Hạ kali máu có nguy hiểm không?

Hạ kali máu hay còn được gọi là tình trạng giảm nồng độ kali trong máu thường xuyên xuất hiện trong thực tế lâm sàng. Kali là một trong những chất điện giải quan trọng nhất trong cơ thể, đóng một vai trò không thể thiếu đối với nhiều hoạt động quan trọng của cơ thể, bao gồm hoạt động thần kinh cơ và hệ thống tim mạch. Hạ kali máu có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, và tình trạng này có thể có những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe của người bệnh.

Vai trò của Kali trong cơ thể

Kali là một chất điện giải quan trọng đóng góp vào sự điều phối các hoạt động thần kinh - cơ trong cơ thể, đóng một vai trò không thể thiếu. Kali máu thấp hay còn gọi là hạ kali máu, là một tình trạng có thể dẫn đến những triệu chứng và biến chứng nguy hiểm.

Lượng tổng của kali trong cơ thể phân bố trong tế bào, khoảng kẽ giữa tế bào, và trong máu, và trên cơ thể, điều này đạt khoảng 50mEq/kg trọng lượng cơ thể, với hơn 98% kali tập trung trong tế bào. Nồng độ kali máu bình thường thường dao động từ 3.5 đến 5.5 mEq/L. Mức kali máu dưới 3.5 mEq/L được xem là hạ kali máu, và nếu giảm xuống dưới 3 mEq/L, có thể gây ra những rối loạn nhịp tim nguy hiểm cho bệnh nhân.

Nồng độ kali trong cơ thể có thể biến đổi dựa trên lượng kali trong và ngoài tế bào, cũng như lượng kali được loại bỏ thông qua các cơ quan như thận, mồ hôi và phân. Một chế độ dinh dưỡng hàng ngày cân đối có thể cung cấp lượng kali cần thiết cho cơ thể, nhưng cần sự quan tâm đặc biệt để duy trì cân bằng này.

Kali máu giảm trong trường hợp nào?

Hạ kali máu có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

Lượng kali mất qua thận do:

• Tiểu nhiều.
• Không kiểm soát tình trạng đái tháo đường.
• Hạ magie máu, tăng calci máu, hạ clo máu.
• Toan ống thận type I hoặc type II.
• Hội chứng Fanconi hoặc hội chứng Bartter.

Lượng kali mất qua đường tiêu hóa:

• Nôn nhiều hoặc do dẫn lưu bằng sonde dạ dày.
• Tiêu chảy nhiều.
• Sau phẫu thuật ruột non thực hiện dẫn lưu mật và mở thông hồi tràng.
• Thụt tháo đại tràng hoặc dùng thuốc nhuận tràng.

Ảnh hưởng do việc sử dụng các loại thuốc:

• Thuốc lợi tiểu giảm kali (Thiazid, furosemid).
• Insulin, Natri bicarbonat, Glucose.
• Cường Beta-adrenergic.
• Corticoid.
• Kháng sinh: Aminoglycosides, ampicillin, penicillin, rifampicin.
• Điều trị thiếu hụt acid folic và vitamin B12.
• Lượng kali đưa vào cơ thể không đủ do bệnh nhân thực hiện chế độ ăn kiêng, ăn ít, hoặc vì người nghiện rượu.

Thừa corticoid trong quá trình chuyển hóa muối nước:

• Hội chứng Conn (Cường aldosterol tiên phát), cường aldosterol thứ phát.
• Tăng huyết áp ác tính.
• Hội chứng Cushing, u tế bào cạnh cầu thận, ung thư thận, uống nhiều cam thảo...

Dấu hiệu bệnh nhân hạ kali máu

Khi nồng độ kali máu giảm, các tế bào thần kinh cơ trở nên khó thể tiếp tục quá trình phân cực và giải phóng năng lượng một cách bình thường. Điều này gây ra nhiều biểu hiện khác nhau, đặc biệt tác động lên hệ thống tim mạch và hệ thống thần kinh cơ. Một số triệu chứng phổ biến của hạ kali máu bao gồm:

Trên hệ thống thần kinh cơ:

• Yếu cơ.
• Đau cơ.
• Chuột rút.
• Táo bón.
• Mệt mỏi.

Trên hệ thống tim mạch:

• Rối loạn nhịp tim, bao gồm hồi hộp.
• Mạch nảy.
• Hạ huyết áp tối thiểu và huyết áp tư thế thấp.
• Có âm thổi tâm thu ở tim.

Kết quả điện tim thường thấy xuất hiện các sóng U, đoạn ST dẹt và ngoại tâm thu các loại. Khi kali máu giảm nặng, đoạn QT có thể kéo dài và loạn nhịp kiểu xoắn đỉnh xuất hiện, đây là một biến chứng rất nguy hiểm cho tính mạng của bệnh nhân và đòi hỏi việc bù kali phải được thực hiện kịp thời.

Do đó, việc đánh giá và điều trị hạ kali máu là rất quan trọng để đảm bảo sự an toàn và sức khỏe của bệnh nhân.

Hạ kali máu có nguy hiểm không?

Hạ kali máu là một tình trạng rất nguy hiểm cho sức khỏe, đặc biệt đối với những bệnh nhân mắc phải các bệnh lý mạn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, suy tim, và các bệnh tim mạch khác. Triệu chứng của hạ kali máu thường tác động lên hệ thống tim mạch và thần kinh cơ.

Tình trạng nặng hơn có thể gây ra:

• Liệt chi với các biểu hiện ở gốc chi, liệt mềm.
• Giảm hoặc mất phản xạ gân xương.
• Liệt hai chi dưới kéo dài trong 24 - 72 giờ, được gọi là liệt Westphal.

Ngoài ra, hạ kali máu thường kèm theo tình trạng chướng bụng và rối loạn cơ tròn. Nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời, hạ kali máu có thể dẫn đến suy hô hấp do liệt cơ hô hấp, và thậm chí có thể gây liệt tứ chi. Do đó, việc xác định và điều trị hạ kali máu là vô cùng quan trọng để đảm bảo sự an toàn và sức khỏe của bệnh nhân.

Xem thêm: Kali trong máu cao nên ăn gì?