Bàn tay bẩn gây nguy hại đến sức khỏe như thế nào?
Ngày 28/07/2024
Kích thước chữ
Mặc định
Lớn hơn
Bàn tay là bộ phận mà chúng ta sử dụng liên tục trong cuộc sống hàng ngày, nhưng nếu không được giữ gìn vệ sinh, nó có thể trở thành nguồn lây lan vi khuẩn và mầm bệnh. Bàn tay bẩn không chỉ gây mất vệ sinh mà còn có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, từ bệnh tiêu hóa đến các bệnh truyền nhiễm. Việc hiểu rõ tác động của việc không vệ sinh tay đúng cách sẽ giúp chúng ta thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả hơn, bảo vệ sức khỏe của chính mình và cộng đồng.
Một trong những cách phổ biến nhất để vi khuẩn lây lan từ người này sang người khác là qua bàn tay bẩn. Khi bạn chạm vào một bề mặt bị nhiễm vi khuẩn hoặc virus và sau đó bắt tay với người khác, bạn có thể truyền mầm bệnh cho họ. Nếu bạn đưa tay lên miệng hoặc mũi, nguy cơ mắc bệnh cũng tăng lên. Vậy, bàn tay bẩn nguy hiểm như thế nào?
Bàn tay bẩn nguy hiểm như thế nào?
Các nhà khoa học đã phát hiện rằng trên mỗi cm² da tay của người bình thường có thể chứa tới 40.000 vi khuẩn mà chúng ta không thể nhìn thấy bằng mắt thường, và số lượng này còn cao hơn nhiều ở da bàn tay (lòng bàn tay, kẽ tay, móng tay,…) là nơi thường xuyên tiếp xúc với các vật dụng hàng ngày. Vi khuẩn có thể sống trên tay ít nhất là 3 giờ. Từ tay, chúng có thể xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh.
Bàn tay bẩn là một trong những con đường chính để vi khuẩn lây lan từ người này sang người khác. Khi bạn chạm vào bề mặt có vi khuẩn hoặc virus và sau đó bắt tay với người khác, bạn có nguy cơ làm lây lan mầm bệnh. Tương tự, nếu bạn đưa tay lên miệng hoặc mũi, bạn có thể mắc bệnh. Hơn nữa, nếu không rửa tay sau khi sử dụng nhà vệ sinh, bạn có thể làm lây lan vi khuẩn hoặc ký sinh trùng có sẵn trong hệ thống vệ sinh hoặc do người khác để lại.
Những mối nguy hại sức khỏe do bàn tay bẩn gây ra
Dưới đây là những mối nguy hại sức khỏe do bàn tay bẩn gây ra:
Ngộ độc thực phẩm
Ngộ độc thực phẩm thường do rửa tay không sạch và sau đó xử lý thực phẩm bằng bàn tay bẩn. Bệnh có thể gây đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, ớn lạnh và nhức đầu. Để điều trị, cần bù nước và chất điện giải bằng cách uống nhiều chất lỏng.
Bệnh do Coxsackie/Bệnh tay - chân - miệng
Bệnh tay-chân-miệng do virus Coxsackie gây ra, dẫn đến các vết tổn thương trên bàn tay, bàn chân và trong miệng. Bệnh thường lây truyền qua việc ăn thức ăn hoặc uống nước bị ô nhiễm với phân. Vì bệnh do virus gây ra nên thuốc kháng sinh không hiệu quả trong việc điều trị. Để giảm nguy cơ nhiễm virus Coxsackie, việc rửa tay sau khi đi vệ sinh là rất quan trọng.
Bệnh do Rhinovirus
Rhinovirus là nguyên nhân chính gây cảm lạnh, cúm và viêm hô hấp trên. Nếu bạn chạm vào bề mặt bị nhiễm hoặc bắt tay với người ho và không rửa tay, bạn có nguy cơ cao bị nhiễm virus này. Ngược lại, nếu bạn không rửa tay sau khi ho hoặc hắt hơi và tiếp xúc với người khác, bạn có thể truyền virus cho họ.
Viêm kết mạc (đau mắt đỏ)
Không rửa tay sau khi sử dụng nhà vệ sinh làm tăng nguy cơ viêm kết mạc, hay đau mắt đỏ, một bệnh nhiễm trùng mắt dễ lây. Triệu chứng bao gồm mắt đỏ, ngứa và có dịch. Để điều trị, bạn cần đến bác sĩ và tránh chạm vào mắt. Rửa tay thường xuyên, không dùng chung khăn tắm hay khăn tay, khử trùng các bề mặt tiếp xúc. Hạn chế tiếp xúc với người khác cho đến khi khỏi bệnh.
Nhiễm vi khuẩn Shigella
Nhiễm vi khuẩn Shigella thường xảy ra khi không rửa tay sạch sẽ sau khi sử dụng nhà vệ sinh, dẫn đến bệnh lỵ trực trùng. Triệu chứng của bệnh bao gồm đau bụng, phân lỏng và sốt. Trong trường hợp nhiễm trùng nặng hơn, phân có thể có máu, chất nhầy và mủ.
Nhiễm ký sinh trùng Giardia
Khi không rửa tay sau khi sử dụng nhà vệ sinh, bạn có nguy cơ mắc bệnh Giardia do ký sinh trùng. Bệnh gây đau bụng và tiêu chảy, dễ lây lan qua tay hoặc nước bị nhiễm. Để chẩn đoán, cần kiểm tra phân và điều trị bằng thuốc diệt ký sinh trùng đặc hiệu.
Kháng kháng sinh
Thiếu vệ sinh tay sau khi sử dụng nhà vệ sinh làm gia tăng sự lây lan của bệnh, dẫn đến việc sử dụng kháng sinh nhiều hơn và phát sinh vi khuẩn kháng thuốc. Điều này làm việc điều trị các bệnh nhiễm trùng trở nên khó khăn hơn. Rửa tay thường xuyên có thể giảm đáng kể nguy cơ lây lan các bệnh nhiễm trùng.
Viêm gan A
Việc không rửa tay sau khi sử dụng nhà vệ sinh làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm gan A. Bệnh này dễ lây lan khi bàn tay bẩn không được rửa sạch và sau đó tiếp xúc với thực phẩm. Các triệu chứng thường không xuất hiện ngay lập tức mà có thể mất từ 3 - 4 tuần sau khi tiếp xúc với virus. Triệu chứng bao gồm nước tiểu sẫm màu, mệt mỏi, buồn nôn, vàng da và nôn.
Cách rửa tay chuẩn chỉnh để phòng ngừa bàn tay bẩn
Việc rửa tay sạch sẽ có thể giúp ngăn chặn nhiều bệnh dịch nguy hiểm do bàn tay bẩn gây nên. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, chỉ với một lần rửa tay đúng cách có thể giảm tới 35% nguy cơ lây truyền vi khuẩn, virus và nấm, những tác nhân gây ra bệnh tiêu chảy và dẫn đến hàng triệu ca tử vong mỗi năm trên toàn thế giới. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật Hoa Kỳ (CDC) khuyến cáo rằng việc rửa tay bằng xà phòng giúp loại bỏ vi khuẩn có hại, bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh. Các bước rửa tay đúng cách bao gồm:
Làm ướt tay: Dùng nước làm ướt hai lòng bàn tay, sau đó cho xà phòng vào lòng bàn tay và chà hai lòng bàn tay vào nhau.
Chà mu bàn tay: Chà lòng bàn tay này lên mu bàn tay kia và ngược lại.
Chà ngón tay: Chà hai lòng bàn tay vào nhau, miết mạnh các ngón tay vào các kẽ ngón.
Chà mu ngón tay: Chà mu các ngón tay này lên lòng bàn tay kia và ngược lại (giữ mu tay khum khớp với lòng bàn tay).
Chà ngón cái: Chà ngón cái của bàn tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại (lòng bàn tay ôm lấy ngón cái).
Chà đầu ngón tay: Chà các đầu ngón tay này vào lòng bàn tay kia và ngược lại. Rửa sạch tay dưới vòi nước chảy đến cổ tay và làm khô tay.
Chú ý: Rửa tay ít nhất 30 giây và lặp lại mỗi thao tác ít nhất 5 lần.
Có thể thấy bàn tay bẩn là nguồn gốc của nhiều bệnh tật nghiêm trọng. Do đó, việc rửa tay thường xuyên và đúng cách là một biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng.
Có thể bạn quan tâm
Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm
Dược sĩ chuyên khoa Dược lý - Dược lâm sàng. Tốt nghiệp 2 trường đại học Mở và Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Có kinh nghiệm nghiên cứu về lĩnh vực sức khỏe, đạt được nhiều giải thưởng khoa học. Hiện là Dược sĩ chuyên môn phụ trách xây dựng nội dung và triển khai dự án đào tạo - Hội đồng chuyên môn tại Nhà thuốc Long Châu.