âm và CT. Vì bệnh nhân bị sỏi thận thường cần chụp X-quang lặp lại hoặc có các đợt sỏi thận lặp lại, siêu âm khi thiếu bức xạ là một nghiên cứu tốt cần xem xét. 

CT bụng/ vùng chậu có cản quang hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) và chụp động mạch chủ có thể được chỉ định để xác định thêm hoặc phân biệt các nguyên nhân cơ bản của thận và ngoài thượng thận của đau hạ sườn. 

Phương pháp điều trị đau thận hiệu quả

Tùy vào thể trạng bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và áp dụng những phương pháp điều trị phù hợp.

Điều trị đau thận phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản của cơn đau.

Nhiễm trùng thận và sỏi thận gây đau thường được điều trị bằng ibuprofen, ketorolac, acetaminophen hoặc đôi khi với một lượng nhỏ morphin (sỏi thận). Tuy nhiên, những tác nhân này điều trị cơn đau (chỉ giảm đau) chứ không điều trị các nguyên nhân cơ bản của cơn đau.

Một số bệnh nhân có thể đi tiểu loại bỏ sỏi (nước tiểu cuốn viên sỏi thận gây khó chịu ra khỏi niệu quản và /hoặc niệu đạo) những viên sỏi thận nhỏ (thường có đường kính dưới 6 mm) và sau đó không đau.

Các bệnh nhiễm trùng như nhiễm trùng đường tiết niệu (UTIs) và viêm bể thận thường cần điều trị kháng sinh ngoài thuốc giảm đau.

Nếu sỏi thận làm tắc nghẽn hoàn toàn niệu quản hoặc có đường kính khoảng 6 mm hoặc lớn hơn, họ có thể yêu cầu phẫu thuật tiết niệu. Thông thường, thời gian hồi phục nhanh (cùng ngày hoặc vài ngày) nếu sỏi thận được loại bỏ bằng kỹ thuật mổ ngược dòng. Tuy nhiên, một số vết rách thận nghiêm trọng có thể phải phẫu thuật rộng hơn. Thời gian hồi phục cho những ca phẫu thuật này thay đổi từ vài tuần đến vài tháng.

Tuy nhiên, những bệnh nhân có vấn đề về thận đã biết (bệnh thận) và/ hoặc suy giảm chức năng thận không nên điều trị bằng các loại thuốc giảm đau được thải trừ qua thận và/ hoặc có thể gây thêm tổn thương cho thận.

Lưu ý: Các loại thuốc khi dùng phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của đau thận

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị. 

• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

• Bệnh nhân cần lạc quan. Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị, hãy nói chuyện với những người đáng tin cậy, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái. 

Chế độ dinh dưỡng:

• Uống nhiều nước và chọn thực phẩm ít đường, chất béo và muối nhưng giàu chất xơ.

Phương pháp phòng ngừa đau thận hiệu quả

  Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Kiểm soát đường huyết.

• Kiểm soát huyết áp.

• Điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu ngay lập tức.

• Kiểm soát lượng cholesterol trong máu bằng chế độ ăn uống và thuốc nếu cần thiết.

• Không hút thuốc.

• Chỉ uống rượu ở mức độ vừa phải.

• Giữ cân nặng phù hợp với chiều cao và độ tuổi của bạn.

• Cố gắng tập thể dục vừa phải ít nhất 30 phút mỗi ngày.