Bệnh zona thần kinh và Herpes khác nhau như thế nào?

Bệnh zona thần kinh và herpes là hai trong số nhiều bệnh phổ biến có thể gây phát ban mụn nước. Những bệnh này có thể gây phát ban và mụn nước tương tự nhau, đôi khi khó có thể phân biệt giữa chúng. Vậy zona thần kinh và herpes khác nhau như thế nào? Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Bệnh zona thần kinh có phải là herpes không?

Câu trả lời là “không”. Mặc dù chúng có thể trông giống nhau với những mụn nước nhưng bệnh hoàn toàn khác nhau. Bên cạnh nguyên nhân của mỗi bệnh khác nhau, chúng ta có thể phân biệt zona thần kinh và herpes dựa vào triệu chứng, thời gian mắc bệnh, các yếu tố nguy cơ và tác nhân gây bệnh.

Triệu chứng của bệnh zona và herpes khác nhau như thế nào?

Cả bệnh zona và herpes đều có thể gây ngứa, nổi mẩn đỏ và phồng rộp trên da. Tuy nhiên, một dấu hiệu đặc biệt của bệnh zona là thường chỉ xuất hiện ở một bên của cơ thể dọc theo đường đi của dây thần kinh. Trong những trường hợp cực kỳ hiếm gặp, phát ban mụn nước trong zona có thể lan sang bên kia cơ thể hoặc ảnh hưởng đến nhiều vùng cùng một lúc. Các triệu chứng của bệnh zona bao gồm:

• Đau, ngứa hoặc ngứa ran, đôi khi xuất hiện trước khi phát ban;
• Cảm giác nóng rát trên da;
• Cảm giác tê hoặc châm chích;
• Đau tăng khi chạm vào;
• Ngứa;
• Phát ban mụn nước trên nền da đỏ xuất hiện sau khi bị đau vài ngày;
• Mụn nước trương lên rồi vỡ ra, đóng vảy;
• Sốt;
• Đau đầu;
• Mệt mỏi.

Đau thường là triệu chứng đầu tiên của bệnh zona xuất hiện. Cơn đau do bệnh zona có thể rất dữ dội và người bệnh không thể chịu được. Phát ban thường xuất hiện lần đầu tiên vài ngày sau khi cơn đau bắt đầu. Hầu hết các phát ban do bệnh zona xuất hiện quanh vùng bụng, lưng, nhưng chúng cũng có thể xuất hiện trên cổ, trên mặt hoặc quanh mắt.

Bệnh herpes do virus herpes simplex gây ra với các triệu chứng:

• Ngứa ran, hoặc rát trước khi mụn nước hình thành;
• Vết sưng đỏ và mụn nước nhỏ màu trắng trên da có thể xuất hiện ở miệng, đùi, mông, niệu đạo, bộ phận sinh dục, âm hộ, trực tràng tùy theo loại virus gây bệnh;
• Loét vùng sinh dục có thể gây đau khi đi tiểu;
• Khi mụn nước lành lại trở nên khô và đóng mày.

Một số người bị herpes không có triệu chứng. Các triệu chứng thường xuất hiện từ 2 đến 12 ngày sau khi tiếp xúc với người nhiễm HSV

Thời gian mắc bệnh zona thần kinh và herpes

Cả bệnh zona thần kinh và herpes đều là những tình trạng virus mãn tính nên có thể tái phát nhiều lần trong đời. Bệnh zona thần kinh là do nhiễm virus varicella-zoster, loại virus này cũng gây bệnh thủy đậu. Sau khi mắc thủy đậu hoặc nhiễm virus này mà không có triệu chứng, virus sẽ đến cư trú ở các hạch thần kinh, sau đó sẽ theo đường đi cửa dây thần kinh ra da gây bệnh nếu có cơ hội. Loại virus này có thể tái hoạt động nhiều lần trong đời và gây ra các đợt bệnh zona, mỗi lần thương kéo dài trong nhiều tuần. Sau khi bùng phát, các triệu chứng bệnh zona thần kinh thường cần khoảng 3 đến 5 tuần để giải quyết.

Bệnh herpes là kết quả của virus herpes simplex, còn được gọi là HSV, có hai loại: HSV-1 và HSV-2. Herpes cũng có thể tái phát thường xuyên trong suốt cuộc đời, có thể tái phát thường xuyên vài lần một năm đối với một số người. Đôi khi có trường hợp bị nhiễm virus herpes simplex mà không có triệu chứng. Mụn nước, vết loét trong bệnh herpes thường mất khoảng 10 đến 14 ngày để lành.

Về khả năng lây lan

Bản thân bệnh zona thần kinh không lây nhiễm nhưng virus gây ra bệnh này thì có. Virus này có khả năng lây nhiễm từ khi mụn nước hình thành lần đầu tiên cho đến khi chúng đóng vảy. Những người tiếp xúc với virus lần đầu tiên, kể cả những người chưa được tiêm phòng thủy đậu, đều có thể mắc bệnh thủy đậu. Người mắc bệnh thủy đậu có hoặc không có triệu chứng đều có nguy cơ virus tái hoạt động để gây ra bệnh zona trong tương lai.

Virus herpes simplex dễ lây lan hơn nhiều. Nó được truyền chủ yếu thông qua quan hệ tình dục, khi bạn tiếp xúc với lớp mô mỏng của bộ phận sinh dục, chẳng hạn như niêm mạc của âm đạo hoặc cổ tử cung, hôn và tiếp xúc với nước bọt, da kề da, dùng chung son môi hoặc dụng cụ ăn uống. Virus herpes simplex sống bên trong cơ thể bạn ngay cả khi bạn không có mụn nước và vết loét hoạt động. Điều này có nghĩa là virus vẫn có thể truyền sang người khác. Và khi mụn rộp đang hoạt động, việc quan hệ tình dục bằng miệng có thể lây lan virus sang bộ phận sinh dục, dẫn đến mụn rộp sinh dục.

Nguyên nhân gây bệnh zona và herpes

Bệnh zona là do virus varicella-zoster gây ra, loại virus này lần đầu tiên xâm nhập vào cơ thể bạn khi bạn mắc bệnh thủy đậu. Virus vẫn tồn tại trong cơ thể bạn sau khi bệnh thủy đậu khỏi và có thể không hoạt động trong nhiều năm. Ở một số người, virus cuối cùng sẽ hoạt động trở lại và gây ra bệnh zona. Không phải ai từng bị thủy đậu cũng bị bệnh zona.

Herpes có thể do hai loại virus herpes simplex khác nhau gây ra. HSV-1 là một loại virus thường gây ra bệnh herpes ở miệng nhưng có thể truyền sang các bộ phận khác trên cơ thể. HSV-2 là một loại virus gây mụn rộp sinh dục. HSV-2 cũng bùng phát thường xuyên hơn HSV-1. Cả HSV-1 và HSV-2 đều là những bệnh lây nhiễm suốt đời và nằm im trong cơ thể ngay cả khi bạn không có bất kỳ triệu chứng nào.

Các yếu tố nguy cơ

Bệnh zona có thể phát triển ở bất kỳ ai từng mắc bệnh thủy đậu. Vì vắc xin thủy đậu không được cung cấp cho trẻ em trước năm 1995 nên hầu hết người lớn ngày nay đều có nguy cơ mắc bệnh zona. Không phải ai mắc bệnh thủy đậu khi còn nhỏ cũng sẽ bị bệnh zona. Nguy cơ mắc zona tăng lên ở những người:

• Lớn hơn 50 tuổi;
• Đang mắc bệnh suy yếu hệ thống miễn dịch;
• Đang xạ trị hoặc hóa trị;
• Dùng thuốc ức chế hệ thống miễn dịch;
• Sử dụng steroid trong một thời gian dài.

Virus herpes simplex lây truyền qua hoạt động tình dục và tiếp xúc da kề da khác. Virus herpes simplex có thể lây truyền từ một người không có triệu chứng gì cả. Trừ khi bạn biết bạn tình của mình đã có kết quả xét nghiệm âm tính với các bệnh lây truyền qua đường tình dục, điều quan trọng là phải sử dụng biện pháp bảo vệ một cách nhất quán. Quan hệ tình dục mà không dùng bao cao su hoặc phương pháp bảo vệ khác sẽ khiến bạn có nguy cơ bị nhiễm herpes. Thực hành sử dụng bao cao su đúng cách, bao gồm kiểm tra ngày hết hạn và kiểm tra các vết rách là một cách quan trọng để giảm nguy cơ bị phơi nhiễm.

Như vậy, bệnh zona thần kinh và herpes là hai bệnh khác nhau. Tuy chúng đều có phát ban mụn nước nhưng chúng khác nhau về đặc điểm của mụn nước, triệu chứng, thời gian mắc bệnh, nguyên nhân và yếu tố nguy cơ dễ mắc bệnh. Hiện nay đã có vắc xin Shingrix giúp phòng ngừa bệnh zona thần kinh, bạn hãy nhanh chóng tiêm vắc xin để tăng miễn dịch và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Xem thêm:

• Mẹ bầu bị zona thần kinh bôi thuốc gì để nhanh khỏi, an toàn?
• Bệnh nhân đang bị giời leo kiêng ăn gì để nhanh hết bệnh?