Sốt xuất huyết ở trẻ em là gì? Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa

Sốt xuất huyết ở trẻ em là gì?

Sốt xuất huyết ở trẻ em, cũng giống như sốt xuất huyết ở các đối tượng khác, đây là một bệnh lây truyền qua muỗi Aedes mang virus sốt xuất huyết.

Theo thông tin của UNICEF, trong năm 2024, tính đến ngày 25 tháng 8, đã có hơn 209.000 trường hợp sốt xuất huyết ở Nam Á được báo cáo và có 546 trường hợp tử vong. Trong đó, Bangladesh đã báo cáo hơn 21.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết ở trẻ em dưới 15 tuổi. Tại Việt Nam, theo báo cáo của WHO, có tổng cộng 369.000 ca mắc sốt xuất huyết vào năm 2023.

Hầu hết người bệnh nhiễm sốt xuất huyết không có triệu chứng. Nhưng sốt xuất huyết có thể dẫn đến sốt, hoặc trong một số trường hợp hiếm hoi, người bệnh có thể bị bệnh nặng, cần phải nhập viện hay thậm chí là tử vong vì sốt xuất huyết. Trong đó, sốt xuất huyết ở trẻ em và người già sẽ có nguy cơ dẫn đến các trường hợp nghiêm trọng.

Không phải tất cả sốt xuất huyết ở trẻ em đều trở nên nghiêm trọng và các trường hợp sốt xuất huyết nặng ở trẻ em có thể giải quyết được bằng cách chăm sóc y tế kịp thời. Vì vậy, điều quan trọng là bạn phải nhận ra các dấu hiệu của sốt xuất huyết ở trẻ em và tìm kiếm sự chăm sóc y tế cho trẻ. Hơn hết, đây là bệnh có thể phòng ngừa được, do đó bạn có thể giữ an toàn cho con của mình khỏi sốt xuất huyết.

Những dấu hiệu và triệu chứng của sốt xuất huyết ở trẻ em

Hầu hết sốt xuất huyết có triệu chứng nhẹ hoặc không triệu chứng và sẽ khoẻ lại sau 1 đến 2 tuần. Trong trường hợp có triệu chứng, sốt xuất huyết ở trẻ em có thể bắt đầu sau 4 đến 10 ngày sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt, các triệu chứng có thể bao gồm:

• Sốt cao: Sốt cao lên đến 104 độ F (40 độ C) là một trong những triệu chứng đầu tiên của bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em. Ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh, có thể kèm theo các tình trạng trẻ quấy khóc, cáu kỉnh hơn bình thường, hoặc trẻ có thay đổi thói quen ngủ nghỉ, ăn uống. Nếu sốt không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể kèm với tình trạng đau yếu cơ, chảy máu mũi hoặc các dấu hiệu khác.
• Phát ban: Trong trường hợp triệu chứng trở nên nghiêm trọng, trẻ em hoặc trẻ sơ sinh có thể phát ban. Ban có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể của người bị ảnh hưởng. Những đốm đỏ sẫm này có thể gây ngứa và không thoải mái, gây khó khăn cho việc thực hiện các hoạt động hàng ngày. Phát ban có thể lan rộng nhanh chóng nếu không được điều trị kịp thời.
• Nôn mửa và tiêu chảy: Việc nôn mửa và tiêu chảy cũng là dấu hiệu của bệnh này. Nếu không được chữa trị đúng lúc, tình trạng này có thể dẫn đến mất nước và ngất xỉu. Trẻ bị ảnh hưởng sẽ gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động như đi lại, ăn uống hoặc tập trung.
• Chán ăn: Sốt xuất huyết ở trẻ em có thể khiến trẻ khó chịu, không thể ăn uống bình thường do các triệu chứng trên.

Thời gian ủ bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em

Thời gian ủ bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em có thể dao động từ 4 đến 7 ngày sau khi bị muỗi đốt mang virus sốt xuất huyết. Trong giai đoạn ủ bệnh này, trẻ thường chưa có triệu chứng rõ ràng. Nếu trẻ đã tiếp xúc với muỗi truyền bệnh và có triệu chứng như sốt, đau đầu, đau cơ xương, hoặc ban đỏ trên da, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra và chẩn đoán sớm. Sự chăm sóc và điều trị kịp thời có thể giúp giảm nguy cơ biến chứng và tăng cơ hội phục hồi cho trẻ.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, sốt xuất huyết ở trẻ em có thể diễn tiến nhanh chóng dẫn đến các biến chứng đe doạ tính mạng của trẻ. Sốt xuất huyết ở trẻ có thể dẫn đến mất nước trầm trọng và xuất huyết nặng, đồng thời nguy cơ dẫn đến sốc sốt xuất huyết cũng cao hơn. Do đó cần phát hiện các triệu chứng cảnh báo để kịp thời đưa trẻ đến các cơ sở y tế ngay lập tức.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu trẻ gặp các triệu chứng cảnh báo sau, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để được chăm sóc kịp thời:

• Đau bụng dữ dội;
• Nôn ói dai dẳng;
• Thở nhanh;
• Chảy máu mũi hoặc nướu răng;
• Mệt mỏi;
• Nôn ra máu hoặc đi cầu ra máu;
• Trẻ rất khát nước;
• Da nhợt và lạnh;
• Trẻ vật vã kích thích;
• Trẻ yếu, mất sức.

Bên cạnh đó, cần chú ý các dấu hiệu mất nước ở trẻ em bị sốt xuất huyết, trong trường hợp có các dấu hiệu mất nước sau, trẻ cũng cần được đưa đến bệnh viện để theo dõi. Các dấu hiệu mất nước ở trẻ bao gồm:

• Trẻ buồn ngủ, thiếu năng lượng, rất khó chịu;
• Khô miệng, lưỡi, môi;
• Thở nhanh;
• Mắt trũng sâu;
• Ít hoặc không có nước mắt khi khóc;
• Bàn tay chân lạnh hoặc đổi màu;
• Đi tiểu ít hơn;
• Nước tiểu có màu vàng sậm và có mùi nồng.

Nguyên nhân bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em cũng giống sốt xuất huyết ở các đối tượng khác. Bệnh gây ra do muỗi Aedes nhiễm virus sốt xuất huyết đốt. Muỗi Aedes thường đốt vào ban ngày, đặc biệt là 2 giờ sau khi mặt trời mọc và trước khi mặt trời lặn. Vì vậy, trẻ có nguy cơ bị đốt và nhiễm sốt xuất huyết cao nhất vào thời điểm này.

Sốt xuất huyết không lây lan trực tiếp từ người sang người. Nhưng nếu một người bị sốt xuất huyết, virus sẽ ở trong máu của họ trong tuần đầu tiên họ bị nhiễm bệnh. Nếu một con muỗi đốt họ trong thời gian này, con muỗi sẽ bị nhiễm sốt xuất huyết. Muỗi bị nhiễm bệnh sau đó có thể lây lan virus cho những người khác thông qua vết cắn.

Phụ nữ mang thai bị sốt xuất huyết cũng có thể lây truyền cho con trong thời kỳ mang thai hoặc trong khoảng thời gian sinh nở.