Cách chữa nói lắp hiệu quả

Nói lắp là tình trạng khi nói lặp đi lặp lại nhiều lần một từ, kéo dài hoặc nói thêm từ khiến lời nói trở nên lủng củng, dài dòng. Mục đích điều trị nói lắp chủ yếu bao gồm nâng cao khả năng nói trôi chảy, áp dụng các kỹ thuật giúp sửa đổi tật nói lắp. Hầu hết các biện pháp điều trị cần đòi hỏi tính chuyên sâu của chuyên gia, bác sĩ ngôn ngữ học. Qua bài viết dưới đây, Nhà Thuốc Long Châu sẽ cung cấp cho bạn đọc cách chữa nói lắp hiệu quả và các vấn đề liên quan.

Nói lắp là gì?

Nói lắp (hay còn được gọi là nói cà lăm) là một chứng gián đoạn lời nói, người bệnh không có khả năng nói trôi chảy khi giao tiếp, căng thẳng, khó khăn trong việc vận hành các cơ chi phối động tác nói. Đây là một bệnh phổ biến, thường hay gặp ở trẻ em từ 2 đến 5 tuổi. Khoảng 1/100 người trưởng thành trên thế giới bị nói lắp. Mức độ nghiêm trọng của chứng nói lắp cũng khác nhau ở từng trường hợp.

Ở người lớn và trẻ em, tật nói lắp có thể thay đổi trong các hoàn cảnh khác nhau. Ví dụ: Trẻ em thường nói lắp trong giai đoạn trẻ tập nói, vốn từ vựng không đủ để diễn đạt thành câu, từ có ý nghĩa. Trong khi đó, nói lắp ở người lớn thường xảy ra khi nói chuyện với người lạ, với đám đông và giảm khi nói chuyện với bạn bè, người thân trong gia đình. Điều này có thể thấy rằng tâm lý đóng vai trò rất quan trọng.

Trẻ em thường nói lắp trong giai đoạn tập nói

Có một số loại nói lắp hay gặp như:

• Nói lắp phát triển: Chủ yếu gặp ở trẻ em từ 2 đến 5 tuổi, khi đang trong thời kỳ học nói. Quá trình nói của trẻ chậm lại so với những gì chúng muốn nói do nguồn từ vựng còn hạn chế.
• Nói lắp thần kinh: Có thể xảy ra sau cơn đột quỵ, chấn thương sọ não, viêm màng não, u não… Làm tổn thương tín hiệu dẫn truyền vùng ngôn ngữ của não tới các bộ phận tham gia vào quá trình vận ngôn.
• Nói lắp do tâm lý: Thường xảy ra sau sang chấn tâm thần, tâm lý bất ổn trong công việc hoặc gia đình.

Đặc điểm của nói lắp

Triệu chứng nổi bật của nói lắp khiến người mắc gặp nhiều khó khăn trong giao tiếp

Sự bắt đầu của nói lắp có thể từ từ hoặc diễn ra đột ngột. Khi khởi phát, mức độ bệnh dao động từ nhẹ đến nặng. Các triệu chứng có thể thay đổi trong ngày và trong các tình huống khác nhau. Những dấu hiệu chủ yếu bao gồm:

• Lặp lại các âm thanh, âm tiết hoặc từ ngữ nào đó, ví dụ: Mẹ mẹ mẹ ơi ơi ơi.
• Kéo dài âm thanh trong thời gian dài, ví dụ: MMMMM – Mẹ ơi.
• Sử dụng các từ thừa khi nói, ví dụ: Tôi thích - ừm ừm ừm – ăn – ừm ừm ừm – hoa quả.
• Nói ngắt quãng, nói chậm chạp nhiều.
• Lời nói bị dừng giữa chừng, không ngắt nghỉ hợp lý. Một vài trường hợp, miệng thì mở để nói, những âm thanh lại không phát ra.
• Ngại nói chuyện với người khác.
• Căng thẳng, căng cứng cơ khi nói.
• Phối hợp các động tác thừa khi nói chuyện như: Nháy mắt, run môi, run hàm, nhăn trán, nắm chặt tay… khi nói chuyện thể hiện sự mất tự tin trong giao tiếp.

Chẩn đoán nói lắp

Nói lắp là bệnh khá phức tạp, vì vậy việc chẩn đoán được thực hiện bởi chuyên gia ngôn ngữ. Họ sẽ đặt nhiều câu hỏi cho bạn về các thông tin như: Tiền sử gia đình, đặc điểm triệu chứng nói lắp của bạn, hoàn cảnh xuất hiện, mức độ, tần suất khởi phát, các bệnh lý đi kèm… Sau khi hoàn thành các câu hỏi, bạn sẽ được kiểm tra khả năng ngôn ngữ bằng các kỹ thuật khác nhau trong các tình huống khác nhau.

Các chuyên gia ngôn ngữ học sẽ chẩn đoán chứng nói lắp, mức độ bệnh, nguyên nhân gây bệnh, các ảnh hưởng có thể xảy ra khi bệnh kéo dài, từ đó đưa ra những phương pháp trị liệu phù hợp với cá thể.

Nói lắp có chữa được không?

Không có cách chữa trị đặc hiệu nào có thể chữa dứt điểm tất cả các trường hợp nói lắp. Giống như các chứng rối loạn ngôn ngữ khác, việc chữa trị nói lắp đòi hỏi các liệu pháp chuyên sâu để sửa chứng nói lắp và kiểm soát các hành vi sinh ra nó. Mặc dù không có loại thuốc nào có thể giúp một người ngăn chặn chứng nói lắp, nhưng một số phương pháp can thiệp được chỉ định bởi các chuyên gia, bác sĩ ngôn ngữ có thể có lợi cho những người mắc chứng nói lắp có thể cải thiện sự tự tin và luyện tập kỹ năng giao tiếp.

Cách hữu ích cho người nói lắp là khi sống chung với tật nói lắp, hãy tự tin vào chính bản thân mình, nhận ra khuyết điểm khi nói chuyện để khắc phục những nhược điểm đó, giúp cải thiện khả năng vận ngôn.

Cách chữa nói lắp hiệu quả

Cách chữa nói lắp hiệu quả là luôn giữ cho tinh thần thoải mái và lạc quan

Dưới đây là một số mẹo chữa nói lắp hiệu quả nhất bạn có thể tham khảo:

• Xây dựng một môi trường sống thoải mái.
• Cười nhiều hàng ngày.
• Dành nhiều thời gian để nói chuyện với những người thân, bạn bè về những chủ đề yêu thích.
• Chuẩn bị tốt nội dung giao tiếp nhiều lần, có thể đóng vai xử lý một số tình huống quen thuộc.
• Tự tin, năng động trong giao tiếp, không phản ứng một cách tiêu cực khi tham gia vào cuộc hội thoại.
• Thả lỏng cơ thể nhất khi có thể.

Nói chung, cách chữa nói lắp hiệu quả nhất là luôn giữ cho tinh thần được thoải mái, lạc quan và rèn luyện giao tiếp tự tin.

Các biện pháp điều trị nói lắp

Các biện pháp điều trị nói lắp:

Liệu pháp ngôn ngữ

Sau khi các bác sĩ, chuyên gia đánh giá khả năng nói và sử dụng ngôn ngữ sẽ có thể đưa ra liệu pháp ngôn ngữ phù hợp. Có rất nhiều bài tập trị liệu nói lắp khác như tập vận động các cơ, khớp khi nói, tập hoạt động (hoạt động đọc, nói, giao tiếp và xử lý tình huống), tập ngôn ngữ (học đọc theo, nói theo chính xác các từ từ đơn giản đến phức tạp, tập ghép câu).

Tâm lý trị liệu

Biến đổi, sang chấn tâm lý làm người bị chứng nói lắp cảm thấy mặc cảm. Cần đưa người bệnh tới gặp bác sĩ tâm thần để khắc phục tình trạng căng thẳng, lo lắng trước khi bắt đầu cuộc giao tiếp. Gia đình hoặc bạn bè cũng có thể giải tỏa tâm lý cho người bệnh luôn thoải mái hơn trong cuộc sống.

Tai nghe Echo

Thiết bị điện tử tai nghe Echo giúp người bệnh có thể nghe được âm mà do chính mình nói sau khi đã được hiệu chỉnh, từ đó tăng sự tự tin, thoải mái khi nói. Người đeo có cảm giác đang nói đồng thanh với người khác.

Thuốc

Thuốc được sử dụng chủ yếu để điều trị triệu chứng tâm thần, không có tác dụng đặc hiệu. Một số còn gây tác dụng phụ nghiêm trọng cho người bệnh. Vì thế, khi dùng thuốc nên có sự chỉ định của bác sĩ.

Trường hợp nói lắp nên đến gặp bác sĩ

Khi nào người nói lắp nên đến gặp bác sĩ?

Nên liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý nếu bạn hoặc người thân của bạn có những vấn đề sau đây:

• Bị nói lắp kéo dài trên 6 tháng.
• Co thắt cơ mặt, cơ phần trên cơ thể khiến khó khăn khi nói chuyện.
• Lo lắng, sợ hãi khi tham gia các tình huống giao tiếp.
• Tăng tần suất xuất hiện và mức độ nói lắp hơn khi nhỏ.

Nếu bạn có bất kỳ một trong số các dấu hiệu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, nên liên hệ sớm để được giải đáp thích hợp nhất.

Trên đây, Nhà Thuốc Long Châu đã cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về nói lắp cũng như cách chữa nói lắp hiệu quả. Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết trên có thể giúp ích được cho bạn đọc. Đừng quên theo dõi trang web của Nhà Thuốc Long Châu để cập nhật thêm nhiều kiến thức sức khỏe khác bạn nhé!

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp