Các phương pháp điều trị rối loạn giấc ngủ

Rối loạn giấc ngủ là một vấn đề vô cùng phổ biến trong cuộc sống hiện đại. Số lượng người đi khám vì bị mất ngủ, khó ngủ ngày càng nhiều, không chỉ xuất hiện ở những người lớn tuổi mà những người trẻ tuổi cũng có dấu hiệu của chứng bệnh này. Vậy điều trị rối loạn giấc ngủ như thế nào cho hiệu quả? Tùy theo trường hợp sẽ có các cách điều trị khác nhau, có thể dùng thuốc hoặc điều trị tâm lý hoặc cả hai theo chỉ định của bác sĩ hoặc chuyên gia tư vấn.

Rối loạn giấc ngủ là gì?

Rối loạn giấc ngủ là các vấn đề liên quan đến chất lượng, thời gian và số lượng giấc ngủ, dẫn đến tình trạng suy giảm sức khỏe, thể chất và tinh thần. Rối loạn giấc ngủ có thể xảy ra cùng với các tình trạng bệnh lý hoặc các tình trạng sức khỏe tinh thần khác, chẳng hạn như trầm cảm, lo lắng hoặc rối loạn nhận thức. 

Có nhiều loại rối loạn giấc ngủ khác nhau, trong đó chứng mất ngủ là phổ biến nhất. Các rối loạn giấc ngủ khác như ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, chứng mất ngủ, chứng ngủ rũ, ngủ không sâu giấc và thức dậy nhiều lần trong đêm.

Mất ngủ là một trong những triệu chứng rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất, liên quan đến các vấn đề về ngủ hoặc duy trì giấc ngủ. Khoảng 1/3 số người trưởng thành cho biết có một số triệu chứng mất ngủ, 10 - 15% cho biết có vấn đề về hoạt động vào ban ngày và 6 - 10% có các triệu chứng đủ nghiêm trọng xếp vào rối loạn mất ngủ. Ước tính có khoảng 40 - 50% người bị mất ngủ cũng mắc chứng rối loạn tâm thần khác.

Hậu quả của việc thiếu ngủ

Giấc ngủ chính là thời gian quan trọng giúp não bộ thư giãn, phục hồi năng lượng và duy trì hoạt động tốt. Tuy nhiên, khi ngủ không đủ giấc hoặc chất lượng giấc ngủ kém, điều này có thể mang đến hàng loạt hậu quả nghiêm trọng. Một trong những hậu quả của việc mất ngủ rõ ràng nhất của thiếu ngủ là sự mệt mỏi và giảm năng lượng. Người mất ngủ thường trải qua cảm giác khó chịu, khó tập trung và làm việc kém hiệu quả.

Người thiếu ngủ thường giảm khả năng đưa ra quyết định tốt và tâm trạng không ổn định, luôn cáu gắt, nóng nảy. Sự ảnh hưởng này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm hoặc lo lắng. Thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn gắn liền với nhiều vấn đề sức khỏe mãn tính như bệnh tim mạch và tiểu đường.

Các biện pháp điều trị rối loạn giấc ngủ

Có rất nhiều cách để điều trị rối loạn giấc ngủ, giấc ngủ có thể được cải thiện nhờ thay đổi thói quen sinh hoạt và thói quen ngủ đều đặn. Tuy nhiên nếu tình trạng mất ngủ vẫn tiếp diễn và các hoạt động, cảm xúc thường ngày vẫn bị ảnh hưởng thì cần được sự tư vấn của bác sĩ và sử dụng thuốc điều trị.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Để kiểm soát chất lượng giấc ngủ, người bệnh cần tích cực thay đổi thói quen sinh hoạt như:

• Tạo môi trường ngủ thoải mái là chìa khóa quan trọng. Đảm bảo phòng ngủ yên tĩnh, mát mẻ, và tối, cùng việc sử dụng rèm cửa hoặc bảo vệ mắt để ngăn ánh sáng từ bên ngoài.
• Hạn chế việc ngủ vào ban ngày, và nếu cần thiết, giữ thời gian ngủ trưa ngắn. Điều quan trọng là duy trì thời gian đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
• Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử như điện thoại di động, máy tính ít nhất 30 phút trước khi đi ngủ để tránh ảnh hưởng của ánh sáng xanh.
• Tránh ăn quá no vào buổi tối và hạn chế sử dụng các chất kích thích như caffeine và nicotine vào buổi tối, ít nhất là 4 - 6 giờ trước khi đi ngủ.
• Tập thể dục đều đặn có thể hỗ trợ chất lượng giấc ngủ, nhưng tránh tập luyện vào cuối ngày.
• Luôn suy nghĩ tích cực, hạn chế tình trạng căng thẳng, lo âu.

Điều trị rối loạn giấc ngủ bằng thuốc

Trong một số trường hợp chứng mất ngủ kéo dài và gây ảnh hưởng lớn đến bệnh nhân, các bác sĩ sẽ kê đơn các loại thuốc như thuốc ngủ để điều trị. Các loại thuốc này sẽ được chỉ định sử dụng khoảng thời gian ngắn và kết hợp với các biện pháp điều trị rối loạn giấc ngủ khác thì mới có hiệu quả tốt nhất.

Các loại thuốc có thể được bác sĩ chỉ định điều trị một số nguyên nhân gây mất ngủ như: Hội chứng chân không yên, đau nhức xương khớp, rối loạn lo âu, trầm cảm, ngưng thở khi ngủ,...

Một số thuốc điều trị rối loạn giấc ngủ như: Zolpidem, benzodiazepine, chloral hydrate,... nhưng phải theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu có hội chứng lo âu hay trầm cảm đi kèm, nên phối hợp các loại thuốc điều trị rối loạn giấc ngủ.

Khi sử dụng thuốc điều trị rối loạn giấc ngủ cần tham khảo thật kĩ bác sĩ để tránh tình trạng dị ứng hoặc lệ thuộc vào thuốc.

Phòng ngừa rối loạn giấc ngủ

Rối loạn giấc ngủ gây nên rất nhiều tác động tiêu cực đến cuộc sống hằng ngày của chúng ta. Đặc biệt trong cuộc sống hiện đại ngày nay chúng ta dễ dàng bị ảnh hưởng bởi những tác nhân xấu khiến chúng ta có nguy cơ bị rối loạn giấc ngủ. Vì thế việc phòng ngừa rất quan trọng.

Có một số biện pháp giúp phòng ngừa rối loạn giấc ngủ như sau:

• Tập thể dục thường xuyên như chạy bộ, tập yoga, hoặc tập gym, không chỉ làm tăng sự linh hoạt cơ bắp mà còn giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ. Kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng và hạn chế đường, có thể tác động tích cực đến giấc ngủ, cải thiện giấc ngủ tốt hơn.
• Duy trì một lịch trình ngủ đều đặn, thức dậy và đi ngủ đúng giờ, là một yếu tố quan trọng giúp định hình chu kỳ giấc ngủ và tăng khả năng thư giãn. Hạn chế uống nước và tránh chất kích thích như caffeine và nicotine vào buổi tối cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì giấc ngủ.
• Nên hạn chế ăn khuya, điều chỉnh cân nặng và luôn duy trì cân nặng hợp lý góp phần vào việc điều trị rối loạn giấc ngủ.

Những biện pháp này không chỉ giúp ngăn chặn rối loạn giấc ngủ mà còn tạo ra một lối sống lành mạnh, giúp bạn cân bằng cuộc sống cũng như cải thiện sức khỏe, tăng cường sức đề kháng giúp chúng ta hạn chế mắc bệnh.

Rối loạn giấc ngủ có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống tinh thần và thể chất chúng ta, gây gián đoạn suy nghĩ, hiệu suất học tập và làm việc. Chúng ta nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh trước để hạn chế nguy cơ rối loạn giấc ngủ. Người bệnh nên chủ động điều trị rối loạn giấc ngủ sớm để tránh bệnh phát triển thành mãn tính. Nếu các biện pháp tự chăm sóc và cải thiện tại nhà không hiệu quả, người bệnh nên sớm đi khám bác sĩ hoặc gặp tư vấn để được điều trị tốt hơn.