Bánh nhau thai là gì? Những bất thường về bánh nhau thai cần chú ý

Bánh nhau thai là kết nối quan trọng giữa mẹ và thai nhi trong suốt giai đoạn thai kỳ. Nhờ có bánh nhau mà thai nhi được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và oxy. Chính vì thế, khi có bất kỳ sự thay đổi bất thường nào ở bánh nhau đều có thể gây nguy hiểm cho thai nhi. Vậy bánh nhau thai là gì và những bất thường về bánh nhau thai cần lưu ý sẽ được mô tả cụ thể trong bài viết dưới đây.

Bánh nhau thai là gì? Quá trình hình thanh ra sao?

Bánh nhau thai hay còn được gọi là nhau thai, là một cơ quan được phát triển trong tử cung của người mẹ. Bánh nhau có hình tròn, đường kính khoảng 15 cm, trọng lượng khoảng từ 400 - 500 g, dày khoảng từ 2.5 - 3 cm và phần ngoại vi thường mỏng. Ở mỗi bánh nhau có khoảng 15 - 20 múi, với phần trung tâm của các múi là các rãnh nhỏ. Thai nhi sẽ được kết nối với người mẹ thông qua dây rốn bám trên bánh nhau. Bộ phận này chỉ được hình thành ở phụ nữ mang thai và sẽ tự tiêu biến sau khi sinh.

Khi trứng được thụ tinh khoảng 3 tuần, nang buồng trứng của mẹ lúc này sẽ phân rã và tăng sản xuất hormone progesterone. Sau 4 tuần thụ thai, phôi thai sẽ bám vào nội mạc tử cung, đồng thời một số tế bào phôi sẽ tách ra và bám sâu hơn vào thành của tử cung để phát triển thành nhau thai. Ở tam cá nguyệt thứ 2, nhau thai sẽ cung cấp oxy và các dưỡng chất lấy từ người mẹ truyền sang con để thai nhi phát triển, đồng thời cũng giúp vận chuyển các chất thải của thai nhi đi ngược vào máu của mẹ.

Đến tuần thứ 12 của thai kỳ, cấu trúc của bánh nhau sẽ phát triển một cách hoàn chỉnh, kích thước của nó sẽ tiếp tục tăng trưởng theo kích thước của thai nhi. Sau khi sinh em bé, bánh nhau sẽ không còn nhiệm vụ nữa, lúc này nó sẽ tự bong ra khỏi tử cung của người mẹ. Trong trường hợp sinh thường, bánh nhau sẽ tự động được đẩy ra ngoài theo đường âm đạo. Còn nếu đẻ mổ, các bác sĩ sẽ hỗ trợ lấy bánh nhau ra khỏi tử cung của người mẹ.

Chức năng của bánh nhau thai

Để một đứa bé hình thành và phát triển trong cơ thể của người mẹ bắt buộc phải có bánh nhau. Nhờ có bánh nhau mà các chất dinh dưỡng cũng như oxy được vận chuyển từ cơ thể mẹ đến thai nhi một cách nhanh chóng và phù hợp theo nhu cầu. Bánh nhau sẽ đảm nhiệm vai trò duy trì sự phát triển toàn diện của thai nhi cho đến lúc quá trình thai kỳ kết thúc. Bánh nhau giúp bảo vệ cơ thể thai nhi trước tác động của nhiều yếu tố khác nhau từ bên trong và bên ngoài cơ thể mẹ.

Cụ thể các chức năng của bánh nhau thai:

Chức năng hô hấp

Thai nhi lúc này chưa có khả năng hô hấp, chính vì thế bánh nhau giúp vận chuyển trực tiếp oxy từ cơ thể mẹ để truyền đến cho thai nhi kịp thời, hạn chế tình trạng thai nhi hít phải nước ối.

Đảm bảo dinh dưỡng và quá trình trao đổi chất

Tất cả nguyên liệu hay năng lượng để hình thành nên thai nhi đều được lấy từ người mẹ đưa qua bánh nhau để đến được cơ thể thai nhi. Chất dinh dưỡng sau khi được cơ thể mẹ chuyển hoá sẽ đi qua bánh nhau rồi mới tới thai nhi để sử dụng. Đồng thời những chất thải từ thai nhi cũng sẽ theo bánh nhau để chuyển ngược về lại cơ thể mẹ và đào thải ra bên ngoài.

Bảo vệ cơ thể thai nhi

Bánh nhau sẽ chọn lọc những loại kháng nguyên, kháng thể có lợi từ trong cơ thể mẹ để đi qua bánh nhau, gia tăng khả năng miễn dịch thụ động cho thai nhi. Nhau thai còn giúp ngăn chặn các loại vi khuẩn gây hại cho thai nhi đặc biệt là 3 tháng đầu thai kỳ. Tuy nhiên ở những tháng cuối, một số vi khuẩn, virus có thể đi qua bánh nhau làm tăng nguy cơ dị tật bào thai.

Những bất thường về bánh nhau thai cần chú ý

Bất kỳ một bất thường xảy ra ở bánh nhau thai cũng đều có thể gây nguy hiểm cho thai nhi. Một số bất thường cần chú ý như:

Độ bám của bánh nhau thai: Khi bánh nhau bám quá chặt vào tử cung hay còn gọi là nhau cài răng lược có thể gây ra nhiều khó khăn trong việc bong nhau ra sau khi sinh, bong nhưng không đầy đủ, khiến cho sản phụ bị chảy nhiều máu, thậm chí có thể ăn thủng thành tử cung rồi lan ra trực tràng hoặc thành của bàng quang. Đây là bệnh lý thường gặp phải ở những trường hợp tử cung đã có sẹo hoặc thai phụ bị nhau tiền đạo.

Nhau bám ở vị trí bất thường (nhau tiền đạo): Thay vì bám ở đáy tử cung thì bánh nhau lại bám ở một phần hoặc che lắp toàn bộ lỗ tử cung. Tình trạng này thường kiến cho thai nhi bị suy dinh dưỡng, nhẹ cân, sinh non, thai phụ dễ bị xuất huyết bất thường. Trong trường hợp này, các thai phụ sẽ được chỉ định để mổ lấy thai.

Bánh nhau bong non: Thông thường, bánh nhau sẽ tự bong sau khi sinh nở. Tuy nhiên ở một số trường hợp, bánh nhau có thể tự bong ra khi thai nhi vẫn đang còn ở trong tử cung. Tình trạng này rất nguy hiểm, làm cản trở quá trình cung cấp dinh dưỡng và oxy cho thai nhi. Đây cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho thai nhi.

Phù bánh nhau: Tình trạng bánh nhau có độ dày vượt quá 4 cm, nguyên nhân là do nhiễm trùng, mắc các bệnh miễn dịch. Vì bị phù nên khả năng hoạt động của bánh nhau cũng sẽ bị suy giảm, thai nhi dễ bị phù, thai lưu hoặc sinh non. Khi phát hiện tình trạng này nên kết thúc thai kỳ sớm để tránh dẫn đến tình trạng thai lưu và sau sinh mẹ dễ bị băng huyết.

Trên đây là những thông tin về bánh nhau thai là gì và những bất thường về bánh nhau thai cần chú ý. Để đảm bảo an toàn cho thai nhi, thai phụ cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, tái khám định kỳ theo chỉ định để được bác sĩ chuyên khoa kiểm tra, siêu âm để đánh giá chính xác tình trạng của thai nhi và mẹ bầu để có những biện pháp can thiệp kịp thời, tránh những tình huống xấu xảy ra.