Cơm là thực phẩm không thể thiếu trong mỗi bữa ăn của chúng ta, nhưng ít ai biết rằng trong cơm trắng phần lớn là Amilopectin và chúng có tác động rất lớn đến cơ thể. Vậy Amilopectin là gì? Và tác động của chúng lên cơ thể chúng ta là như thế nào? Các loại thực phẩm nào giàu Amilopectin mà bạn cần lưu ý? Các bạn hãy cùng Long Châu tìm hiểu nội dung này trong bài viết hôm nay nhé.

Amilopectin là gì?

Amilopectin là thành phần chính trong các loại tinh bột quen thuộc như gạo, ngô, và khoai tây. Tinh bột bao gồm hai loại carbohydrate: Amilopectin chiếm khoảng 80% và amilose chiếm 20%. Điểm khác biệt giữa chúng là amilose có khả năng tan trong nước, trong khi Amilopectin không tan mà sẽ trương nở tạo thành hồ. Với hàm lượng chiếm ưu thế trong tinh bột, Amilopectin góp phần tạo nên độ dẻo của tinh bột. Những loại tinh bột chứa nhiều Amilopectin hơn sẽ có độ dẻo cao hơn, chẳng hạn như trong xôi, Amilopectin chiếm tới khoảng 98%.

Dù hầu hết các loại tinh bột đều chứa Amilopectin, nhưng một số loại lại có tỷ lệ Amilopectin cao hơn hẳn so với các loại khác. Điều này cần bạn cân nhắc kỹ trước khi sử dụng thực phẩm, bởi vì tinh bột có chỉ số đường huyết (GI) cao chủ yếu chứa nhiều Amilopectin, còn những loại có chỉ số GI thấp lại thường giàu amilose hơn. Dưới đây là danh sách một số thực phẩm có hàm lượng Amilopectin cao mà bạn nên chú ý:

• Nếp;
• Gạo trắng;
• Bánh mì trắng;
• Bánh mì sandwich;
• Khoai tây;
• Bánh quy;
• Yến mạch ăn liền;
• Cơm cháy;
• Bắp rang;
• Bánh gạo.

Tác động của Amilopectin lên cơ thể

Ở một quốc gia có truyền thống nông nghiệp lâu đời như Việt Nam, tinh bột đóng vai trò không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người dân và là thành phần quan trọng trong ngành công nghiệp lên men. Tuy nhiên, chỉ trong vài thế kỷ gần đây, chúng ta mới có điều kiện nghiên cứu sâu hơn về tinh bột và cơ chế hoạt động của chúng trong cơ thể. Điều này đã dẫn đến nhiều câu hỏi như “Amilopectin là gì?” và “Tại sao cần giảm tiêu thụ các thực phẩm giàu Amilopectin?”. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng Amilopectin có thể gây ra các tác động tiêu cực đến sức khỏe thông qua những cơ chế sau:

• Tăng lượng đường trong máu;
• Tăng đề kháng insulin;
• Tăng cholesterol trong cơ thể;
• Tăng mỡ bụng và nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Nhờ cấu trúc đặc trưng, Amilopectin được cơ thể phân giải thành glucose rất nhanh, dẫn đến sự tăng đột ngột của đường huyết. Đối với những người mắc bệnh đái tháo đường không được kiểm soát tốt, việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa Amilopectin có thể gây tăng đường huyết nhanh chóng, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Ở những người khỏe mạnh, khi mức đường huyết tăng, cơ thể sẽ kích hoạt quá trình sản xuất insulin - một hormone quan trọng giúp chuyển glucose vào tế bào, từ đó cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống. Tuy nhiên, việc đường huyết liên tục tăng cao sẽ khiến insulin cũng tăng theo, dẫn đến tình trạng kháng insulin trong thời gian dài. Đây là tình trạng khi các tế bào giảm khả năng phản ứng với insulin, dẫn đến việc không hấp thụ đủ glucose, làm cho mức đường huyết vẫn cao trong máu. Tình trạng kháng insulin được xem là nguyên nhân chính góp phần gây bệnh đái tháo đường type II và béo phì.

Ngoài tác động đến đường huyết, chế độ ăn giàu Amilopectin còn có thể làm tăng mức LDL (cholesterol xấu) và làm giảm mức HDL (cholesterol tốt) trong máu, góp phần gây xơ vữa động mạch và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Do đó, việc kiểm soát lượng thực phẩm chứa nhiều Amilopectin là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe tổng thể.

Chế độ ăn chứa nhiều thực phẩm có chỉ số GI cao không chỉ làm tăng và giảm đột ngột mức đường huyết mà còn thúc đẩy cảm giác đói nhanh chóng, khiến cơ thể khao khát các loại thực phẩm ngọt, nhiều tinh bột và chất béo - hầu hết là các thực phẩm có chỉ số GI cao. Quá trình này lặp đi lặp lại, dẫn đến việc ăn uống mất kiểm soát và làm tăng tích trữ mỡ thừa, đặc biệt là ở vùng eo và bụng dưới. Đây là yếu tố nguy cơ quan trọng đối với các bệnh tim mạch, tăng huyết áp và gan nhiễm mỡ.

Hơn nữa, việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu Amilopectin có thể làm trầm trọng thêm tình trạng béo phì, vì nó góp phần vào sự gia tăng kháng insulin. Khi cơ thể không thể sử dụng glucose đúng cách, lượng mỡ thừa tích tụ và quá trình chuyển hóa bị rối loạn.

Chế độ ăn uống hợp lý

Vì vậy, việc thay thế các thực phẩm giàu tinh bột Amilopectin có thể hỗ trợ kiểm soát đường huyết, duy trì mức cholesterol ổn định, quản lý cân nặng và làm giảm khả năng gặp các bệnh mãn tính. Thay vì lựa chọn những thực phẩm như bánh mì trắng, cơm trắng, khoai tây hay các loại bánh ngọt - vốn chứa nhiều Amilopectin, bạn nên ưu tiên các loại thực phẩm có chỉ số GI thấp và giàu chất xơ. Một số thực phẩm có chỉ số GI thấp được khuyến nghị bao gồm:

• Gạo lức;
• Bánh mì nguyên cám;
• Quinoa;
• Khoai lang;
• Chuối;
• Ngũ cốc nguyên hạt;
• Các loại đậu.

Đây là những thực phẩm có chỉ số GI thấp, được cơ thể hấp thụ từ từ, giúp duy trì mức đường huyết ổn định. Chúng không chỉ giàu chất xơ mà còn cung cấp các vitamin và khoáng chất quan trọng, đồng thời tạo cảm giác no lâu hơn, giúp hạn chế thói quen ăn vặt và hỗ trợ quản lý cân nặng hiệu quả.

Ngoài việc thay thế các loại tinh bột, bạn cũng có thể bổ sung thêm thực phẩm ít tinh bột như rau xanh, ớt chuông, cà rốt và bông cải xanh. Những loại thực phẩm này không chỉ làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thu đường mà còn cung cấp lượng lớn chất chống oxy hóa và vitamin cho cơ thể.

Nhà thuốc Long Châu hy vọng rằng, qua bài viết trên bạn đã có cho mình đáp án cho câu hỏi Amilopectin là gì, cũng như có thêm nhiều kiến thức về dinh dưỡng và lựa chọn thực phẩm lành mạnh cho bản thân và gia đình.