Chứng lồi mắt Basedow và những điều cần biết

Lồi mắt Basedow là biến chứng thường gặp ở những người bị cường giáp. Tình trạng này không chỉ để lại nhiều hệ quả tổn thương ở mắt mà còn gây ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ, khiến người bệnh cảm thấy tự ti trong cuộc sống. Vậy biến chứng lồi mắt do Basedow làm cho mắt thay đổi ra sao và có nguy hiểm không? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp rõ hơn nhé!

Tìm hiểu về biến chứng lồi mắt basedow

Lồi mắt là triệu chứng biểu hiện bên ngoài tuyến giáp thường gặp ở bệnh Basedow. Tuy nhiên, triệu chứng này cũng có thể liên quan đến các dạng rối loạn chức năng tuyến giáp khác hoặc xảy ra mà không có bất kỳ rối loạn tuyến giáp nào về mặt sinh hóa.

Tổn thương ở mắt do bệnh Basedow là dạng bệnh tự miễn vô căn điển hình. Mặc dù cơ chế sinh bệnh vẫn chưa được xác định rõ, nhưng vẫn có một số giải thuyết liên quan đến phản ứng tự miễn của các thụ thể hormone kích thích tuyến giáp (TSH), được điều chế từ các tế bào lympho T. Tình trạng này thường diễn ra trong giai đoạn xuất hiện phản ứng viêm do tự miễn kéo dài trong khoảng 6 - 24 tháng. Trong giai đoạn này, thể tích của các mô liên kết xung quanh nhãn cầu sẽ tăng lên bất thường do đặc tính thấm với các chất hóa học trong phản ứng viêm. Điều này sẽ khiến cho nhãn cầu bị đẩy lồi ra ngoài, sợi dây thần kinh thị giác bị chèn ép và các cơ vận động nhãn cầu bị tổn thương.

Sau giai đoạn viêm tích cực sẽ đến giai đoạn xơ hóa hay "không hoạt động", khi phản ứng viêm trở nên âm ỉ mạn tính, các cấu trúc hậu nhãn cầu cũng sẽ bị biến dạng và chuyển sang xơ hóa, gây tổn thương mãn tính. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây mất thị lực.

Biểu hiện của chứng lồi mắt Basedow

Biến chứng lồi mắt thường xuất hiện trong vòng 6 tháng sau khi được chẩn đoán mắc bệnh Basedow. Rất hiếm khi xảy ra vấn đề về mắt xảy ra sau khi đã điều trị bệnh tuyến giáp. Tuy nhiên, mức độ nghiêm trọng của cường giáp thường không liên quan trực tiếp đến các triệu chứng về mắt.

Các dấu hiệu nhận biết bệnh Basedow gây biến chứng ở mắt bao gồm:

• Cảm giác khó chịu và kích thích ở mắt;
• Đỏ mắt hoặc viêm kết mạc và viêm giác mạc;
• Chảy nước mắt hoặc thường xuyên có cảm giác khô mắt quá mức;
• Mí mắt bị sưng;
• Mắt trở nên nhạy cảm hơn với ánh sáng, nhìn mờ, nhìn đôi;
• Đau khi di chuyển nhãn cầu;
• Mắt bị lồi ra;
• Mắt không thể nhắn hoàn toàn hoặc khó khăn khi chuyển động mắt.

Khi bệnh Basedow biến chứng ở mắt trở nên nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc chuyển động mắt và mí mắt, mắt nhắm không hoàn toàn dẫn đến loét giác mạc, dây thần kinh thị giác bị chèn ép và mất thị lực.

Nếu bạn gặp phải các triệu chứng lồi mắt Basedow, bệnh nhân cần đến gặp bác sĩ ngay. Việc điều trị hiệu quả sẽ giảm thiểu các triệu chứng ở mắt. Trong trường hợp mắt đã bị lồi, cần thêm các phương pháp điều trị khác để khắc phục.

Cách chẩn đoán chứng lồi mắt Basedow

Bệnh Basedow biến chứng ở mắt thường sẽ tiến triển qua 2 giai đoạn chính, bao gồm:

• Giai đoạn hoạt động: Lúc này, mắt xuất hiện tình trạng viêm nhiễm với các biểu hiện như khô mắt, đỏ mắt và tầm nhìn bị ảnh hưởng.
• Giai đoạn thụ động: Các triệu chứng viêm nhiễm mặc dù đã giảm nhưng để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng, chẳng hạn như mắt lồi.

Mắt lồi Basedow thường xảy ra ở cả hai bên mắt, đôi khi một bên mắt có thể lồi nhiều hơn bên kia nhưng thường rất hiếm gặp. Người bị mắt lồi thường sẽ cảm thấy chói mắt, chảy nước mắt sống, luôn có cảm giác như có bụi trong mắt hoặc nóng rát ở mắt. Trường hợp nặng, mắt có thể bị khô và loét giác mạc, dẫn đến mù lòa vĩnh viễn.

Trong những trường hợp khó chẩn đoán và phân loại mắt lồi do Basedow, có thể cần sử dụng thước đo độ lồi mắt Hertel để xác định. Độ lồi của mắt có thể khác nhau tùy theo từng chủng tộc và dân tộc. Ở người Việt Nam, độ lồi mắt bình thường sẽ nằm trong khoảng 12mm, trong khi bệnh nhân Basedow thường có độ lồi cao hơn.

Ngoài ra, chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) cơ mắt có thể được chỉ định để hỗ trợ chẩn đoán. Quá trình chẩn đoán này thường được thực hiện bởi bác sĩ nhãn khoa. Dựa vào đó, bác sĩ sẽ đưa ra biện pháp khắc phục phù hợp với những người bị lồi mắt do Basedow.

Cách điều trị bệnh Basedow biến chứng lồi mắt

Khi bị biến chứng lồi mắt do Basedow, việc áp dụng một số biện pháp dưới đây có thể giúp làm dịu đôi mắt và cải thiện thị lực hiệu quả như:

• Sử dụng steroid: Điều trị sưng viêm ở vùng sau nhãn cầu bằng steroid như hydrocortison hoặc prednison có thể giúp cải thiện tình trạng này.
• Phẫu thuật mí mắt: Mí mắt mở rộng khiến nhãn cầu tiếp xúc với bên ngoài nhiều hơn, gây chảy nước mắt và kích ứng mắt quá mức. Phương pháp phẫu thuật tái định vị mí mắt có thể giảm kích ứng hiệu quả.
• Phẫu thuật cơ mắt: Mô sẹo có thể làm một hoặc nhiều cơ mắt quá ngắn. Để khắc phục, người bệnh cần kéo dài cơ mắt để hạn chế nhìn đôi.
• Phẫu thuật giải nén thần kinh thị: Khi thị lực bị đe dọa, bác sĩ sẽ loại bỏ một phần xương giữa hốc mắt và ổ xoang để tạo không gian cho mô bị sưng. Phẫu thuật này giúp cải thiện thị lực và đưa nhãn cầu về vị trí bình thường.

Một số lưu ý trong thói quen sinh hoạt khi bị lồi mắt Basedow

Khi bị lồi mắt do Basedow, người bệnh cần phải lưu ý một số điều để tránh gây ảnh hưởng và bất tiện đến thói quen sinh hoạt như:

• Đeo kính râm: Khi bị lồi mắt Basedow, nhãn cầu sẽ trở nên nhạy cảm hơn với ánh sáng mặt trời và dễ bị tổn thương bởi tia cực tím. Đeo kính râm sẽ giúp bảo vệ mắt khỏi tác động của nắng và gió.
• Sử dụng thuốc nhỏ mắt bôi trơn: Thuốc nhỏ mắt được xem như nước mắt nhân tạo, có khả năng giúp làm giảm tình trạng khô mắt và trầy xước. Nên dùng trước khi đi ngủ để giác mạc không bị khô do mí mắt không phủ kín mắt khi ngủ.
• Nâng đầu giường khi nằm: Cần đảm bảo sao cho phần đầu cao hơn phần còn lại của cơ thể, giúp làm giảm sưng và áp lực lên mắt.
• Đeo lăng kính: Nếu mắt xuất hiện tình trạng nhìn đôi, người bệnh cần phải đeo kính có lăng kính sẽ giúp hình ảnh hợp nhất lại với nhau.

Tất cả các biện pháp phẫu thuật can thiệp trên vùng mắt cần được thực hiện tại các cơ sở uy tín và bác sĩ có kinh nghiệm dày dặn. Điều quan trọng nhất khi bị chứng lồi mắt Basedow là phải kiểm soát tốt nồng độ hormone tuyến giáp ở mức cho phép và cần được đánh giá thường xuyên.