Bệnh viêm phổi kẽ có lây không? Biện pháp phòng tránh hiệu quả

Không giống như viêm phổi do virus hay vi khuẩn, bệnh viêm phổi kẽ có những đặc điểm rất riêng biệt, khiến nhiều người băn khoăn không biết liệu căn bệnh này có lây lan từ người sang người hay không. Hiểu rõ về cơ chế gây bệnh, con đường lây truyền cũng như các yếu tố nguy cơ là bước đầu quan trọng giúp mỗi người chủ động phòng ngừa và bảo vệ lá phổi của mình. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết và hướng dẫn các biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để ngăn ngừa viêm phổi kẽ.

Bệnh viêm phổi kẽ có lây không?

Bệnh viêm phổi kẽ có lây không là thắc mắc phổ biến của nhiều người khi nghe đến căn bệnh liên quan đến hệ hô hấp này. Tuy nhiên, trên thực tế, viêm phổi kẽ không phải là bệnh truyền nhiễm và rất ít khi có khả năng lây lan từ người này sang người khác.

Viêm phổi kẽ là tình trạng viêm và tổn thương ở các mô xung quanh phế nang trong phổi, làm ảnh hưởng đến quá trình trao đổi khí. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu liên quan đến các yếu tố không lây như: bệnh tự miễn (ví dụ: Lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp), tác động của môi trường (hít phải bụi, hóa chất độc hại), hoặc do dùng một số loại thuốc điều trị dài ngày. Một số trường hợp có thể do di truyền hoặc không xác định được nguyên nhân rõ ràng (gọi là viêm phổi kẽ vô căn).

Do không phải là bệnh do virus hay vi khuẩn truyền nhiễm gây ra, nên người thân và người xung quanh có thể hoàn toàn yên tâm khi chăm sóc bệnh nhân bị viêm phổi kẽ. Bệnh không lây qua đường hô hấp, tiếp xúc thông thường hay đường máu. Người bệnh vẫn có thể sinh hoạt và giao tiếp bình thường mà không cần cách ly, điều này khác biệt với các bệnh viêm phổi do vi khuẩn hoặc virus thường gặp.

Mặc dù không lây, nhưng viêm phổi kẽ có thể tiến triển nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Do đó, nếu xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ như khó thở kéo dài, ho khan, mệt mỏi không rõ nguyên nhân, người bệnh nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác.

Những ai là đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh viêm phổi mô kẽ?

Viêm phổi mô kẽ là một bệnh lý phức tạp và có thể tiến triển mạn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng hô hấp nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. 

Trước hết, người cao tuổi là nhóm có nguy cơ đặc biệt cao. Khi tuổi tác tăng lên, hệ miễn dịch có xu hướng suy yếu, đồng thời người lớn tuổi thường mắc nhiều bệnh lý nền như tiểu đường, tim mạch, cao huyết áp… Những yếu tố này khiến cơ thể dễ bị tổn thương và phản ứng quá mức với các tác nhân gây viêm, trong đó có tổn thương ở mô kẽ của phổi.

Ngoài ra, những người làm việc trong môi trường ô nhiễm, chẳng hạn như công nhân nhà máy, thợ mỏ, người thường xuyên tiếp xúc với bụi bẩn, khí độc, hóa chất công nghiệp cũng nằm trong nhóm nguy cơ cao. Việc hít phải các hạt bụi siêu mịn hoặc chất độc bay hơi trong thời gian dài có thể làm tổn thương lớp mô kẽ ở phổi, dẫn đến phản ứng viêm mạn tính.

Người hút thuốc lá, thuốc lào hoặc sử dụng các chất kích thích khác cũng có nguy cơ cao mắc bệnh. Khói thuốc chứa hàng nghìn hóa chất độc hại, làm suy giảm khả năng tự làm sạch của phổi và khiến mô phổi bị tổn thương dần theo thời gian.

Người đang điều trị bằng thuốc hóa trị, thuốc chống loạn nhịp tim hoặc kháng sinh liều cao cũng nên cẩn trọng. Một số loại thuốc này có thể gây tác dụng phụ trên mô phổi, làm tăng nguy cơ phát triển viêm phổi mô kẽ.

Bên cạnh đó, người có bệnh nền liên quan đến hô hấp như hen suyễn, viêm phế quản mạn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) cũng dễ bị tổn thương mô phổi hơn người bình thường.

Cuối cùng, người có tiền sử mắc bệnh tự miễn như lupus ban đỏ, xơ cứng bì hoặc viêm khớp dạng thấp, cũng có nguy cơ cao bị viêm phổi mô kẽ. Trong những trường hợp này, hệ miễn dịch tấn công nhầm vào mô lành của phổi, gây ra viêm và xơ hóa.

Cách phòng tránh bệnh viêm phổi mô kẽ hiệu quả

Viêm phổi mô kẽ là một bệnh lý phức tạp, thường tiến triển âm thầm nhưng có thể dẫn đến suy hô hấp nghiêm trọng nếu không được phát hiện sớm. Tuy bệnh khó điều trị dứt điểm khi đã chuyển nặng, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa bằng những thói quen sinh hoạt lành mạnh và ý thức bảo vệ đường hô hấp ngay từ sớm. Dưới đây là những biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh viêm phổi mô kẽ:

Khám sức khỏe định kỳ:

Việc thăm khám định kỳ 6 tháng một lần là cách giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường ở phổi. Bác sĩ sẽ đánh giá chức năng hô hấp, kiểm tra các chỉ số liên quan để có hướng điều trị hoặc can thiệp kịp thời, ngăn bệnh tiến triển nặng.

Tránh xa khói thuốc lá và chất kích thích:

Khói thuốc lá là một trong những tác nhân chính gây tổn thương mô phổi, dẫn đến các bệnh viêm mạn tính như viêm phổi mô kẽ. Việc hút thuốc chủ động hoặc hít phải khói thuốc thụ động đều ảnh hưởng tiêu cực đến hệ hô hấp. Do đó, người dân nên tránh hoàn toàn việc hút thuốc và hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm khói bụi.

Tăng cường vận động thể chất:

Tập thể dục đều đặn không chỉ giúp cải thiện chức năng phổi mà còn tăng cường sức đề kháng tự nhiên. Những bộ môn nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, yoga hay bơi lội rất tốt cho người muốn duy trì sức khỏe hô hấp. Nên duy trì thói quen tập luyện ít nhất 3 – 5 buổi mỗi tuần, mỗi buổi khoảng 30 phút.

Dinh dưỡng cân bằng và lành mạnh:

Một chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất sẽ giúp cơ thể chống lại các yếu tố gây viêm. Ưu tiên rau xanh, trái cây tươi, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, cá béo… Đồng thời, hạn chế tiêu thụ đồ ăn nhanh, thức uống có cồn, thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều phụ gia.

Tiêm phòng đầy đủ:

Tiêm vắc xin phòng cúm, phế cầu khuẩn và các bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp là biện pháp quan trọng giúp ngăn ngừa viêm phổi mô kẽ. Người dân có thể chủ động đến các cơ sở tiêm chủng uy tín như Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và tiêm đầy đủ các loại vắc xin phù hợp cho cả người lớn và trẻ em.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về bệnh viêm phổi kẽ có lây không và các biện pháp phòng tránh hiệu quả. Chủ động chăm sóc sức khỏe hô hấp mỗi ngày chính là “lá chắn” bảo vệ phổi khỏi nguy cơ mắc bệnh viêm phổi mô kẽ và nhiều bệnh lý mạn tính khác.