Các di chứng sau chấn thương sọ não mà bạn có thể gặp phải

Chấn thương sọ não là một bệnh lý phổ biến trong lâm sàng, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều di chứng nghiêm trọng. Các di chứng sau chấn thương sọ não rất đa dạng bao gồm nhiều rối loạn chức năng não. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về các di chứng nguy hiểm này trong bài viết dưới đây.

Sau chấn thương sọ não có để lại di chứng không?

Chấn thương sọ não có thể gây tổn thương hộp sọ như gãy lún, vỡ nền sọ, tổn thương dây thần kinh sọ và các biến chứng nghiêm trọng như máu tụ ngoài màng cứng, dưới màng cứng, hoặc trong não. Tổn thương não do chấn thương dẫn đến rối loạn tri giác, nhận thức, vận động, cảm giác và ngôn ngữ.

Dựa trên sinh lý bệnh học, chấn thương sọ não được chia thành hai nhóm chính:

• Tổn thương nguyên phát bao gồm các dạng như tụ máu ngoài màng cứng, tụ máu dưới màng cứng, xuất huyết não thất và xuất huyết trong não.
• Tổn thương thứ phát thường gặp như thoát vị não, phù não, nhồi máu não hoặc thiếu máu não sau chấn thương.

Triệu chứng lâm sàng và mức độ suy giảm chức năng do chấn thương sọ não rất đa dạng. Vì vậy, quá trình phục hồi chức năng cần được thực hiện toàn diện, tuân thủ nguyên tắc điều trị và đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các thành viên trong nhóm y tế để hạn chế di chứng.

Sau chấn thương sọ não, người bệnh có nguy cơ phải đối mặt với nhiều di chứng, tùy thuộc vào mức độ tổn thương, vị trí não bị ảnh hưởng, cũng như chất lượng và thời gian can thiệp điều trị. Các di chứng này có thể xảy ra ngay lập tức sau chấn thương hoặc xuất hiện muộn hơn với mức độ từ nhẹ đến nặng, ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động, tư duy và cuộc sống thường ngày của người bệnh.

Các di chứng sau chấn thương sọ não thường gặp

Chấn thương sọ não có thể gây ra nhiều di chứng khác nhau và mức độ nghiêm trọng phụ thuộc vào mức độ tổn thương. Dưới đây là một số di chứng thường gặp sau chấn thương sọ não:

Phù não

Phù não là một tổn thương thường gặp trong chấn thương sọ não. Sau chấn thương, mạch máu và mô não bị viêm, gây độc tế bào và làm rối loạn trao đổi chất điện giải. Tình trạng này khiến khối lượng não tăng lên, đặc biệt sưng phù nghiêm trọng tại vùng bị dập.

Phù não làm tăng áp lực nội sọ, dẫn đến giảm lưu lượng máu cung cấp cho não. Khi lượng máu giảm nghiêm trọng, phù não càng nặng thêm, lan rộng và có thể gây thiếu máu cục bộ.

Máu tụ nội sọ

Khi sọ não bị chấn thương, vỏ não là bộ phận chịu tổn thương mạnh nhất, tiếp theo là các khu vực sâu hơn bên trong não. Nếu các động mạch máu trong não bị rách, đứt hoặc vỡ sẽ dẫn đến hình thành khối máu tụ nội sọ. Khối máu tụ này có thể khu trú tại một vị trí hoặc lan rộng ra nhiều khu vực trong não.

Vị trí khối máu tụ nội sọ quyết định mức độ nguy hiểm và ảnh hưởng đến các chức năng thần kinh như nhận thức, vận động, cảm giác và ngôn ngữ.

Thông thường, khối máu tụ có thể xuất hiện dưới hoặc ngoài màng cứng, trong não thất, hoặc tại tiểu não. Chúng có thể làm gián đoạn lưu thông máu, tăng áp lực nội sọ hoặc tràn máu vào não thất. Hậu quả nghiêm trọng nhất có thể là xuất huyết não, đe dọa tính mạng bệnh nhân.

Hội chứng tăng áp lực nội sọ

Hội chứng tăng áp lực nội sọ là một trong những yếu tố quan trọng được bác sĩ kiểm tra khi tiếp nhận bệnh nhân chấn thương sọ não. Mức áp lực nội sọ bình thường dưới 20 mmHg, và khi tăng cao, các triệu chứng như đau đầu, nôn mửa, phù gai thị sẽ xuất hiện.

Nếu áp lực nội sọ tăng nhanh, các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn bao gồm nôn mửa liên tục, co giật, động kinh và la hét. Trong trường hợp này, bác sĩ thường chỉ định phẫu thuật khẩn cấp để xử lý chấn thương sọ não, nhằm tăng cơ hội sống cho bệnh nhân.

Thoát vị não

Trong trường hợp chấn thương sọ não nặng do tác động mạnh, một phần não có thể bị đẩy lệch khỏi vị trí ban đầu, dẫn đến thoát vị não. Khi thoát vị xảy ra tại các khe hoặc khoang vỏ não, nó có thể gây tổn thương đến hành não - khu vực thần kinh trung ương chịu trách nhiệm kiểm soát tim mạch và hô hấp.

Thiếu máu nuôi não

Chấn thương sọ não gây tổn thương nhu mô não dẫn đến phù nề, viêm và chèn ép các mạch máu não, làm cản trở quá trình cung cấp máu lên não gây thiếu máu não. Nếu tình trạng này kéo dài quá lâu, nó sẽ dẫn đến hoại tử tế bào não vĩnh viễn.

Di chứng sau chấn thương sọ não có thể dẫn đến nguy cơ tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy, khi phát hiện bệnh nhân bị chấn thương sọ não, cần đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu và giảm thiểu nguy cơ di chứng.

Di chứng sau chấn thương sọ não có phục hồi được không?

Di chứng sau chấn thương sọ não có thể phục hồi, nhưng mức độ hồi phục phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ tổn thương, thời gian cấp cứu và điều trị, cũng như khả năng phục hồi của từng cá nhân. Nếu được cấp cứu kịp thời và tuân thủ đầy đủ chỉ dẫn điều trị của bác sĩ, người bệnh có thể hồi phục một phần hoặc hoàn toàn các chức năng bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, quá trình hồi phục thường cần kiên nhẫn và thời gian dài bao gồm việc nghỉ ngơi đầy đủ, sử dụng thuốc hỗ trợ giảm đau và phục hồi chức năng, cũng như thực hiện các bài tập theo chỉ dẫn của bác sĩ hay chuyên gia phục hồi chức năng. Việc phối hợp chăm sóc giữa bệnh nhân, gia đình và bác sĩ là yếu tố quan trọng để đạt được kết quả tốt nhất trong quá trình phục hồi.

Cách phục hồi di chứng sau chấn thương sọ não

Di chứng hay biến chứng sau chấn thương sọ não có thể phục hồi nếu được cấp cứu kịp thời và tuân thủ đầy đủ chỉ dẫn điều trị của bác sĩ.

Thông thường, chấn thương sọ não có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, bệnh nhân và gia đình cần hợp tác với bác sĩ để theo dõi tình trạng sức khỏe, thực hiện đúng các phương pháp điều trị và kiên nhẫn trong quá trình phục hồi để đạt được kết quả tốt nhất.

Nghỉ ngơi

Một trong những yếu tố quan trọng nhất giúp phục hồi sau chấn thương sọ não là nghỉ ngơi đầy đủ. Đặc biệt, đối với những trường hợp nặng cần phẫu thuật, việc nghỉ ngơi và hoạt động nhẹ nhàng càng trở nên quan trọng. Người bệnh cần chú ý theo dõi các biến chứng thứ phát có thể phát sinh sau chấn thương.

Sử dụng thuốc

Sau quá trình điều trị chấn thương sọ não, một số bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng như đau đầu, mệt mỏi,... Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau và các loại thuốc khác để hỗ trợ quá trình hồi phục và giúp lành vết thương sau phẫu thuật.

Tập phục hồi

Sau chấn thương sọ não, người bệnh có thể gặp phải ảnh hưởng đến một hoặc nhiều chức năng như mất khả năng vận động, suy giảm trí nhớ, khó khăn trong nhận thức, mất cảm giác, hoặc thậm chí mù tạm thời. Vì vậy, sau khi điều trị chấn thương sọ não, người bệnh cần tuân thủ các chỉ dẫn về bài tập phục hồi từ bác sĩ hoặc chuyên gia phục hồi chức năng để hỗ trợ quá trình hồi phục.

Dinh dưỡng

• Chất Protein: Người bị chấn thương sọ não cần chú trọng vào việc ăn các thực phẩm giàu protein, vì protein giúp hỗ trợ quá trình tái tạo, phục hồi và lành vết thương cho các mô trong cơ thể. Một số nguồn thực phẩm giàu protein bao gồm thịt gà, cá, đậu,…
• Vitamin và khoáng chất: Não cần rất nhiều vitamin và khoáng chất để duy trì chức năng hoạt động. Đặc biệt, choline là một chất quan trọng giúp hình thành chất dẫn truyền thần kinh, từ đó truyền tín hiệu từ não đến các bộ phận khác trong cơ thể. Các thực phẩm giàu choline bao gồm trứng, đậu phộng,…
• Tránh chất béo có hại: Các loại thực phẩm nhanh như gà rán, mì gói cần được loại bỏ khỏi chế độ ăn hằng ngày. Chất béo bão hòa, hydrogen, natri sẽ tạo áp lực lên hệ thống trao đổi chất và làm tăng nguy cơ đột quỵ, tử vong.

Tóm lại, di chứng sau chấn thương sọ não có thể ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Tuy nhiên, với sự can thiệp y tế kịp thời, quá trình điều trị và phục hồi đúng cách, nhiều bệnh nhân có thể phục hồi phần lớn hoặc hoàn toàn các chức năng bị tổn thương. Quan trọng hơn, sự phối hợp chặt chẽ giữa bệnh nhân, gia đình và đội ngũ y tế sẽ giúp tối ưu hóa quá trình hồi phục, mang lại cơ hội phục hồi và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.