Bệnh viêm mũi có lây không? Cách phòng ngừa lây bệnh viêm mũi

Viêm mũi là bệnh lý khá phổ biến, gây ra các triệu chứng khó chịu như nghẹt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi liên tục, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Nhiều người lo lắng không biết bệnh viêm mũi có lây không và làm sao để phòng tránh hiệu quả.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc này, đồng thời cung cấp những thông tin thiết thực để hạn chế nguy cơ lây nhiễm viêm mũi trong gia đình và cộng đồng.

Bệnh viêm mũi có lây không?

Nhiều người khi bị viêm mũi hoặc tiếp xúc với người mắc bệnh thường lo lắng không biết viêm mũi có khả năng lây lan hay không. Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể:

Viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng là dạng viêm mũi phổ biến, nhưng hoàn toàn không phải là bệnh lây nhiễm. Nguyên nhân gây bệnh là do hệ miễn dịch phản ứng quá mức khi niêm mạc mũi tiếp xúc với các dị nguyên từ môi trường như: Phấn hoa, bụi nhà, lông chó mèo, hóa chất, mạt nhà, nấm mốc hoặc một số loại thực phẩm.

Đây không phải do virus hay vi khuẩn, nên không thể lây từ người sang người. Do đó, bạn không cần lo lắng khi tiếp xúc với người bị viêm mũi dị ứng vì bệnh không lây từ người này sang người khác.

Viêm mũi nhiễm trùng

Viêm mũi do nhiễm trùng, bao gồm cả nguyên nhân virus (như cảm lạnh) hoặc vi khuẩn, là dạng có khả năng lây lan cao. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là các loại virus như Rhinovirus, Adenovirus, Coronavirus,… hoặc hiếm hơn là vi khuẩn.

Virus, vi khuẩn gây bệnh dễ dàng lây qua giọt bắn khi người bệnh hắt hơi, ho, nói chuyện, hoặc qua tiếp xúc tay với bề mặt chứa virus rồi đưa lên mũi, miệng, mắt.

Viêm mũi vận mạch

Bệnh viêm mũi có lây không nếu là dạng viêm mũi vận mạch - xuất phát từ sự rối loạn trong điều hòa thần kinh tại niêm mạc mũi.

Bệnh xảy ra khi hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm phản ứng quá mức với các yếu tố như: Thay đổi thời tiết đột ngột, khói thuốc, mùi mạnh, không khí lạnh, căng thẳng tinh thần. Viêm mũi vận mạch không do vi khuẩn hay virus nên hoàn toàn không lây từ người này sang người khác.

Một số dạng viêm mũi khác

Ngoài các dạng viêm mũi kể trên, còn có các loại như viêm mũi do thuốc (dùng thuốc co mạch kéo dài), viêm mũi teo, viêm mũi do nội tiết,… Đây là những thể bệnh không do tác nhân truyền nhiễm nên không có nguy cơ lây lan. Tuy nhiên, trong trường hợp viêm mũi bội nhiễm, nếu nguyên nhân do vi khuẩn hoặc virus, vẫn có khả năng lây truyền.

Bệnh viêm mũi có thể lây qua đường nào?

Bệnh viêm mũi có lây không? Câu trả lời là hoàn toàn có thể đối với bệnh viêm mũi do virus hoặc vi khuẩn (cảm lạnh, cúm hoặc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác).

Bệnh có thể lây truyền qua nhiều con đường và một trong những con đường lây nhiễm phổ biến nhất là tiếp xúc gần với người bệnh. Khi ôm, hôn, hoặc sinh hoạt chung trong không gian kín với người bị viêm mũi, nguy cơ lây bệnh rất cao.

Ngoài ra, khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, các giọt dịch tiết chứa virus, vi khuẩn sẽ bắn ra môi trường xung quanh và tồn tại lơ lửng trong không khí. Người khỏe mạnh hít phải các giọt bắn này rất dễ bị lây nhiễm, đặc biệt trong môi trường kín, đông người hoặc nơi thiếu thông thoáng.

Bên cạnh đó, việc dùng chung các vật dụng cá nhân như khăn mặt, cốc uống nước, muỗng đũa, hoặc khẩu trang cũng tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm nếu các vật dụng này dính dịch tiết mũi họng của người bệnh.

Làm sao phân biệt viêm mũi có lây và viêm mũi không lây?

Không phải tất cả các trường hợp viêm mũi đều có khả năng lây truyền. Viêm mũi có lây thường do virus hoặc vi khuẩn gây ra, điển hình là viêm mũi trong các đợt cảm lạnh, cúm, hoặc nhiễm khuẩn hô hấp.

Dấu hiệu nhận biết là bệnh xuất hiện đột ngột, kèm theo các triệu chứng như sốt, đau họng, ho, mệt mỏi, chảy mũi nước trong hoặc mũi đục, có thể kèm đau đầu, đau cơ.

Ngược lại, viêm mũi không lây thường liên quan đến yếu tố dị ứng (phấn hoa, bụi, lông động vật,...), thời tiết hoặc do rối loạn thần kinh vận mạch. Người bệnh thường chỉ bị hắt hơi, ngứa mũi, chảy nước mũi trong, nghẹt mũi nhưng không có dấu hiệu sốt hay mệt mỏi toàn thân.

Cách phòng ngừa lây bệnh viêm mũi nhiễm trùng

Bệnh viêm mũi có lây không đến đây bạn đã biết. Viêm mũi do virus, vi khuẩn là dạng có khả năng lây nhiễm cao, đặc biệt trong môi trường đông người hoặc vệ sinh kém. Để hạn chế lây lan, người bệnh và người xung quanh cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa sau:

Giữ vệ sinh cá nhân

Bạn cần thường xuyên rửa tay đúng cách bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi, xì mũi hoặc sau khi tiếp xúc với các bề mặt công cộng như tay nắm cửa, nút bấm thang máy, điện thoại. Ngoài ra, cần tránh đưa tay chưa rửa sạch lên vùng mắt, mũi, miệng vì đây là những "cửa ngõ" virus dễ xâm nhập.

Hạn chế đến nơi đông người vào mùa dịch

Vào mùa dịch, đặc biệt là khi các bệnh đường hô hấp như viêm mũi bùng phát mạnh, bạn nên hạn chế tối đa việc đến những nơi đông người. Môi trường đông đúc, không gian kín là điều kiện lý tưởng để virus và vi khuẩn lây lan nhanh chóng qua không khí hoặc tiếp xúc gián tiếp.

Chủ động bảo vệ bản thân và người khác

Việc che miệng và mũi khi ho, hắt hơi là thói quen cần thiết giúp hạn chế lây lan mầm bệnh. Tốt nhất nên dùng khăn giấy hoặc khuỷu tay gập lại để che miệng, sau đó vứt khăn vào thùng rác có nắp đậy và rửa tay sạch sẽ.

Người bệnh nên đeo khẩu trang để tránh phát tán virus, còn người khỏe mạnh cần đeo khẩu trang khi đến nơi công cộng hoặc khi chăm sóc người bệnh nhằm giảm nguy cơ lây nhiễm.

Nếu có triệu chứng nghi ngờ bị viêm mũi như ho, sổ mũi, sốt cao, người bệnh cần ở nhà nghỉ ngơi, tránh đến nơi đông người để không lây truyền bệnh cho người khác.

Giữ vệ sinh môi trường sống

Hãy thường xuyên lau dọn, khử khuẩn những bề mặt thường xuyên tiếp xúc như tay nắm cửa, điều khiển từ xa, điện thoại, bàn học, bàn làm việc… nhằm giảm thiểu nguy cơ virus tồn tại trên bề mặt và lây sang người khác.

Tăng đề kháng

Bạn nên duy trì chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung đầy đủ các vitamin và khoáng chất, nhất là vitamin C từ rau quả tươi. Uống đủ nước, ngủ đủ giấc, vận động thường xuyên cũng là những yếu tố giúp nâng cao sức đề kháng và phòng chống các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp.

Tiêm phòng đầy đủ

Tiêm vắc xin cúm định kỳ hằng năm giúp giảm nguy cơ mắc bệnh cúm, một trong những nguyên nhân có thể gây viêm mũi do virus. Tuy nhiên, vắc xin cúm không phòng ngừa tất cả các tác nhân virus gây viêm mũi khác như Rhinovirus, Adenovirus,...

Như vậy, bệnh viêm mũi do virus hoặc vi khuẩn, hoàn toàn có khả năng lây lan từ người này sang người khác. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa bằng cách giữ vệ sinh cá nhân, môi trường sống, đeo khẩu trang khi cần thiết và tiêm phòng đầy đủ. Việc nâng cao ý thức phòng bệnh không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe bản thân mà còn góp phần hạn chế sự lây lan của bệnh trong cộng đồng.