Bé 1,5 tháng tuổi chưa tiêm phòng lao, bây giờ tiêm được không?

Câu hỏi: Thưa bác sĩ, bé 1,5 tháng tuổi chưa tiêm phòng lao, bây giờ tiêm được không?

Trả lời:

Giải đáp bởi Bác sĩ Nguyễn Văn My, chuyên ngành Truyền Nhiễm, Nhiệt đới.

Tiêm vắc xin phòng lao (BCG) cho trẻ sơ sinh là biện pháp quan trọng để bảo vệ trẻ khỏi bệnh lao, một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra. Theo quy định của thông tư 10/2024/TT-BYT ban hành ngày 16/03/2024 của Bộ Y tế Việt Nam, vắc xin BCG được tiêm cho trẻ trong vòng 1 tháng sau sinh theo chương trình Tiêm chủng mở rộng. Tuy nhiên, nếu bé 1,5 tháng tuổi chưa được tiêm phòng lao, việc tiêm bù vẫn có thể thực hiện được.

Thời điểm tiêm vắc xin BCG:

• Trong vòng 24 giờ sau sinh: Đối với trẻ sinh đủ tháng, khỏe mạnh, việc tiêm vắc xin BCG thường được thực hiện trong 24 giờ đầu sau sinh.
• Trong vòng 1 tháng sau sinh: Trong trường hợp bé không thể tiêm phòng trong 24 giờ đầu do các lý do sức khỏe hoặc điều kiện khác, vắc xin BCG vẫn có thể tiêm cho trẻ trong vòng 1 tháng đầu sau sinh. Đây vẫn được coi là thời gian phù hợp để đảm bảo hiệu quả tối ưu.
• Sau 1 tháng tuổi: Nếu trẻ chưa được tiêm vắc xin BCG trong tháng đầu, việc tiêm bù vẫn có thể thực hiện. Theo thông tin của nhà sản xuất (Viện Vắc xin và Sinh phẩm Y tế), Vắc xin được chỉ định cho trẻ sơ sinh, trẻ dưới 1 tuổi và trẻ lớn trên 1 tuổi chưa được tiêm phòng (bằng chứng là chưa có một vết sẹo đặc trưng do tiêm vắc xin phòng lao (BCG)) hoặc có phản ứng tuberculin âm tính.

Lưu ý khi tiêm vắc xin BCG cho trẻ trên 1 tháng tuổi:

Xét nghiệm trước tiêm:

Trẻ trên 1 tháng tuổi cần được xét nghiệm Mantoux để xác định tình trạng nhiễm lao trước khi tiêm vắc xin BCG. Quy trình xét nghiệm này rất quan trọng, vì nếu trẻ đã bị nhiễm vi khuẩn lao mà không biết, tiêm vắc xin BCG có thể gây ra những phản ứng phụ nghiêm trọng, thậm chí là gây nguy hiểm đến tính mạng.

Phản ứng sau tiêm:

Phản ứng sau khi tiêm vắc xin BCG có thể khác nhau giữa các nhóm tuổi. Đối với trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi, các phản ứng thường nhẹ và dễ kiểm soát, thường bao gồm vết sưng nhỏ tại vị trí tiêm và có thể mưng mủ nhẹ sau đó. Tuy nhiên, đối với trẻ lớn hơn, như trẻ trên 1 tháng tuổi, phản ứng tại chỗ tiêm có thể mạnh hơn, với những biểu hiện như sưng to, đỏ rát và thậm chí mưng mủ nhiều. Đây là phản ứng bình thường và thể hiện rằng hệ miễn dịch của trẻ đang tạo ra kháng thể để chống lại vi khuẩn lao.

Phản ứng mưng mủ thường sẽ tự khỏi sau vài tuần và để lại một sẹo nhỏ. Tuy nhiên, nếu phản ứng trở nên quá mạnh, sưng lớn kéo dài, hoặc trẻ có các dấu hiệu khác như sốt cao, quấy khóc nhiều, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và can thiệp kịp thời.

Khuyến cáo:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Trước khi quyết định tiêm vắc xin BCG cho bé 1,5 tháng tuổi, phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám, tư vấn và chỉ định tiêm chủng phù hợp.
• Theo dõi sau tiêm: Sau khi tiêm, cần theo dõi phản ứng của trẻ và đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu có dấu hiệu bất thường như sốt cao, quấy khóc liên tục, kéo dài, khó thở, co giật, tím tái,…

Việc tiêm vắc xin phòng lao cho trẻ sơ sinh là cần thiết để bảo vệ trẻ khỏi bệnh lao. Nếu bé 1,5 tháng tuổi chưa được tiêm, việc tiêm bù vẫn có thể thực hiện sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ và thực hiện xét nghiệm cần thiết.