Bệnh thủy đậu có lây không, bao lâu thì hết lây?

Thủy đậu ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi, trong đó trẻ em dễ bị tổn thương hơn. Mặc dù nó thường được coi là một căn bệnh nhẹ, nhưng không thể bỏ qua khả năng biến chứng.  Vậy bệnh thủy đậu có lây không? Nhận thức về các kiểu bệnh thủy đậu theo mùa và tầm quan trọng của việc tiêm phòng là chìa khóa để hạn chế sự lây lan của bệnh. 

Hiểu về bệnh thủy đậu

Trước khi giải đáp thắc mắc bệnh thủy đậu có lây không, chúng ta cùng nhau tìm hiểu bệnh thủy đậu là gì.

Bệnh thủy đậu chỉ được gây ra bởi Varicella Zoster Virus (VZV), một thành viên của họ Herpesviridae. Loại virus lén lút này xâm nhập cơ thể qua đường hô hấp, nhắm vào da và niêm mạc. Sau khi xâm nhập thành công, vi-rút nhân lên nhanh chóng, dẫn đến phát ban và nổi mụn nước đặc trưng.

Mặc dù mọi người ở mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh thủy đậu nhưng trẻ em có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Tỷ lệ mắc bệnh thủy đậu ở trẻ em cao hơn đáng kể so với người lớn, khiến nó trở thành mối quan tâm hàng đầu của cha mẹ và người chăm sóc.

Mặc dù bệnh thủy đậu thường được coi là một bệnh nhẹ ở trẻ em, nhưng nó có thể gây ra những mối đe dọa nghiêm trọng nếu các biến chứng phát sinh. Một số biến chứng thường gặp bao gồm nhiễm trùng da, mô mềm, xương, khớp và nhiễm trùng máu. 

Lưu ý là những hậu quả nghiêm trọng hơn như viêm não (viêm não), viêm phổi (nhiễm trùng phổi), viêm thận (viêm thận) và viêm cầu thận cấp (bệnh thận) vẫn có thể xảy ra. Nếu không có sự can thiệp y tế kịp thời và thích hợp, những biến chứng này có thể dẫn đến hậu quả đe dọa tính mạng.

Sự lây lan nhanh và rộng của bệnh thủy đậu có liên quan chặt chẽ với thời tiết chuyển mùa. Dựa trên dữ liệu từ Bộ Y tế, các trường hợp mắc bệnh thủy đậu có xu hướng gia tăng trong những tháng đầu mùa xuân và mùa hè. Trẻ em từ 2 đến 7 tuổi là nhóm bị ảnh hưởng nhiều nhất.

Cần nhớ rằng, sau khi một người khỏi bệnh thủy đậu, vi-rút không biến mất hoàn toàn khỏi cơ thể. Thay vào đó, nó nằm im không hoạt động trong các tế bào thần kinh. Sau này trong cuộc đời, đặc biệt là trong thời kỳ khả năng miễn dịch suy yếu, vi-rút có thể tái hoạt động, gây ra tình trạng đau đớn được gọi là bệnh zona (herpes zoster). Tiêm phòng bệnh zona có thể giúp giảm nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của việc tái kích hoạt này.

Bệnh thủy đậu có lây không?

Như đã nói bên trên, bệnh thủy đậu ảnh hưởng đến bất kỳ ai ở mọi lứa tuổi, nhưng trẻ em đặc biệt dễ mắc bệnh, với tỷ lệ mắc bệnh cao hơn so với người lớn.

Nếu bạn đang tìm cách bảo vệ các thành viên trong gia đình khỏi bệnh thủy đậu, thì việc hiểu bản chất truyền nhiễm của bệnh là điều cần thiết. Bệnh thủy đậu có lây không thì đến đây bạn đã có thể nắm được cơ bản rồi. Đây là căn bệnh rất dễ lây lan và có thể dễ dàng lây truyền từ người này sang người khác qua nhiều con đường khác nhau. Chính vì vậy, việc phòng ngừa là một khía cạnh quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Vậy bệnh thủy đậu lây qua đường nào?

Lây truyền qua không khí

Virus chịu trách nhiệm gây bệnh thủy đậu cư trú trong nước bọt của người bị nhiễm bệnh. Khi một cá nhân nói chuyện, hắt hơi hoặc ho, những giọt nhỏ chứa vi-rút sẽ bị bắn vào không khí. Những giọt đầy vi-rút này có thể tồn tại trong không khí, tạo ra một môi trường nguy hiểm cho những người tiếp xúc với chúng. Hít phải không khí bị nhiễm bệnh có thể nhanh chóng dẫn đến sự lây lan của bệnh thủy đậu.

Lây lan qua tiếp xúc trực tiếp

Một trong những cách nhanh nhất để lây bệnh thủy đậu là tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết và chất lỏng từ các mụn nước đặc trưng hình thành trên da của người bị nhiễm bệnh. Chạm vào mụn nước hoặc tiếp xúc với chất lỏng bên trong chúng sẽ khiến một người tiếp xúc với vi-rút, mở đường cho nhiễm trùng.

Lây lan qua tiếp xúc gián tiếp

Virus thủy đậu có khả năng phục hồi và tồn tại trong thời gian dài bên ngoài cơ thể con người. Các đồ vật hoặc bề mặt vô tri vô giác đã bị nhiễm chất lỏng từ mụn nước của người bị nhiễm bệnh trở thành nguồn lây nhiễm tiềm ẩn. Chỉ cần chạm vào những đồ vật như vậy và sau đó chạm vào mặt hoặc miệng của một người có thể dẫn đến việc truyền vi-rút.

Thủy đậu bao lâu thì hết lây

Theo bác sĩ chuyên khoa, bệnh thủy đậu chỉ có nguy cơ lây nhiễm cao trước 1 - 2 ngày phát ban đến khi các vảy phát ban bong tróc hoàn toàn. Hay nói cách khác bệnh không còn nguy cơ lây nhiễm cho người khác khi các nốt thủy đậu đã khô, đóng vảy, rồi bắt đầu bong tróc và không xuất hiện thêm một mụn nước nào mới trên cơ thể (thường không quá 5 ngày sau khi xuất hiện lớp bọng nước đầu tiên nhưng có thể lâu hơn).

Để giúp vảy thủy đậu nhanh bong hơn, người bệnh có thể dùng nước muối sinh lý, thuốc xanh methylen nhằm giúp làm mềm vảy. Khi các vảy thủy đậu mềm đi sẽ dễ bóc ra khỏi bề mặt da. Tuy nhiên, lúc này vảy thủy đậu vẫn còn dính chắc, nếu cố gắng khiến chúng bong ra sẽ rất dễ làm da tổn thương và để lại sẹo.

Ngoài ra, quá trình lây truyền thủy đậu có thể kéo dài hơn ở những người bị thay đổi miễn dịch. Tỷ lệ tấn công thứ phát đối với những người có hệ miễn dịch yếu, sống cùng trong gia đình là 70 - 90%.

Do tính chất rất dễ lây lan của bệnh thủy đậu, các biện pháp phòng ngừa là tối quan trọng trong việc ngăn chặn sự lây lan của nó. Tiêm phòng thủy đậu là một chiến lược chính để đảm bảo khả năng miễn dịch và bảo vệ các cá nhân khỏi căn bệnh này. Tiêm vắc xin định kỳ, nhất là cho trẻ em, không chỉ bảo vệ trẻ khỏi bệnh thủy đậu mà còn góp phần tạo miễn dịch cho cộng đồng, ngăn ngừa dịch bùng phát.

Trong trường hợp các cá nhân mắc bệnh thủy đậu, việc cách ly nhanh chóng là rất quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của vi-rút sang người khác. Tránh tiếp xúc gần với những người bị nhiễm bệnh và đảm bảo họ ở nhà cho đến khi không còn khả năng lây nhiễm có thể giúp ngăn chặn dịch bệnh.

Bệnh thủy đậu có nguy hiểm không?

Thủy đậu có thể gây ra những nguy hiểm đáng kể nếu không được điều trị kịp thời. Bệnh do virut Varicella Zoster (VZV) gây ra và cũng giống như các bệnh khác, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng thuỷ đậu nguy hiểm.

Nhiễm trùng da và sẹo

Mặc dù không đe dọa đến tính mạng, nhưng mụn nước thủy đậu đôi khi có thể dẫn đến nhiễm trùng da, dẫn đến sẹo. Tuy đây là một biến chứng nhẹ hơn nhưng sẹo có thể gây đau khổ về mặt cảm xúc, đặc biệt đối với những người bị ảnh hưởng trong những năm đầu đời.

Xem thêm: Khi bị thủy đậu kiêng gì để không bị sẹo?

Nhiễm trùng huyết

Một biến chứng đáng báo động phát sinh khi vi trùng xâm nhập vào máu qua mụn nước thủy đậu, gây nhiễm trùng huyết. Nhiễm trùng huyết là một tình trạng nghiêm trọng cần được chăm sóc y tế ngay lập tức, vì nó có thể dẫn đến suy nội tạng và thậm chí đe dọa đến tính mạng.

Biến chứng hệ thần kinh trung ương đe dọa tính mạng

Thủy đậu có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng đối với hệ thần kinh trung ương, bao gồm viêm phổi, viêm não và viêm tiểu não. Những tình trạng này có thể đe dọa tính mạng và cũng có thể dẫn đến hậu quả hoặc di chứng lâu dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của một cá nhân.

Bệnh giời leo

Ngay cả sau khi khỏi bệnh thủy đậu, virus vẫn không hoạt động trong các hạch thần kinh. Trong một số trường hợp, vi-rút có thể kích hoạt lại, dẫn đến tình trạng gọi là bệnh zona. Bệnh zona có thể gây đau đớn và khó chịu dữ dội và có thể đặc biệt gây khó chịu cho những người bị ảnh hưởng.

Nguy hiểm cho phụ nữ mang thai

Thủy đậu gây nguy hiểm đặc biệt cho phụ nữ mang thai. Nếu bị nhiễm trong ba tháng đầu của thai kỳ, vi-rút này có thể dẫn đến sảy thai hoặc khiến em bé sinh ra mắc bệnh thủy đậu và có thể gây dị tật, chẳng hạn như kích thước đầu nhỏ, co thắt tứ chi, bại não và sẹo bẩm sinh.

Ngoài ra, trong giai đoạn sau của thai kỳ hoặc sau khi sinh, bệnh thủy đậu ở mẹ có thể lây sang con, khiến trẻ có nguy cơ bị biến chứng nặng, bao gồm viêm phổi và nhiễm trùng đường hô hấp.

Cách phòng ngừa bệnh thủy đậu

Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm do vi rút gây ra, có thể phòng ngừa hiệu quả bằng cách tiêm phòng và thực hiện các biện pháp chủ động. Bằng cách hiểu tầm quan trọng của việc tiêm phòng và thực hiện các chiến lược phòng ngừa, các cá nhân có thể củng cố khả năng phòng vệ của mình trước căn bệnh truyền nhiễm này.

Tiêm phòng thủy đậu

Tiêm phòng là một lá chắn đáng gờm chống lại bệnh thủy đậu. Vắc xin thủy đậu kích thích cơ thể tạo ra kháng thể chống lại virus, đảm bảo khả năng miễn dịch lâu dài. Đáng chú ý, khoảng 90% số người được tiêm chủng đạt miễn dịch tuyệt đối, giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh.

Xem thêm: Vắc xin thủy đậu tiêm mấy mũi và nên tiêm khi nào?

Mặc dù việc tiêm phòng mang lại sự bảo vệ mạnh mẽ nhưng một tỷ lệ nhỏ (khoảng 10%) những người đã được tiêm phòng vẫn có thể mắc bệnh thủy đậu. Tuy nhiên, những trường hợp này có xu hướng nhẹ, được đặc trưng bởi số lượng thủy đậu hạn chế và khả năng biến chứng thấp hơn đáng kể.

Hướng dẫn tiêm chủng

Việc sử dụng vắc xin thủy đậu sống giảm độc lực tuân theo các hướng dẫn cụ thể. Đối với trẻ em từ 12 tháng đến 12 tuổi, tiêm dưới da một liều duy nhất 0,5 ml. Trẻ lớn hơn, từ 13 tuổi trở lên, tiêm 2 liều, cách nhau từ 4 đến 8 tuần, để tăng cường khả năng miễn dịch.

Hạn chế tiếp xúc

Để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh thủy đậu, việc hạn chế tiếp xúc với những người bị nhiễm bệnh là rất quan trọng. Những người được chẩn đoán mắc bệnh thủy đậu nên hạn chế đi học hoặc làm việc trong khoảng thời gian từ 7 đến 10 ngày kể từ thời điểm chẩn đoán, để đảm bảo rằng vi-rút không truyền sang người khác.

Vệ sinh tay và chăm sóc cá nhân

Thực hành vệ sinh tay đúng cách đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa sự lây lan của vi-rút. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng là bắt buộc, đặc biệt là sau khi có khả năng tiếp xúc với vi-rút hoặc tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh. Ngoài ra, việc vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý có thể giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng.

Vệ sinh môi trường sống

Duy trì môi trường sống sạch sẽ, hợp vệ sinh là điều cần thiết trong việc hạn chế sự lây lan của bệnh thủy đậu. Thường xuyên vệ sinh nhà cửa, trường học, vật dụng sinh hoạt bằng các chất khử trùng thông thường có thể giúp loại bỏ vi-rút khỏi các bề mặt và giảm thiểu khả năng lây truyền.

Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh thủy đậu cũng như giải đáp được thắc mắc bệnh thủy đậu có lây không, bệnh thủy đậu bao lâu thì hết lâyi. Bằng cách tuân thủ các hướng dẫn tiêm chủng, thực hành vệ sinh tay đúng cách, hạn chế tiếp xúc với những người bị nhiễm bệnh và duy trì môi trường sống sạch sẽ, chúng ta có thể cùng nhau củng cố khả năng phòng chống bệnh thủy đậu và bảo vệ sức khỏe của cộng đồng.

Xem thêm: 

• Bị thuỷ đậu có quan hệ được không
• Bị thủy đậu có tắm xà phòng được không
• Bệnh thủy đậu uống thuốc gì mau khỏi