Điều trị bệnh chân tay miệng uống thuốc gì?

Khi thời tiết khí hậu nóng ẩm chuyển sang mùa hè là điều kiện thuận lợi cho bệnh tay chân miệng ở trẻ em. Phát hiện sớm bệnh tay chân miệng là điều ưu tiên cần làm để phát huy hiệu quả tối da việc điều trị bệnh cho trẻ. Vậy bệnh tay chân miệng là gì? Cần dùng thuốc gì để điều trị bệnh một cách hiệu quả? Mời quý phụ huynh cùng theo dõi bài viết để có được câu trả lời cho vấn đề này nhé! 

Bệnh tay chân miệng là gì? 

Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm cấp tính do các chủng virus đường ruột là Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 (EV71) gây ra. Trong đó, thường gặp nhất là chủng Coxsackievirus A16 với các triệu chứng ở thể nhẹ và thường tự khỏi. Chủng Enterovirus 71 gây bệnh nặng hơn chủng Coxsackievirus A16, nếu không điều trị sớm sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm và có thể dẫn đến tử vong. Bệnh tay chân miệng thường hay gặp ở các bệnh nhi dưới 10 tuổi do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.

Đây là bệnh truyền nhiễm nên con đường lây truyền chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch tiết đường hô hấp, phân, hoặc dịch từ bọng nước của người bệnh. Do vậy, môi trường sinh hoạt tập thể như nhà trẻ, mẫu giáo là những nơi có yếu tố nguy cơ cao lây truyền bệnh. Bệnh có thể phát triển thành dịch tay chân miệng nếu không được phát hiện sớm và chữa trị kịp thời. 

Những dấu hiệu gợi ý chẩn đoán bệnh tay chân miệng 

Hầu hết trẻ mắc bệnh tay chân miệng ở thể nhẹ không mấy nguy hiểm và có thể tự khỏi trong vòng 2 tuần. Tuy nhiên, quá trình điều trị sẽ nhẹ nhàng và hạn chế nguy cơ gặp các biến chứng nguy hiểm nếu trẻ được phát hiện sớm, theo dõi chặt chẽ. 

Giai đoạn khởi phát

Sau khi virus xâm nhập vào cơ thể sẽ có thời gian ủ bệnh từ 3 - 5 ngày, người bệnh bắt đầu có các triệu chứng sốt nhẹ, đau họng, biếng ăn, tiêu chảy trong vòng 1 đến 2 ngày.

Giai đoạn toàn phát

Các triệu chứng điển hình kéo dài từ 3 đến 10 ngày.

• Phát ban dạng phỏng nước: Thường xuất hiện ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông, sau đó để lại vết thâm sạm. 
• Loét miệng: Là triệu chứng điển hình ở trẻ nhỏ khi mắc bệnh này. Các vết loét đỏ xuất hiện ở niêm mạc miệng, lưỡi, lợi gây đau khiến trẻ bỏ ăn, quấy khóc.
• Sốt: Hầu hết biểu hiện sốt nhẹ (37,5°C – 38°C), mệt mỏi và đau họng. 
• Một số triệu chứng khác như: Sốt cao kéo dài liên tục, nôn, tiêu chảy, ngủ hay giật mình, rối loạn tri giác,... cần đặc biệt chú ý vì đây có thể là dấu hiệu gợi ý trẻ có thể mắc các biến chứng nghiêm trọng, cần nhập viện để theo dõi.

Bệnh có thể dẫn đến biến chứng gì? 

Thông thường bệnh tay chân miệng ở trẻ là bệnh truyền nhiễm có những triệu chứng nhẹ nên các biến chứng xảy ra thường không phổ biến. Nếu biết cách chăm sóc và theo dõi chặt chẽ các biểu hiện của trẻ, vệ sinh tay chân miệng cho trẻ đứng theo hướng dẫn của bác sĩ thì gặp nguy cơ gặp biến chứng là rất thấp. 

Một số biến chứng có thể gặp của bệnh tay chân miệng ở trẻ: 

• Rối loạn điện giải do nôn hoặc không ăn uống được, đặc biệt ở trẻ nhỏ.
• Mất móng tay và móng chân sau vài tuần khỏi bệnh. Tuy nhiên, không nên quá lo lắng vì móng có thể tự mọc lại mà không cần điều trị. 
• Ngoài ra, một số biến chứng nguy hiểm nhưng rất hiếm gặp như: Viêm màng não vô khuẩn, viêm cơ tim, liệt mềm, loét giác mạc. 

Điều trị tay chân miệng ở trẻ nên dùng thuốc gì? 

Hiện nay chưa có thuốc đặc hiệu để điều trị bệnh tay chân miệng, do đó nguyên tắc chủ yếu là điều trị triệu chứng và nâng cao sức đề kháng cho trẻ. Mặc dù bệnh có thể tự khỏi sau 7 đến 10 ngày nhưng trong thời gian này được bác sĩ sử dụng để giảm nhẹ triệu chứng và cải thiện thể trạng của trẻ. 

Thuốc hạ sốt

Nếu trẻ có dấu hiệu sốt cao từ 38°C trở lên, mẹ nên hạ sốt cho bé bằng thuốc ibuprofen hoặc paracetamol với liều 10 - 15 mg/kg, dùng tiếp liều thứ hai sau 4 - 6 giờ nếu trẻ vẫn còn sốt cao. Trường hợp trẻ khó uống thuốc hoặc không uống được, có thể thay thế bằng dạng viên sủi (efferalgan) hoặc viên đạn đặt hậu môn theo hướng dẫn của bác sĩ.

Không tự ý dùng aspirin cho trẻ hoặc thanh thiếu niên trừ khi có chỉ định của bác sĩ.    

Bổ sung nước và chất điện giải

Sốt, nôn, chán ăn khiến cho cơ thể của trẻ mất rất nhiều nước và các chất điện giải cần thiết để thực hiện các quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Do đó, bố mẹ cần cho bé uống dung dịch oresol hoặc hydrite pha theo liều lượng hướng dẫn trên bao bì. 

Thuốc sát khuẩn 

Bổ sung thêm vitamin C và kẽm để nâng cao thể trạng cho trẻ, cũng như dùng thêm một số thuốc có tác dụng sát khuẩn tại chỗ và giảm đau giúp trẻ ăn uống dễ dàng hơn như gel rơ miệng (kamistad, zyttee,...), dung dịch glycerin borat dùng vệ sinh răng miệng bé trước và sau khi ăn. Ngoài ra, bố mẹ có thể sử dụng nước muối sinh lý NaCl 0.9% để cho trẻ súc miệng trước khi ngủ. 

Có thể sử dụng xanh methylen bôi lên các vết loét nhằm hạn chế nhiễm trùng. Ngoài sử dụng một số thuốc khử khuẩn, bố mẹ cũng như người chăm sóc trẻ cần: 

• Rửa tay bằng xà phòng trước khi nấu ăn, cho trẻ ăn, sau khi thay tã cho bé. 
• Tiệt trùng bằng cách hấp sôi các vật dụng sinh hoạt hàng ngày của trẻ như: Bình sữa, bát, thìa, ly,... và hạn chế dùng chung. 
• Vệ sinh nhà cửa thường xuyên, ngâm tẩy quần áo và đồ chơi của trẻ bằng dung dịch Cloramin 2% hay các loại dung dịch khử khuẩn an toàn khác. 

Một số loại thuốc khác 

Tùy theo mức độ nặng của bệnh, khi nhập viện bác sĩ có thể chỉ định những loại thuốc như: 

• Triệu chứng não - màng não, biến chứng viêm não, rối loạn tri giác và co giật: Bác sĩ cho dùng thuốc phenobarbital để chống co giật kèm kháng sinh dự phòng bội nhiễm. 
• Ngoài ra, trong trường hợp suy hô hấp, trụy tim mạch, cho bệnh nhi thở oxy, truyền dịch chống sốc, cân bằng nước - điện giải, cân bằng kiềm toan và theo dõi sát nhịp tim, huyết áp, thân nhiệt, nhịp thở, nhận thức của trẻ.

Những điều cần lưu ý khi điều trị tay chân miệng 

Vậy là chúng ta đã hiểu thế nào là bệnh tay chân miệng và những thuốc cần dùng để điều trị tay chân miệng ở trẻ. Tuy nhiên, bố mẹ của cần ghi nhớ một số lưu ý quan trọng để sử dụng thuốc an toàn cùng như điều trị bệnh một cách hiệu quả nhất như: 

• Sử dụng thuốc hạ sốt theo đúng chỉ định của bác sĩ hoặc theo tờ hướng dẫn sử dụng, không tự ý dùng quá liều lượng khuyến cáo của nhà sản xuất. 
• Không sử dụng thuốc có thành phần hoạt chất aspirin trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
• Nếu tự pha nước muối để súc miệng cho trẻ thì tỷ lệ muối và nước là 9:1, tức 9 gram muối tương ứng với 1 lít nước. Tránh pha mặn khiến trẻ bị xót và đau đớn. 
• Không tự ý dùng kháng sinh vì thuốc sẽ không có tác dụng với virus tay chân miệng. 
• Tham khảo tư vấn bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng thuốc bôi ngoài da (hoặc uống thuốc kháng histamin) để điều trị ngứa, loét nhằm hạn chế kích ứng hoặc nhiễm khuẩn cho trẻ.

Trên đây là các thông tin "bệnh tay chân miệng uống thuốc gì?", hi vọng đã giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm này. Khi xuất hiện các dấu hiệu bệnh, tốt hơn hết là phụ huynh nên đưa trẻ thăm khám chuyên khoa để được điều trị đúng cách, rút ngắn thời gian chữa bệnh cho trẻ.