Dấu hiệu đột quỵ ở người trẻ và cách phòng ngừa

Dấu hiệu đột quỵ ở người trẻ đang trở thành mối quan tâm ngày càng lớn trong cộng đồng y học. Hiểu biết sâu sắc về những biểu hiện này không chỉ giúp chẩn đoán sớm mà còn có thể cứu sống. Bài viết này Nhà thuốc Long Châu sẽ đi vào chi tiết về những dấu hiệu quan trọng của đột quỵ và cách nhận biết chúng.

Tình trạng đột quỵ ở người trẻ tuổi tại Việt Nam

Đột quỵ không chỉ là mối đe dọa đối với người trung niên và người cao tuổi nữa, mà còn đang trở thành một nguy cơ đáng lo ngại đối với nhóm người trẻ. Tại Việt Nam, tỷ lệ người trẻ và người trung niên bị đột quỵ đã chiếm đến 1/3 trong tổng số các ca mắc. Thậm chí, tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ đang tăng lên mỗi năm, đặc biệt là ở nam giới. Trên toàn cầu, hơn 16% số ca đột quỵ mới hàng năm xảy ra ở nhóm tuổi từ 15 đến 49, với tỷ lệ tử vong đáng kể. 

Sự trẻ hóa của đột quỵ là một thách thức nghiêm trọng, đòi hỏi sự nhận thức và biện pháp phòng ngừa hiệu quả từ cộng đồng y học và cả cộng đồng dân cư.

Nguyên nhân đột quỵ ở người trẻ

Nguy cơ đột quỵ ở người trẻ tuổi có nguồn gốc từ rất nhiều yếu tố:

Rối loạn chuyển hoá mỡ máu

Yếu tố nguy cơ gây ra đột quỵ ở người trẻ tuổi thường xuất phát từ rối loạn chuyển hóa mỡ máu. Thói quen ăn uống không cân đối, ưa thích thức ăn nhanh và thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ là một phần của vấn đề này. Tỷ lệ Apolipoprotein B và Apoprotein A-I (ApoB/ApoA-I) cũng được xem xét một cách tổng thể trong việc đánh giá nguy cơ đột quỵ, đặc biệt là trong trường hợp đột quỵ nhồi máu não và các bệnh lý liên quan đến não bộ.

Béo phì và lối sống ít vận động

Ngồi nhiều và ít tập thể dục là yếu tố góp phần vào sự gia tăng của đột quỵ ở người trẻ. Nguy cơ béo phì và thừa cân tăng lên đáng kể khi không có hoạt động thể chất đều đặn. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng người có chỉ số BMI cao hơn 30 và vòng eo lớn hơn 80cm có nguy cơ đột quỵ cao hơn nhiều so với những người có chỉ số này ổn định.

Tăng huyết áp

Thói quen ăn uống không lành mạnh, chủ yếu là việc tiêu thụ thức ăn đóng hộp và thực phẩm chế biến sẵn, thường chứa nhiều muối, là một nguyên nhân phổ biến gây ra tăng huyết áp ở người trẻ. Tăng huyết áp này cũng đồng thời tăng nguy cơ bị đột quỵ ở độ tuổi trẻ.

Đái tháo đường

Thói quen tiêu thụ thực phẩm giàu đường, như đường kẹo, bánh ngọt và trà sữa, góp phần vào việc gây ra đái tháo đường. Tình trạng này gây tổn thương tế bào nội mạc và tạo điều kiện thuận lợi cho sự tích tụ mỡ trong mạch máu, tăng nguy cơ đột quỵ ở người trẻ.

Sử dụng chất kích thích

Việc sử dụng các chất kích thích, đặc biệt là rượu bia và các loại thức uống có cồn, là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đột quỵ ở người trẻ. Với nhu cầu xã giao và mở rộng mối quan hệ, giới trẻ thường tham gia các buổi tiệc và tiêu thụ rượu bia một cách thường xuyên, làm tăng nguy cơ xuất huyết não và dẫn đến đột quỵ.

Thuốc tránh thai

Mặc dù sử dụng thuốc tránh thai là phương pháp tránh thai an toàn đối với phụ nữ, nhưng sử dụng ở liều lượng cao và không đúng chỉ định có thể làm tăng huyết áp và khả năng đông máu, gây ra đột quỵ do thiếu máu cục bộ.

Quan hệ tình dục không an toàn và sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp

Hành vi quan hệ tình dục không an toàn và sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp thường xuyên, vượt quá liều lượng an toàn, là yếu tố đặc biệt làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người trẻ tuổi.

Bệnh lý dị dạng mạch máu não

Bệnh lý dị dạng mạch máu não là một nguyên nhân phổ biến gây ra đột quỵ ở người trẻ. Mạch máu não phát triển không đồng đều có thể tạo ra các túi phình gây ra đột quỵ xuất huyết hoặc làm hẹp mạch máu não và gây ra nhồi máu não.

Hút thuốc lá

Hút thuốc lá thường xuyên làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người trẻ do trong thuốc lá có chứa hơn 7000 chất độc hại. Những chất này có thể phá hủy tế bào cơ thể và làm tăng nguy cơ xơ vữa mạch máu não.

Dấu hiệu đột quỵ ở người trẻ

Nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ ở người trẻ giúp giảm thiểu tỷ lệ tử vong. Dấu hiệu đột quỵ ở người trẻ bao gồm:

• Thay đổi về miệng và giọng nói: Méo miệng, lệch miệng, nói ngọng hoặc gặp khó khăn trong việc nói có thể là dấu hiệu của đột quỵ, đặc biệt khi người bệnh không thể phát âm các từ đơn giản.
• Đau đầu cực kỳ dữ dội: Đau đầu không thuyên giảm, thậm chí sau khi sử dụng thuốc giảm đau. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng không phải mọi trường hợp đột quỵ đều gặp triệu chứng đau đầu.
• Yếu liệt một bên khuôn mặt: Bên mặt bị méo mó, không cân đối, đặc biệt là khi cười.
• Khó cử động tay chân: Người bệnh gặp khó khăn trong việc cử động tay chân, thường không thể nâng hai tay qua đầu cùng một lúc.
• Mất thị lực và các vấn đề liên quan: Mờ mắt, hoa mắt, thị lực suy giảm là những triệu chứng thường gặp ở người trẻ khi bị đột quỵ.

Khoảng 12% bệnh nhân trước khi gặp đột quỵ có thể trải qua TIA hoặc "đột quỵ nhỏ" trong 90 ngày trước. TIA thường có triệu chứng như đau đầu và các biểu hiện của đột quỵ ở người trẻ. Do thời gian tồn tại ngắn, nhiều người có thể không nhận ra hoặc không chủ động kiểm tra và phòng ngừa.

Cách phòng ngừa đột quỵ ở người trẻ tuổi

Để phòng ngừa đột quỵ ở người trẻ, cần tuân thủ một lối sống khoa học:

• Đảm bảo ngủ đủ giấc và tránh thiếu ngủ.
• Thực hiện các biện pháp giảm căng thẳng và nghỉ ngơi hợp lý.
• Ưu tiên ăn uống lành mạnh, bao gồm nhiều rau củ quả và tránh thực phẩm giàu dầu mỡ, cholesterol, và chất béo. Hạn chế uống rượu, bia, và các đồ uống có cồn.
• Tránh sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, ma túy.
• Thường xuyên tập thể dục và tham gia hoạt động vận động, tránh ngồi lâu một chỗ.
• Kiểm soát các yếu tố nguy cơ khác như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, và tiểu đường.
• Thực hiện kiểm tra sức khỏe và tầm soát định kỳ để phát hiện và điều trị sớm các dấu hiệu của đột quỵ.

Trong bối cảnh các trường hợp đột quỵ ở người trẻ đang gia tăng, việc phòng ngừa trở nên cực kỳ quan trọng. Bằng cách duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, và kiểm soát các yếu tố nguy cơ khác như tăng huyết áp hay tiểu đường, chúng ta có thể tăng cơ hội sống khỏe mạnh và tránh được "dấu hiệu đột quỵ ở người trẻ". 

Xem thêm:

• 4 dấu hiệu khi ngủ báo trước đột quỵ thường gặp nhất
• Nhận biết triệu chứng đột quỵ nhẹ và cách phòng ngừa