Canuyn là gì? Kỹ thuật đặt canuyn như thế nào?

Khai thông đường thở là một kỹ thuật quan trọng và thiết yếu trong hồi sức cấp cứu. Nó đóng vai trò quyết định trong việc đảm bảo bệnh nhân nhận đủ oxy và duy trì thông khí. Việc thực hiện các kỹ thuật khai thông đường thở phải tuân thủ chặt chẽ quy trình chuẩn. Vậy canuyn có vai trò gì trong khai thông đường thở?

Khai thông đường thở là gì?

Khai thông đường thở là một kỹ thuật cấp cứu quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo cung cấp oxy và duy trì thông khí cho bệnh nhân. Các yếu tố chính trong chăm sóc đường thở bao gồm bảo vệ đường thở, loại bỏ tắc nghẽn và thực hiện kỹ thuật hút đờm dãi.

Thủ thuật khai thông đường thở có thể rất đơn giản, chẳng hạn như điều chỉnh tư thế đầu của bệnh nhân bằng cách sử dụng kỹ thuật ngửa đầu nâng cằm hoặc ấn giữ hàm. Đây là bước ưu tiên hàng đầu. Tiếp theo là thông khí bằng miệng - miệng, miệng - mask hoặc sử dụng bóng Ambu. Sau đó, có thể áp dụng các biện pháp bảo vệ đường thở như sử dụng canuyn hầu miệng, đặt nội khí quản hoặc mở khí quản. Các kỹ thuật đặt nội khí quản qua đường mũi, miệng, nội khí quản theo trình tự nhanh, mở khí quản qua màng nhẫn giáp và mở khí quản qua da.

Nguyên nhân gây tắc nghẽn đường thở

Tắc nghẽn đường thở bao gồm nguyên nhân nội sinh và ngoại sinh.

Nguyên nhân nội sinh:

• Sự sụp của các mô mềm ở vùng họng miệng (bao gồm việc giảm trương lực cơ hoặc gãy xương hàm);
• Phù hoặc co thắt thanh quản;
• Viêm cấp tính ở sụn nắp thanh quản, viêm thanh quản cấp tính hoặc bệnh bạch hầu thanh quản;
• Liệt cả hai dây thanh âm;
• Dị ứng dẫn đến sưng niêm mạc ở họng và khí quản, thường xuất phát từ phản ứng với ong đốt, kháng sinh hoặc thuốc hạ huyết áp (đặc biệt là các chất ức chế men chuyển);
• Chấn thương thanh quản hoặc sự hiện diện của khối u trong thanh quản.

Nguyên nhân ngoại sinh:

• Ổ mủ ở vùng hầu họng;
• Phù thanh quản;
• Khối u ở tuyến giáp;
• Khối máu tụ, có thể do rối loạn đông máu, chấn thương hoặc sau phẫu thuật;
• Khối u hoặc dị vật trong thực quản;
• U hạch;
• Dị vật;
• Thức ăn;
• Đồ chơi đối với trẻ em hoặc bất kỳ vật dụng nào khác đối với người bị sa sút trí tuệ hoặc bệnh nhân tâm thần.

Chỉ định và chống chỉ định khi khai thông đường thở

Khai thông đường thở được chỉ định trong các trường hợp tắc nghẽn đường thở như sau:

• Tắc nghẽn do tụt lưỡi;
• Tắc nghẽn do dịch tiết;
• Tắc nghẽn do dị vật.

Việc khai thông đường thở không có chống chỉ định đối với bất kỳ người bệnh nào. Tuy nhiên, khi tiến hành cấp cứu, nếu nghi ngờ bệnh nhân có chấn thương cột sống cổ, cần phải cố định cột sống cổ trước khi thực hiện bất kỳ kỹ thuật nào có thể thay đổi tư thế cổ của bệnh nhân.

Canuyn là gì?

Canuyn là một ống nhựa mềm hoặc cứng được sử dụng để duy trì đường thở, ngăn ngừa tình trạng lưỡi bị đè lên và làm lấp thanh quản, từ đó gây khó thở cho bệnh nhân. Canuyn giúp giữ cho đường thở được thông thoáng. Khi được đặt đúng cách, canuyn không chỉ giúp giữ đường thở thông thoáng mà còn hỗ trợ việc hút đờm dãi dễ dàng hơn. Dụng cụ này hoạt động bằng cách tách lưỡi ra khỏi thành họng, ngăn ngừa tình trạng tắc nghẽn đường thở.

Kỹ thuật đặt canuyn hầu giúp khai thông đường thở

Canuyn có 2 loại, bao gồm:

• Canuyn miệng hầu: Đặt vào miệng, dùng cho bệnh nhân bất tỉnh hoặc cần giữ đường thở mở.
• Canuyn mũi hầu: Đặt qua mũi vào phía sau họng, phù hợp cho bệnh nhân còn tỉnh nhưng cần hỗ trợ thông khí.

Cách đặt canuyn miệng hầu

Canuyn miệng hầu có hai loại là Guedel và Berman với các kích cỡ khác nhau. Để chọn kích cỡ phù hợp, đặt đầu ngoài của canuyn ngang với góc miệng bệnh nhân. Nếu đầu trong của canuyn đạt đến góc hàm thì kích cỡ là phù hợp.

Kỹ thuật đặt:

• Hãy loại bỏ các chất tiết, chất nôn hoặc các chất lạ có thể gây tắc nghẽn đường thở trong vùng hầu họng của bệnh nhân.
• Chọn kích thước phù hợp của đường thở miệng hầu. Đặt canuyn bên cạnh má của bệnh nhân. Đầu của canuyn nên đạt đến góc của xương hàm dưới.
• Bắt đầu đưa canuyn vào miệng với đầu thiết bị hướng vào vòm miệng (lõm lên).
• Tránh cắt môi, cẩn thận không để môi bị kẹp giữa răng và đường thở trong khi chèn đường thở.
• Xoay canuyn 180 độ khi đưa vào phía sau miệng. Kỹ thuật này giúp ngăn chặn canuyn đẩy lưỡi ra phía sau và gây tắc nghẽn đường thở.
• Khi thiết bị đã vào hoàn toàn, mặt phẳng của thiết bị nên nằm trên môi của bệnh nhân.
• Nếu cần, sử dụng dụng cụ đè lưỡi để ấn lưỡi xuống khi chèn đường thở với đầu canuyn hướng xuống sàn miệng (lõm xuống). Kỹ thuật này giúp ngăn thiết bị đẩy lưỡi ra phía sau trong quá trình đưa vào.
• Canuyn được coi là đặt đúng khi đầu trong của nó nằm ở góc lưỡi và trên nắp thanh môn, trong khi đầu ngoài của canuyn nằm ngoài cung răng.

Nên lưu ý, nếu canuyn được đặt sai vị trí, nó có thể đẩy lưỡi ra sau và gây tắc nghẽn thêm, do đó cần được huấn luyện kỹ lưỡng trước khi thực hiện.

Chống chỉ định:

• Chấn thương xương hàm;
• Tổn thương khoang miệng hoặc dị vật trong miệng họng;
• Bệnh nhân tỉnh táo hoặc bán mê (có thể gây khạc, nôn hoặc co thắt thanh quản);
• Chấn thương khoang miệng.

Canuyn mũi hầu

Tương tự như canuyn miệng hầu, canuyn mũi hầu giúp tách lưỡi ra khỏi thành sau họng nhưng nó được đặt qua mũi để tạo một con đường từ lỗ mũi ngoài đến gốc lưỡi. Canuyn mũi hầu sử dụng khi không thể đặt canuyn miệng hầu. Có nhiều kích cỡ khác nhau, nhưng chiều dài của canuyn là yếu tố quan trọng. Chiều dài thích hợp tương ứng với khoảng cách từ dái tai đến chân cánh mũi.

Kỹ thuật đặt:

• Ngửa nhẹ đầu bệnh nhân về phía sau.
• Bôi trơn canuyn.
• Đưa canuyn vào mũi theo góc vuông với mặt bệnh nhân, từ từ tiến hành qua lỗ mũi. Đảm bảo mặt vát của canuyn hướng về phía vách mũi.
• Nếu gặp khó khăn khi đưa vào, có thể xoay nhẹ. Nếu vẫn khó, có thể do vẹo vách mũi, thử lỗ mũi bên kia hoặc sử dụng canuyn có kích cỡ nhỏ hơn.
• Sau khi đặt xong, kiểm tra vị trí bằng cách đè lưỡi và quan sát. Không cần cố định canuyn thêm.

Chống chỉ định:

• Chấn thương hoặc tổn thương chiếm chỗ ở vùng mũi;
• Dị vật trong mũi;
• Trẻ nhỏ (do lỗ mũi thường quá nhỏ).

Canuyn có vai trò quan trọng trong duy trì và bảo vệ đường thở. Nó là một công cụ không thể thiếu trong các tình huống cấp cứu và chăm sóc y tế. Việc sử dụng đúng cách canuyn không chỉ giúp cải thiện khả năng thở của bệnh nhân mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm do tắc nghẽn đường thở.