Hạ huyết áp tư thế: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

Hạ huyết áp tư thế thường gặp ở những người có huyết áp thấp. Đây là nguyên nhân phổ biến gây nên tình trạng ngất xỉu khi bị tụt huyết áp và có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề rối loạn thần kinh tự chủ. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu thông tin về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh hạ huyết áp tư thế nhé!

Thế nào là hạ huyết áp tư thế?

Hạ huyết áp tư thế là tình trạng suy giảm huyết áp quá mức khi đứng dậy. Cụ thể là giảm trên 20mmHg đối với huyết áp tâm thu hoặc trên 10mmHg đối với huyết áp tâm trương hoặc giảm cả hai khi đứng dậy trong vòng 3 phút.

Điều này được lý giải là do nguyên lý “nước chảy chỗ trũng”. Nghĩa là khi chúng ta ở tư thế đứng, do bị tác động của trọng lực, máu sẽ tập trung về những phần tĩnh mạch thấp của cơ thể và giữ lại ở đó. Vì vậy lưu lượng tim bị giảm làm giảm huyết áp, cơ thể sẽ có phản xạ bù trừ bằng cách tăng nhịp tim, tăng co bóp cơ tim để duy trì huyết áp. Tuy nhiên, khi cơ thể mất đi cơ chế bù trừ, không kiểm soát được huyết áp gây nên tình trạng hạ huyết áp tư thế.

Đây là tình trạng bệnh lý hay gặp ở người cao tuổi, có tới 20% người mắc bệnh lý hạ huyết áp tư thế ở độ tuổi trên 65. Phần lớn hạ huyết áp tư thế không có triệu chứng rõ ràng nên gây khá nhiều trở ngại cho việc phát hiện bệnh.

Hạ huyết áp tư thế được chẩn đoán dựa trên chỉ số huyết áp và nhịp tim khi nằm ngửa (trong vòng 5 phút), sau đó đo huyết áp ở tư thế đứng trong 2 mốc thời gian là đứng 1 phút và đứng 3 phút.

Nguyên nhân làm hạ huyết áp tư thế

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hạ huyết áp tư thế là do cơ thể bị rối loạn cơ chế cân bằng nội môi:

• Rối loạn cung phản xạ và đường truyền của cung phản xạ thần kinh tự chủ.
• Giảm thể tích tuần hoàn máu.
• Giảm co bóp tim và đáp ứng mạch máu đối với hoạt động của cơ thể.
• Rối loạn nội tiết tố.

Những bệnh lý ảnh hưởng đến các yếu tố trên đều là nguyên nhân gây nên tình trạng hạ huyết áp tư thế như:

• Bệnh lý tim mạch: Các bệnh lý giảm thể tích tuần hoàn máu như suy thượng thận, xuất huyết, trường hợp bị giảm kali máu, giảm cung lượng tim do suy tim, nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim.
• Các bệnh lý liên quan đến thần kinh: Parkinson, tai biến mạch máu não hay các biến chứng thần kinh của đái tháo đường, khối u và bệnh lý liên quan đến tuỷ sống cũng gây nên hạ huyết áp tư thế.
• Sử dụng thuốc: Một số thuốc có tác dụng hạ huyết áp, giãn mạch như thuốc chẹn canxi, thuốc nitrat và thuốc chẹn alpha hay thuốc chống trầm cảm ba vòng cũng dẫn đến tình trạng hạ huyết áp tư thế.

Triệu chứng của hạ huyết áp tư thế

Dấu hiệu của hạ huyết áp tư thế cũng tương tự như triệu chứng huyết áp thấp, đây là những dấu hiệu điển hình của việc giảm tưới máu não như:

• Hoa mắt chóng mặt, đau đầu, mắt mờ.
• Mệt mỏi trong người, luôn có biểu hiện nhức mỏi vùng vai gáy.
• Mất nhận thức.
• Người mơ màng thậm chí là ngất xỉu.

Ngoài ra, tuỳ theo nguyên nhân và tình trạng bệnh lý kèm theo mà người bệnh có thể xuất hiện những triệu chứng khác như đau tức ngực, nhịp tim nhanh, khó thở, tiêu chảy, phù và các dấu hiệu thần kinh khác.

Những triệu chứng này thường xuất hiện vào ban ngày, ở tư thế đứng và bớt triệu chứng khi nằm.

Phòng tránh hạ huyết áp tư thế

Hạ huyết áp tư thế có thể dẫn đến té ngã do cơ thể ngất xỉu đột ngột, nếu huyết áp hạ xuống quá thấp có thể gây đột quỵ thậm chí là tử vong. Vì vậy, để phòng tránh hạ huyết áp tư thế cần:

• Có một chế độ sinh hoạt hợp lý lành mạnh.
• Duy trì vận động thường xuyên và kết hợp nhiều môn thể thao vận động.
• Nếu bạn có tiền sử mắc huyết áp thấp, cần thay đổi chế độ ăn, tăng thêm muối trong khẩu phần ăn hàng ngày và tuân thủ theo điều trị của bác sĩ.
• Hạn chế nằm trong thời gian dài, tránh sử dụng rượu bia và thuốc lá.
• Người cao tuổi nên kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh và điều trị kịp thời.
• Bổ sung thêm sắt và vitamin cho cơ thể.
• Bổ sung đủ nước hàng ngày.

Hạ huyết áp tư thế là bệnh lý phổ biến ở nhiều độ tuổi, tuy nhiên người cao tuổi là đối tượng có nguy cơ cao gặp phải tình trạng này. Vì vậy, đối với người có tiền sử mắc bệnh hạ huyết áp, người cao tuổi và người thường xuyên gặp phải tình trạng này cần phải đến thăm khám cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và điều trị. Qua bài viết trên, hy vọng bạn đọc đã có thêm thông tin về hạ huyết áp tư thế: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa.

Xem thêm:

• Người bị huyết áp thấp nên làm gì để huyết áp nhanh chóng ổn định trở lại?
• Cách điều trị huyết áp thấp tại nhà đơn giản mà an toàn
• Nhận biết triệu chứng hạ huyết áp tư thế đứng
• Những cách kiểm soát huyết áp tại nhà bạn nên biết