Di chứng sau đột quỵ và khả năng hồi phục sau khi bị đột quỵ

Hiện nay, các loại đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 2 chỉ sau các bệnh lý về tim mạch. Theo thống kê, có đến 80% người bệnh phải gánh chịu những di chứng nặng nề sau đột quỵ và 30% trong số đó là không thể hồi phục. Trước khi tìm hiểu về các di chứng sau đột quỵ, hãy cùng Nhà thuốc Long Châu điểm qua những thông tin cơ bản về đột quỵ bạn nhé.

Tổng quan về đột quỵ

Đột quỵ hay tai biến mạch máu não là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng, xảy ra khi quá trình cấp máu não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể, khiến cho não bộ rơi vào tình trạng thiếu oxy, không đủ dinh dưỡng để nuôi các tế bào não. Các tế bào não sẽ chết nếu trong vòng vài phút không được cung cấp đủ máu.

Nguyên nhân gây ra đột quỵ được chia làm nhiều nhóm khác nhau. Dựa theo thể lâm sàng, đột quỵ được chia thành:

• Nhồi máu não: Đây là loại đột quỵ phổ biến nhất, xảy ra khi các mạch máu não bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn, khiến cho lưu lượng máu giảm xuống nghiêm trọng. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có thể là do chất béo tích tụ trong mạch máu, các mảnh vụn di chuyển trong mạch máu hoặc cục máu đông.
• Xuất huyết não: Xuất huyết não được chia thành hai loại, bao gồm xuất huyết não nguyên phát và xuất huyết não thứ phát. Xuất huyết não nguyên phát là do căn nguyên của bệnh lý mạch máu nhỏ, còn xuất huyết não thứ phát là do các căn nguyên dị dạng mạch máu, bệnh lý đông máu, các khối u…
• Cơn thiếu máu não thoáng qua: Xảy ra khi có sự tắc nghẽn dòng máu lên não. Các triệu chứng tương tự như triệu chứng của đột quỵ nhưng tình trạng này chỉ xảy ra vài phút, vài giờ và không quá 24 giờ. Tuy nhiên, đây có thể là báo hiệu cho cơn đột quỵ trong tương lai.

Mặc dù đột quỵ, điển hình như đột quỵ mùa lạnh là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu hiện nay, nhưng điều này không có nghĩa là tất cả các cơn đột quỵ đều gây tử vong. Tùy thuộc vào vị trí, mức độ nghiêm trọng cũng như tốc độ được tiếp nhận điều trị của người bệnh mà mức độ ảnh hưởng của cơn đột quỵ ở mỗi người là khác nhau.

Trên thực tế, não cần được cung cấp một lượng lớn máu và oxy liên tục, khi có sự gián đoạn lưu lượng máu lên não sẽ khiến cho các tế bào não chết đi và người bệnh có thể tử vong nếu thiếu máu và oxy quá lâu. Chính vì thế, việc điều trị sớm và kịp thời sẽ tăng cơ hội sống cho người bệnh, đồng thời giảm nguy cơ xuất hiện các di chứng nguy hiểm.

Các di chứng sau đột quỵ

Di chứng sau đột quỵ được xem là bệnh lý đa tàn tật, bởi trên một người bệnh đột quỵ có nhiều dạng khuyết tật khác nhau. Trong các di chứng sau đột quỵ, di chứng gặp phổ biến nhất là liệt, vận động bị hạn chế, các rối loạn về nhận thức, rối loạn về giao tiếp…

Ngoài ra, người bệnh sau đột quỵ còn có rối loạn tâm lý, cảm xúc cũng như chức năng tình dục. Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu rõ hơn về các di chứng sau đột quỵ này nhé.

Liệt nửa người

Liệt là di chứng hay gặp nhất ở người bị đột quỵ, bởi mỗi bán cầu não sẽ điều khiển ½ cơ thể ở bên đối diện. Cụ thể: Nếu người bệnh bị đột quỵ ở não phải thì bạn sẽ liệt nửa người bên trái.

Các triệu chứng có thể xuất hiện như méo miệng, chân bước cao bước thấp, tay tê yếu, không có khả năng làm việc nặng nhọc… Trường hợp đột quỵ ở phía sau não, người bệnh còn có thể bị mờ, thậm chí là mù mắt.

Tuy nhiên, trên thực tế, di chứng liệt nửa người vẫn có thể điều trị được bằng thuốc kết hợp với phương pháp vật lý trị liệu theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Rối loạn ngôn ngữ

Đột quỵ có thể khiến các cơ vận động vùng miệng và cổ họng bị giảm hoặc mất kiểm soát. Điều này được biểu hiện bởi các rối loạn ngôn ngữ từ nhẹ đến nặng, chẳng hạn như nói lắp, nói ngọng, âm điệu bị biến đổi, khó diễn đạt được câu từ… thậm chí là không nói được.

Với các biện pháp y học tiên tiến thì chứng rối loạn ngôn ngữ có thể được khắc phục. Tuy nhiên, người bệnh cần kiên trì bởi quá trình điều trị cần thời gian và đặc biệt có thể làm thay đổi cuộc sống của bản thân người bệnh và người thân trong gia đình.

Suy giảm nhận thức

Theo thống kê, có khoảng 20% ca bệnh gặp di chứng rối loạn nhận thức trong 6 tháng sau đột quỵ. Đây là một trong những biến chứng nặng nề nhất có thể khiến người bệnh bị sa sút trí tuệ. Người bệnh bị rối loạn nhận thức có nhiều biểu hiện khác nhau. Các triệu chứng nhẹ hay nặng phụ thuộc vào mức độ đáp ứng điều trị cũng như tốc độ hồi phục của người bệnh sau đột quỵ.

Các rối loạn nhận thức thường gặp bao gồm suy giảm trí nhớ, hay quên, không tỉnh táo, mất khả năng định hướng không gian và thời gian, không nhận biết được người thân và bạn bè…

Rối loạn vận động cơ thể

Sau đột quỵ, người bệnh có thể bị co cứng cơ bởi các cơ không thể cử động hết biên độ, đặc trưng bởi các cử động bất thường của cơ thể.

Di chứng này có thể được cải thiện bằng việc điều trị vật lý trị liệu cũng như các bài tập vận động đặc biệt cùng các thiết bị hỗ trợ và có thể điều trị kết hợp với dùng thuốc.

Nuốt khó

Sau đột quỵ, người bệnh có thể gặp phải các vấn đề về nuốt, nhất là chứng nuốt khó. Điều này khiến người bệnh rất dễ bị sặc. Lúc này, thay vì đi vào thực quản, thức ăn, đồ uống và nước bọt có nguy cơ đi vào đường thở.

Các triệu chứng đi kèm của chứng khó nuốt sau đột quỵ có thể bao gồm ho, thức ăn bị nghẹn tại cổ họng, thức ăn trào ngược lên cổ, khó thở khi nuốt và khó nhai. Trong thời gian đầu sau tai biến, người bệnh cần tập làm quen. Tình trạng này sẽ cải thiện dần theo thời gian nếu người bệnh hồi phục tốt.

Tiểu tiện và đại tiện không tự chủ

Đột quỵ có thể ảnh hưởng đến vùng não điều khiển cơ bàng quang - ruột, gây ra tình trạng tiểu tiện, đại tiện không tự chủ. Ngoài ra, ít di chuyển, thiếu chất do gặp khó khăn trong việc ăn uống, táo bón hoặc do dùng thuốc lợi tiểu để kiểm soát huyết áp cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.

Để cải thiện di chứng này, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp như:

• Luyện tập kiểm soát cơ sàn chậu.
• Sử dụng thuốc nhằm giảm nhu động ruột, giảm lượng nước tiểu, tăng kiểm soát cơ vòng…
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh và khoa học, duy trì cân nặng ở mức ổn định.

Khả năng hồi phục di chứng sau đột quỵ

Các chuyên gia y tế cho biết, khả năng hồi phục di chứng sau đột quỵ của người bệnh phụ thuộc rất nhiều vào mức độ nghiêm trọng của cơn đột quỵ cũng như các biến chứng liên quan. Chính vì thế, rất khó để có thể dự đoán được chính xác được khả năng hồi phục cũng như thời gian hồi phục của người bệnh là bao nhiêu phần trăm.

Trên thực tế, một số người sống sót sau đột quỵ hồi phục rất nhanh chóng, nhưng hầu hết các trường hợp đều cần có sự hỗ trợ từ phương pháp vật lý trị liệu, hồi phục chức năng và châm cứu. Thời gian hồi phục có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí là nhiều năm kể từ sau khi người bệnh bị đột quỵ. Bên cạnh đó, việc sử dụng thuốc chống đột quỵ cần tham khảo kỹ ý kiến chuyên môn của bác sĩ nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất.

Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản xoay quanh đột quỵ và các di chứng sau đột quỵ mà Nhà thuốc Long Châu đã tổng hợp để cung cấp cho bạn đọc. Hy vọng bài viết này sẽ giúp cho bạn đọc có thêm nhiều kiến thức hữu ích trong cuộc sống. Đừng quên theo dõi các bài viết sức khỏe mới nhất mà Nhà thuốc Long Châu cập nhật hàng ngày bạn nhé. 

Xem thêm: Có nên uống thuốc chống đột quỵ không?