Có bao nhiêu chủng virus cúm A? Phòng nhiễm virus cúm A như thế nào?

Virus cúm A là một trong những mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng trên toàn cầu, gây ra hàng tỷ trường hợp nhiễm trùng đường hô hấp hàng năm, với tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về virus này, các chủng phổ biến và cách phòng ngừa lây nhiễm hiệu quả.

Virus cúm A là gì?

Cúm A (Influenza A virus) thuộc họ Orthomyxoviridae, với bộ gen RNA. Đây là tác nhân hàng đầu gây ra đại dịch cúm toàn cầu. Chúng là loại virus duy nhất được biết đến có khả năng gây ra các đại dịch cúm lớn, ảnh hưởng đến hàng triệu người mỗi năm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cúm mùa hàng năm gây ra khoảng 1 tỷ trường hợp mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp nặng và khoảng 650.000 trường hợp tử vong. Đặc biệt, 99% các trường hợp tử vong do cúm liên quan đến trẻ em dưới 5 tuổi.

Cấu trúc của virus này bao gồm 8 đoạn RNA được gói gọn trong lớp vỏ lipid. Trên bề mặt của virus có hai loại protein chính: Hemagglutinin (H) và Neuraminidase (N), là yếu tố quyết định sự phân loại và tính chất của các chủng cúm A.

Các loại chủng virus cúm A phổ biến

Cúm A được phân loại dựa trên sự kết hợp của hai loại protein H và N. Hiện tại, các nhà khoa học đã tìm thấy 18 phân nhóm Hemagglutinin (H1 đến H18) và 11 phân nhóm Neuraminidase (N1 đến N11), tạo nên hơn 130 tổ hợp khác nhau trong tự nhiên.

Cúm A/H1N1

Cúm A/H1N1, còn gọi là "cúm lợn," đã gây ra đại dịch toàn cầu vào năm 2009. Đây là chủng cúm có khả năng lây lan nhanh và gây ra các triệu chứng như sốt cao, ớn lạnh, đau họng, mệt mỏi và thậm chí tiêu chảy, nôn mửa. Nếu không được điều trị kịp thời, cúm A/H1N1 có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp cấp, viêm phổi, và thậm chí tử vong.

Cúm A/H3N2

Cúm A/H3N2 là một trong những chủng cúm gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt ở người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu. Virus cúm A này có thể lây lan qua các loài động vật như lợn, chim và từ người sang người. Những năm khi cúm A/H3N2 chiếm ưu thế, các bệnh viện thường quá tải với số ca nhập viện cao do bệnh tiến triển nặng hơn ở những người mắc bệnh nền.

Cúm A/H7N9

Cúm A/H7N9 là một chủng cúm thường được tìm thấy ở gia cầm và chim hoang dã. Mặc dù ít biểu hiện triệu chứng ở động vật, cúm A/H7N9 lại rất nguy hiểm khi lây sang người. Người mắc cúm này thường gặp các biến chứng nặng như viêm phổi cấp, với triệu chứng sốt cao, đau cơ, và khó thở. Đây là một trong những chủng cúm A nguy hiểm cần được giám sát kỹ lưỡng.

Cúm A/H5N1

Cúm A/H5N1, hay còn gọi là cúm gia cầm, là chủng cúm có khả năng lây nhiễm cao ở gia cầm và chim, nhưng khó lây từ người sang người. Tuy nhiên, khi người bị nhiễm cúm A/H5N1, tỷ lệ tử vong là rất cao nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Triệu chứng điển hình bao gồm sốt cao, đau cơ, khó thở và viêm phổi cấp.

Phòng nhiễm virus cúm A như thế nào?

Phòng ngừa cúm A là việc làm cần thiết để bảo vệ sức khỏe cá nhân cũng như cộng đồng. Virus lây lan chủ yếu qua các giọt bắn từ người bệnh khi họ ho, hắt hơi hoặc nói chuyện và có thể tồn tại trên các bề mặt lên đến 48 giờ. Vì vậy, việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa là cực kỳ quan trọng.

Thực hiện lối sống lành mạnh

Xây dựng một lối sống lành mạnh giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ lây nhiễm cúm A. Bạn có thể:

• Thường xuyên tập thể dục: Tập thể dục giúp nâng cao sức khỏe toàn diện, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh.
• Ăn uống cân đối: Bổ sung thực phẩm giàu dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất giúp cơ thể chống lại virus.
• Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ quan trọng trong việc tái tạo năng lượng và tăng cường hệ miễn dịch.

Sử dụng khẩu trang và rửa tay thường xuyên

Việc đeo khẩu trang khi ra đường và đến những nơi công cộng giúp giảm thiểu nguy cơ hít phải virus từ người bệnh. Ngoài ra, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn sẽ loại bỏ mầm bệnh khỏi bề mặt tay, tránh việc virus cúm A xâm nhập vào cơ thể qua mắt, mũi, hoặc miệng.

Duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường

Vệ sinh cá nhân, bao gồm tắm gội hàng ngày và giữ sạch các bề mặt thường xuyên tiếp xúc, giúp giảm thiểu sự lây lan của virus. Đặc biệt, trong môi trường sống và làm việc, bạn nên lau chùi và khử trùng các bề mặt như bàn ghế, tay nắm cửa để loại bỏ virus.

Tránh tiếp xúc với người bệnh

Nếu xung quanh có người mắc cúm, hãy giữ khoảng cách để tránh lây nhiễm qua không khí hoặc giọt bắn. Trong trường hợp bạn hoặc người thân xuất hiện các triệu chứng như sốt, đau đầu, mệt mỏi, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nặng.

Tiêm phòng cúm hàng năm

Tiêm phòng vắc xin cúm hàng năm là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa cúm A. Vắc xin giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại các chủng cúm phổ biến, giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế mức độ nghiêm trọng nếu bị nhiễm. Bạn có thể tham khảo thêm về lịch tiêm chủng hay các thông tin liên quan khi truy cập Trung tâm Tiêm chủng Long Châu.

Virus cúm A là một trong những nguyên nhân gây ra các đại dịch cúm nghiêm trọng trên toàn cầu. Việc hiểu rõ về các chủng cúm A phổ biến và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh trong cộng đồng. Hãy chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi sự nguy hiểm của virus này.