Ba nguyên nhân gây nghiện thuốc lá không phải ai cũng biết

Nhiều người thường tìm đến thuốc lá với các lí do như giảm stress, điều chỉnh cân nặng, do thói quen giao tiếp hoặc đơn giản chỉ vì thấy thích thú. Tìm hiểu ba nguyên nhân gây nghiện thuốc không phải ai cũng biết sẽ là bước khởi đầu tốt trong quá trình cai thuốc lá của bạn.

Thuốc lá gây nghiện như thế nào?

Trong thuốc lá có chứa rất nhiều hóa chất, trong đó có chất nicotine. Nicotine trong thuốc lá là nguyên nhân khiến cho việc từ bỏ hút thuốc trở thành cơn ác mộng.

Trên thực tế, người nghiện thuốc lá chính là nghiện chất nicotine trong thuốc lá. Nicotine là chất có trong thuốc lá tự nhiên, khả năng gây nghiện của chất này cũng tương tự như heroin hoặc cocaine. Qua thời gian, người hút thuốc sẽ phụ thuộc cả thể chất lẫn tinh thần khiến việc bỏ thuốc trở nên khó khăn hơn; đồng thời khả năng tái nghiện cũng cao hơn.

Người nghiện thuốc lá chính là nghiện chất nicotine trong thuốc lá.

Do đó, để bỏ thuốc lá thành công, bạn cần phải xem xét đến những nguyên nhân khiến bản thân mình không thể cai nghiện; từ đó mới có thể tìm ra được cách bỏ thuốc lá phù hợp. Dưới đây là ba nguyên nhân thuốc lá gây nghiện bạn cần biết:

Lệ thuộc nicotine

Nicotine là một hóa chất có chứa nitơ. Tuy là chất không gây ung thư hoặc gây hại quá mức, nhưng nicotine là một chất gây nghiện mạnh. Một khi đã tiếp xúc với nicotine có trong thuốc lá, người hút sẽ phải chịu những tác động rất có hại do phụ thuộc thuốc lá.

Có thể nói, nicotine vừa là thuốc an thần, đồng thời cũng là chất kích thích. Nicotine trong thuốc lá sau khi được hít vào cơ thể sẽ nhanh chóng xâm nhập vào máu, vượt qua hàng rào máu não và đến não chỉ trong vòng 8 - 20 giây. Trên thực tế, chất nicotine có trong thuốc lá tiếp cận não bộ nhanh hơn so với các loại thuốc tiêm vào cơ thể qua tĩnh mạch.

Khoảng một nửa số nicotine sẽ được tiêu thụ trong vòng khoảng 2 giờ sau khi vào cơ thể. Máu hấp thụ rất nhanh chất gây nghiện này, cùng carbon monoxide và một số độc tố khác, rồi mang chúng đi phân phối khắp cơ thể.

Nicotine gây hại đến nhiều bộ phận trên cơ thể, trong đó có não bộ, hệ tim mạch, hormone và sự chuyển hoá các chất của cơ thể… Nicotine còn được tìm thấy trong sữa mẹ và chất nhầy trong cổ tử cung ở những phụ nữ hút thuốc lá, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến giai đoạn mang thai và nuôi con bằng sữa mẹ.

Nicotine có công dụng giúp người hút giảm bớt căng thẳng thông qua việc gây cản trở sự trao đổi thông tin giữa các tế bào thần kinh. Một khi nồng độ nicotine trong cơ thể bị thiếu hụt, bạn sẽ lại hút thuốc như một cách để bổ sung nicotine vào cơ thể. Dần dần, người hút bắt đầu “lờn” nicotine, dẫn đến nhu cầu lượng nicotine ngày một nhiều hơn so với trước đó.

Nicotine là nguyên nhân khiến hút thuốc lá trở thành một trong những thói quen khó bỏ nhất.

Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, chính chất nicotine là nguyên nhân khiến hút thuốc lá trở thành một trong những thói quen khó bỏ nhất (mức độ khó bỏ tương tự như heroin). Với người thường xuyên tiêu thụ nicotine, sau đó ngừng hút thuốc lá sẽ gặp phải các triệu chứng như thèm thuốc, cảm giác trống rỗng, lo lắng, phiền muộn, ủ rũ, cáu gắt, khó tập trung hoặc chú ý….

Hữu ích: Nicotine trong thuốc lá là chất gì và vì sao gây nghiện mạnh

Ngộ nhận hút thuốc lá để thể hiện sự trưởng thành

Rất nhiều thanh thiếu niên tập tành hút thuốc lá mục đích chỉ là để thể hiện sự trưởng thành, chứng tỏ cho mọi người thấy mình đã trở thành một người lớn, sẽ không bị nhìn nhận là trẻ con nữa. Đôi khi, hút thuốc lá ở trẻ thanh thiếu niên còn xuất phát từ nguyên nhân xem đây là một hình thức nổi loạn chống lại áp lực của phụ huynh.

Từ tiếp cận để thỏa mãn trí tò mò, để chứng tỏ mình lớn,... nhiều thanh thiếu niên bắt đầu cảm thấy nghiện thuốc lá, khó từ bỏ.

Áp lực tâm lý

Không hiếm người tìm đến thuốc lá như một cách để làm giảm áp lực, giảm căng thẳng. Trên thực tế, có nhiều nguyên nhân hút thuốc lá liên quan đến yếu tố áp lực tâm lý. Đó có thể là do căng thẳng, muốn tìm kiếm một lối thoát tạm thời bằng thuốc lá. Với những người này, thuốc lá nhanh chóng trở thành người bạn vì chất nicotine trong thuốc lá có khả năng làm rất tốt nhiệm vụ này.

Tác hại của việc hút thuốc lá

Hút thuốc rất có hại cho sức khỏe, đây là điều chắc chắn ai cũng biết. Dưới đây là 9 tác hại nổi bật nhất do thuốc lá gây ra:

Khớp xương

Với những người thường xuyên hút thuốc, các vấn đề về xương khớp là không thể tránh khỏi. Sau một thời gian dài hút thuốc lá, khi cảm thấy các khớp xương đau nhức, có thể bạn đã mắc bệnh viêm khớp dạng thấp (RA) rồi đấy. Mặc dù các nhà khoa học chưa tìm ra nguyên nhân chắc chắn nhưng các thuốc điều trị chứng bệnh này không có tác dụng ở người có thói quen hút thuốc thường xuyên.

Làn da

Hút thuốc lá rất có hại cho làn da, gây lão hóa sớm.

Hút thuốc lá rất có hại cho làn da. Những người hút thuốc lá dễ gặp phải tình trạng bị lão hóa sớm bởi vì làn da rất dễ bị tổn thương do khói thuốc. Một khi da đã bị tổn thương sẽ rất khó lấy lại độ đàn hồi và mịn màng như trước. Chưa kể, thuốc lá thậm chí còn khiến bạn có thể sẽ gặp phải các bệnh về da như ung thư da trở nên trầm trọng hơn.

Nguyên nhân hút thuốc lá gây hại cho da là do trong thuốc lá có loại hóa chất độc hại có thể phá vỡ cấu trúc collagen và elastin gây ra nếp nhăn. Hút thuốc cũng là nguyên nhân khiến lượng collagen tự nhiên bị suy giảm, từ đó dẫn đến tình trạng da dễ bị khô sạm, nhão.

Thị giác

Hút thuốc lá sẽ đưa bạn đến gần hơn với căn bệnh thoái hóa điểm vàng. Đây là căn bệnh về mắt phá hủy thị lực trung tâm – cơ quan chịu trách nhiệm cho việc đọc, viết và nhận diện khuôn mặt mọi người. 

Bên cạnh đó, những người hút thuốc lá lâu năm và thường xuyên còn dễ gặp nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể. So với những người không hút thuốc, bệnh đục thủy tinh thể ở người hút thuốc khiến cho thị lực yếu hơn gấp 3 lần.

Cơ quan sinh dục

Hút thuốc lá gây ảnh hưởng đến vấn đề sinh lý, đặc biệt là ở nam giới. Nam giới hút thuốc sẽ có nguy cơ mắc chứng rối loạn cương dương cao hơn người không hút thuốc. Trong khi đó, ở nữ giới hút thuốc lá sẽ có nguy cơ cao hơn mắc bệnh ung thư cổ tử cung.

Răng miệng

Một tác hại dễ nhận thấy và rất phổ biến ở người hút thuốc là họ sẽ đối mặt với các chứng bệnh liên quan đến vấn đề răng miệng như răng ố vàng, ung thư miệng, viêm tuyến nước bọt, hơi thở có mùi hôi,…

Thuốc lá và các chế phẩm từ chúng gây ảnh hướng đến liên kết giữa xương và mô mềm trong răng, làm biến đổi chức năng thông thường của các tế bào mô lợi. Sự tác động này làm cho người bệnh dễ bị nhiễm trùng hơn, lượng máu chảy đến phần nướu cũng giảm sút. Cơ thể gặp khó khăn trong việc chữa lành vết thương cũng chính vì nguyên nhân này.

Não bộ

Theo các chuyên gia, việc hút thuốc lá có thể khiến não bộ thay đổi.

Theo các chuyên gia, việc hút thuốc lá có thể khiến não bộ thay đổi, dẫn đến hội chứng cai (là hội chứng với các tình trạng như lo lắng, khó chịu trong cơ thể và cảm giác thèm nicotine mạnh mẽ) khi cố gắng từ bỏ nó. 

Khi gặp phải hội chứng này, khả năng tái nghiện là rất cao vì thuốc lá sẽ giúp làm mất các triệu chứng, cũng khiến cơ thể cảm thấy thoải mái rất nhiều. Sự thay đổi này xảy ra trong não bộ là kết quả của quá trình lặp đi lặp lại lâu dài, kết quả là người hút thuốc bị lệ thuộc vào chất nicotine, cảm thấy cơ thể không thể thiếu chất này. Tất nhiên, khi bạn càng phụ thuộc vào nicotine bao nhiêu thì việc từ bỏ thuốc lá càng khó bấy nhiêu.

Hệ tiêu hóa

Với những người hút thuốc sẽ có nguy cơ mắc một số bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa như loét dạ dày tá tràng, bệnh Crohn (viêm mãn tính đường ruột), bệnh polyps đại tràng, viêm tụy hay ung thư tuyến tụy. 

Bên cạnh đó, việc hút thuốc lá còn làm tăng khả năng mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 lên đến 35%, ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan và tuyến tụy.

Phổi

Tác hại rõ ràng nhất của hút thuốc lá là phổi. Có đến 90% ca bệnh ung thư phổi ở Mỹ có liên quan đến thói quen hút thuốc. Đây cũng là nguyên nhân chính gây nên bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), nhóm bệnh gây tổn thương đến các túi khí nhỏ có trong phổi.

Hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây nên bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).

Tim

Một trong những tác hại nổi bật của thuốc lá đến sức khỏe là khiến nguy cơ đột quỵ tăng lên gấp ba lần so với những người không hút thuốc. Ngoài ra, người bị nghiện thuốc cũng có nhiều rủi ro ở hệ tim mạch. Về cơ chế, khi hút thuốc lá sẽ làm tăng nồng độ cholesterol LDL oxy hóa, đồng thời làm giảm nồng độ cholesterol HDL - vốn là yếu tố đóng vai trò bảo vệ tim. Cùng với sự tác động của CO và độc chất nicotin, chúng sẽ gây tổn thương nội mạch của người hút thuốc. Từ đó, cơ thể của những người hút thuốc lá sẽ tăng những phản ứng mạch máu, giảm cung lượng máu mang oxy nên dẫn đến thiếu máu cơ tim và co thắt mạch vành. 

Trên đây là ba nguyên nhân gây nghiện thuốc lá không phải ai cũng biết. Thói quen hút thuốc là thủ phạm góp phần gây ra hầu hết các vấn về sức khỏe. Nếu muốn sống khỏe mạnh, bạn hãy tìm cách cai nghiên thuốc lá càng sớm càng tốt.

Như Quỳnh

Nguồn tham khảo: Tổng hợp