Hẹp van động mạch phổi là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Tình trạng hẹp van động mạch phổi sẽ khiến dòng máu chảy từ tim đến phổi bị tắc nghẽn. Khi gặp tình trạng này, người bệnh sẽ bị khó thở khi gắng sức, mệt mỏi, đau tức ngực, ngất xỉu, mất ý thức. Hầu hết các trường hợp bị hẹp van động mạch phổi đều là phát triển trước khi sinh. Vậy nguyên nhân gây ra tình trạng này và gì? Cách điều trị ra sao? Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về tình trạng này trong bài viết dưới đây nhé!

Hẹp van động mạch phổi là gì?

Hẹp van động mạch phổi có thể được chẩn đoán trong khoảng vài giờ sau khi trẻ sinh ra, đây cũng là một dạng của khuyết tật bẩm sinh. Tình trạng hẹp van động mạch phổi xảy ra khi van cho phép máu chảy ra khỏi tim đến phổi của trẻ có cấu trúc bất thường.

Thay vì mở và đóng linh hoạt để máu có thể chảy từ tim đến phổi như bình thường, van động mạch phổi bị biến dạng thành một cấu trúc cứng như mô rắn. Điều này khiến máu lưu thông không bình thường, gây ra tình trạng máu không đủ oxy đi đến phổi. Thay vào đó, máu tìm đường khác để lưu thông qua tim và các đường mạch khác.

Những đoạn này rất cần thiết để em bé phát triển trong bụng mẹ và chúng thường đóng ngay sau khi trẻ sinh ra. Khi bị hẹp van động mạch phổi, da trẻ sẽ có màu xanh tái vì cơ thể không được cung cấp đủ oxy.

Hẹp động mạch phổi là tình trạng nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng và đòi hỏi phải can thiệp ngay. Bằng các phẫu thuật điều chỉnh bệnh tim mạch và sử dụng thuốc, để giúp tim trẻ hoạt động hiệu quả hơn và bắt đầu quá trình điều trị hẹp động mạch phổi.

Dấu hiệu, triệu chứng khi bị hẹp van động mạch phổi

Tình trạng hẹp van phổi có thể gây ảnh hưởng đến khả năng cung cấp oxy cho máu trong cơ thể. Bệnh lý này thường không có triệu chứng rõ ràng khi trẻ mới sinh và thường chỉ xuất hiện khi trưởng thành. Một số dấu hiệu phổ biến của hẹp van phổi bao gồm:

• Tiếng thổi tim;
• Khó thở, đặc biệt khi gắng sức;
• Đau ngực;
• Da xanh xao;
• Mất ý thức (ngất xỉu) và mệt mỏi không rõ nguyên nhân;

Tuy nhiên, nếu được phát hiện và điều trị kịp thời vấn đề hẹp van động mạch phổi hoặc các vấn đề về bệnh van tim khác thì sẽ giúp giảm đáng kể các biến chứng nguy hiểm xảy ra.

Hẹp van động mạch phổi có nguy hiểm không?

Tùy vào từng trường hợp mà sẽ có mức độ khác nhau, với trường hợp bị hẹp van động mạch phổi nhẹ đến trung bình thường ít gặp các biến chứng. Tuy nhiên khi hở van ở mức độ cao hơn, sẽ có nguy cơ gặp phải các biến chứng sau:

• Nhiễm trùng: Người bị hẹp động mạch phổi thường sẽ có làm tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, gây ra bệnh viêm nội tâm mạc nhiễm trùng.
• Vấn đề bơm của tim: Với những trường hợp hẹp van động mạch phổi nặng, để giúp máu đẩy vào động mạch phổi thì tâm thất cần phải bơm mạnh hơn. Điều này sẽ khiến cơ thành tâm thất dày lên và tăng kích thước của khoang chứa trong tâm thất (gọi là phì đại tâm thất phải), khiến tim cứng và có thể suy yếu.
• Suy tim: Nếu tâm thất trở nên yếu và không thể bơm máu hiệu quả, suy tim có thể phát triển gây ra tình trạng phù chân và bụng, cùng với mệt mỏi và khó thở.
• Rối loạn nhịp tim: Những người bị hẹp động mạch phổi thường sẽ gặp tình trạng nhịp tim không đều. Tuy nhiên, điều này chỉ xảy ra đối với những người bị hẹp nghiêm trọng.

Cách điều trị tình trạng hẹp động mạch phổi

Để điều trị hẹp van phổi, bác sĩ sẽ dựa vào kết quả khám lâm sàng và các kiểm tra cận lâm sàng để lập phác đồ điều trị phù hợp. Trong các trường hợp hẹp van động mạch phổi nhẹ và không có triệu chứng cụ thể, có thể không cần can thiệp y tế ngay lập tức. Tuy nhiên, nếu có các triệu chứng như cơn đau ngực, khó thở hoặc ngất xỉu thì đây có thể là dấu hiệu hẹp van phổi đang tiến triển và bạn cần được điều trị.

Để giúp cho máu được lưu thông dễ dàng hơn, các bác sĩ có thể kê đơn thuốc như:

• Làm loãng máu để giảm nguy cơ hình thành máu đông;
• Cải thiện lưu lượng máu;
• Giảm bớt lượng chất lỏng dư thừa trong máu;
• Phòng ngừa nhịp tim không đều.

Ngoài việc sử dụng thuốc, bác sĩ có thể đề xuất các phẫu thuật tạo hình để cải thiện lưu lượng máu bằng cách kéo căng thành van động mạch phổi. Trong những trường hợp nặng, việc thay thế van động mạch phổi cũng có thể được thực hiện bằng van cơ học hoặc van sinh học.

Cách phòng tránh các căn nguyên gây hẹp van động mạch phổi

Mặc dù hầu hết các trường hợp hẹp van động mạch phổi là do yếu tố bẩm sinh, nhưng để phòng ngừa những nguyên nhân khác gây ra bệnh bằng cách tuân thủ các điều sau:

Tránh tình trạng sốt thấp khớp xảy ra

Viêm họng nếu không được điều trị triệt để có thể biến thành sốt thấp khớp - một nguyên nhân của hẹp van phổi. Khi có triệu chứng viêm họng, hãy thăm ngay bác sĩ thay vì tự ý mua thuốc uống.

Kiểm soát các yếu tố nguy cơ của bệnh mạch vành

Huyết áp cao, béo phì và mức cholesterol cao là yếu tố nguy cơ cao gây bệnh mạch vành. Các yếu tố này có liên quan đến hẹp van động mạch phổi, vì vậy hãy kiểm soát cân nặng, huyết áp và mức cholesterol để phòng tránh bệnh.

Chăm sóc răng và nướu cẩn thận

Một số nghiên cứu đã chứng minh mối liên hệ giữa viêm nướu và viêm mô tim. Tình trạng viêm mô tim do nhiễm trùng có thể làm hẹp động mạch và làm tình trạng hẹp van phổi nặng hơn.

Thay đổi lối sống

Hạn chế sử dụng thuốc lá, tập thể dục đều đặn và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây, ngũ cốc và rau xanh.

Nếu có người thân gặp các bệnh lý về tim mạch, bạn nên kiểm tra sức khỏe tim mạch định kỳ mỗi 6 tháng. Điều này sẽ giúp bác sĩ theo dõi và phát hiện sớm các vấn đề liên quan, từ đó can thiệp kịp thời.

Trên đây là một số chia sẻ về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị tình trạng hẹp van động mạch phổi. Hy vọng sẽ giúp bạn có thêm nhiều thông tin hữu ích về bệnh lý này cũng như biết cách phòng ngừa các căn nguyên gây bệnh để luôn có sức khỏe tốt nhất nhé!

Xem thêm: Hẹp van 3 lá là bệnh gì? Triệu chứng và cách điều trị